ÑÖÔØNG VEÀ Y HOÏC DO NHOÙM TAM TRAÀN CHUÛ TRÖÔNG
BAÙC SÓ TRAÀN TOØNG (VAÏN XUAÂN) CUØNG CAÙC NHAØ
NGHIEÂN CÖÙU TRAÀN QUANG & TRAÀN HAÛI ÑAËC TRAÙCH
BEÄNH HOAØNG ÑAÛN (JAUN DICE) THEO
QUAN NIEÄM ÑOÂNG Y
Hoaøng
Ñaûn laø moät beänh coù nhöõng trieâu chöùng da vaø loøng traéng
maét cuõnh nhö nöôùc tieåu coù maøu saéc vaøng, nguyeân do bao
töû vaø tì bò thaáp nhieät (damp heat) khoáng cheá coäng theâm
chöùc naêng cuûa ruoät vaø bao töû suy yeáu,ñôûm dòch traøn ra
ngoaøi tì vò khoâng coøn khaû naêng vaän hoùa bình thöôøng. Do
ñoù thaáp nhieät môùi phaùt sinh trong cô theå, ñeå roài beänh
hoaøng ñaûn xuaát hieän. Treân phöông dieän laâm saøng chuùng ta
coù hai loaïi hoaøng ñaûn :HOAØNG ÑAÛN DÖÔNG CHÖÙNG trong ñoù
nhieät nhieàu hôn thaáp vaø HOAØNG ÑAÛN AÂM CHÖÙNG thaáp nhieàu
hôn nhieät.
HOAØNG
ÑAÛN DÖÔNG CHÖÙNG: Loøng traéng maét (selera) da, nöôùc tieåu
ñeàu coù saéc vaøng (beright yellow) coäng theâm soát khoâng lieân
tuïc,mình maåy naëng neà,khaùt nöôùc,buïng ñaày, nieáu löôõi
vaøng vaø dính (sticky) , maïch huyeàn (wiry pulse), DÖÔÏC PHÖÔNG:
CAM LOÄ TIEÂU ÑOÄC TAÙN: Hoaït thaïch,Moäc thoâng,Hoaøng
caàm,Lieân kieàu, Xa can, Thaïch xöông boà, Hoaéc höông vaø Baïch
ñaâu khaáu hoaëc NHAÂN TRAÀN HAO THANG: Nhaân traàn,chi töû,Ñaïi
hoaøng. HUYEÄT PHÖÔNG: AÂm laêng tuyeàn (Sp 9),Tuùc tam lyù (St 36),
Nhaät nguyeät UB 24) Ñaûm du (Trö linh), Döông cöông UB 19), Döông
cöôøng (UB 48), Chi döông (Du 9). Taû chaâm caùc huyeät Döông
laêng tuyeàn (GB 34) ,Thaùi xung (Liv 3), ñeå khöû nhieät.
HOAØNG
ÑAÛN AÂM CHÖÙNG : Loøng traéng maét,da vaø nöôùc tieåu ñeàu
vaøng nhaït (light yellow) , mình maåy naëng neà,meät nhoïc,buoàn
nguû,khoâng khaùt nöôùc,khoâng soát,reâu löôõi traéng, doøng
maïch traàm trì.(deep,slow pulse). PHÖÔNG DÖÔÏC: NHAÂN TRAÀN NGUÕ
LINH TAÙN: Traïch taû, Phuïc linh, Tdö linh,Queá chi,Baïch
truaät,Nhaân traàn.
HUYEÄT
PHÖÔNG: AÂm laêng tuyeàn (Sp 9),Tuùc tam lyù (St), Nhaät nguyeät (UB
24), Döông cöông (UB), Chí döông(Du 9), Ñaûm du (GB 19).
Cöùu
caùc huyeät: Tyø du (UB 20), Chöông moân (liv 13), ñeå taû haøn
thaáp. Trong tröôøng hôïp trong tuùi maät coù saïn,ta coù theå
duøng ÑAÏI HAÛI HOÀ THANG: Saøi hoà, Hoaøng caàm, Chæ thöïc,
Ñaïi hoaøng, Baùn haï, Baïch thöôïc, Sinh khöông vaø Ñaïi taùo.
Ñaïi
Saøi Hoà Thang coù taùc duïng hoøa giaûi thieáu döông kinh vaø taû
noäi nhieät. Ñaïi Saøi Hoà Thang ta coù theå duøng cho beänh nhaân
coù nhöõng trieäu chöùng Thieáu döông - Döông minh kinh:Haøn
nhieät
vaõng lai(aiternate chills and fevers) mieän ñaéng,noân möûa. Vuøng
treân bao töû ñaày chöôùng vaø ñau ,taùo boùn hoaëc tieâu
chaûy, reâu löôõi vaøng, maïch huyeàn höõu löïc (forceful pulse).
Chuùng
toâi hi voïng sau khi nghieân cöùu kyõ caøng baøi tham luaän voâ
cuøng quan troïng naøy, quí vò vaø caùc baïn seõ co moät khaùi
nieäm veà beänh hoaøng ñaûn,lieân quan maät thieát ñeán beänh
vieâm gan,ngoõ
haàu söû duïng moät caùch hoaøn myõ khi höõu söï,xa beänh xaù,
phöông tieän chuyeân chôû thieáu thoán, taøi chaùnh eo heïp...
Raát
mong quí vò vaø caùc baïn thaønh coâng treân ñöôøng nghieân
cöùu Ñoâng y - moät khoa hoïc voâ cuøng quan troïng ñang treân
ñaø phaùt trieån treân toaøn caàu.
Bs. Traàn Toøng
Vieän Tröôûng Ñoâng Y Vieän VAÏN XUAÂN Cuøng Caùc
Nghieân Cöùu Gia Traàn Quang & Traàn Haûi
Thöïc Hieän Coâng Trình Nghieân Cöùu