|
|
|
|
|
GẪM SỰ ĐỜI THẬP BÌ NÓI CHUYỆN VỚI HUỆ VƯƠNG Vua Huệ Vương nước Ngụy hỏi Thập Bì rằng: - Ngươi nghe người ta cho quả nhân là thế nào? Thập Bì thưa: - Thần nghe người ta cho nhà vua là nhân từ và hay gia ơn lắm. Vua vui mừng hớn hở nói rằng: - Như thế thì cái công đức của quả nhân được đến thế nào? Thập Bì nói: - Cái công đức ấy rồi đến mất nước. Vua ngạc nhiên hỏi: - Nhân từ và hay gia ơn là làm việc thiện đến nỗi mất nước là nghĩa thế nào? Thập Bì thưa: - Vua mà nhân từ thì bất nhẫn trừng phạt; vua hay gia ơn,thì chỉ thích ban thưởng. Tính đã bất nhẫn, thì có kẻ tội cũng không trị;tính hay ban ơn,thì kẻ vô công cũng được thưởng. Đến kẻ có tội cũng không trị; tính hay ban ơn, thì kẻ vô công cũng được thưởng, thì mất nước cũng không có gì là lạ. Hàn Phi Tử Gẫm : Nhân đức vốn là việc làm hay, là bản chất tốt,đáng được lấy đó làm điều để mọi người suy gẫm. Tuy nhiên không phải cái nhân đức nào cũng được cho là điều đáng được ca tụng. Có cái nhân đức của kẻ trượng phu,cũng có cái nhân đức của kẻ yếu hèn bất xứng. Một Đấng Quân Vương cầm quyền một nước mà hành động chẳng khác nào một người chẳng có chút nào đảm lược,thiếu lý trí, yêu thương kẻ có tội,chạy theo bọn bợ đỡ, đi thưởng kẻ vô công, thì nước làm sao được yên, bờ cõi làm sao ngăn cản được quân địch... Muốn làm một ông vua một lòng yêu dân yêu nước thì cần phải có sự công bằng,giải quyết việc gì cũng phải có tình có lý... Người cầm vận mệnh một nước chẳng phải thi ân không mà còn phài có uy nữa... không vội nghe ai e bị vướng mắc miệng lưỡi kẻ tiểu nhân làm hư việc nước,không nên bỏ qua việc luận bàn phải trái mà mất đi lẽ phải, làm sao để cho gấm vóc ngày càng làm cho giang san thêm phú cường, thịnh vượng vậy.
|
Copyright (c) DaiChung News Media 2002
