Đại Chúng số 75 - phát hành ngày 15-6-2001

Duramax

Giới Thiệu
Sách Mới

HAI SẮC HOA TIGONE VÀ ANTIGONE

Kỹ sư Sagant Phan

Lúc còn học Trung Học tôi đã biết bài này rồi, một chuyện tình buồn không đoạn kết. Cuộc đời trần ai tình yêu ai mà trọn vẹn được, trừ phi là anh Cả Đẫn mẹ kêu lấy vợ là mừng hết lớn. Bài thơ gần một thế kỷ rồi, thời nào đọc cũng thấy trúng tâm sự của mình hết, riêng tác giả mặc dầu có tên, nhưng hậu thế hôm nay đây cũng… mù tịt. Tên viết tắt thì ai hiểu sao cũng  được. T.T.KH. Ngày xưa  Nguyệt san Tiểu thuyết Thứ Bảy xuất bản tại HàNội, vào ngày 30/10/1937 số 179 mới ra lò thì chiều sẩm tối là hết báo. Vang động sôi nổi khắp Hà thành, người ta chuyền tay nhau mà đọc, người thuộc nằm lòng, người chép lại vào vở học trò. Trường học nhất là trường nữ sinh thì ào ào hẳn lên. Một số báo của Thứ Bảy  được dân Thành Nội (Huế) gửi mua dài hạn, tới tay rồi cũng chấn động cả tấm lòng. Các nữ sinh áo trắng tóc dài, đi guốc, e lệ quanh vành nón lá bài thơ, chàng trai học sinh quần xanh áo trắng cũng bị shock không kém vì bài thơ này.

Hôm nay tại phương trời diệu vợi... tóc đã ngã màu muối tiêu… đọc lại bài thơ này mình cũng cảm thấy chới với. Con tim tưởng chết ngắt như hoa thạch thảo bỗng bừng bừng dậy. Hoa Ti-Gôn có người viết là Hoa Ty-Gôn, cũng chưa chắt cội nguồn loài hoa này phát xuất từ đâu, từ xứ nào. Còn nhớ loài hoa bông giấy (xin đừng bắt bẻ chữ nghĩa là dùng hoa rồi mà mà thêm bông nữa), loài hoa này ngày xưa mà người ta gọi là Hoa Biện Lý, tại sao gọi Hoa Biện Lý vậy? Biện Lý là một Ông Tòa con thường hay ra trát đòi hầu tòa. Nơi trưởng giả và trí thức. Lúc còn thời Tây làm chủ nước Việt, người Tây họ cần thêm người làm việc, nhất là làm tòa Bố họ mời gọi nhiều dân Tây thuộc địa từ Địa trung Hải, Algeria, cho đến Haiti qua Đông Dương  làm việc. Họ, một giống dân thuộc Tây nhưng da màu sô cô la, biệt thự ngon lành họ chiếm hữu hết, cổng kín cao tường, họ đem một loại bông hoa lạ từ xứ họ vào ViệtNam. Đến  mùa hè, hoa nở đỏ ối cả một góc vách tường sơn trắng, lá xanh đậm, thân nhỏ nâu xám, đầy gai nhọn.

Nhìn xa thấy đẹp, xác hoa nhẹ như giấy vậy người ta bèn chuyển thành hoa bông giấy hoa dễ trồng, cứ việc chặt từng khúc cắm dưới  đất, vài tháng sau thi lên cây uốn éo.  Hoa ra rất nhiều, nhất là mùa hè thì góc sân tường tràn đầy hoa là hoa, nhưng khi hoa rụng là một tai họa, gió thổi tung hoa bay khắp nơi, quét sân từ sáng tới tối vẫn còn hoa, ngày này sang ngày nọ cho hết mùa hè thân tàn tạ như loài ve kêu thì mới hết hoa. Hoa rất nhiều nhưng loài bướm, ong cũng chê luôn, không chịu đến hút mật, thân cây nhỏ bằng ngón tay, nhưng leo uốn lượn rất giỏi, thân đầy gai tụi con nít rất kî loài hoa này vì bong bóng bay vào chùm hoa bông giấy thì xong rồi... Bong bóng nổ nghe một cái ùm rồi đòi một cái bong bóng, muốn có thì chờ tuần sau. Đâu phải con nhà giàu hư cái này là có cái khác thế liền lại chỗ.

Hoa Ti-Gôn cũng du nhập vào nước ta từ thời Tây vào đây. Bài thơ Hai sắc Hoa Ti-Gôn đánh vào một thời điểm mà con tim dân Hà Thành  trước đó nằm êm lặng  như mặt Hồ Hoàn Kiếm vậy, bài thơ này tới là bão nổi lên liền. Nó đánh thẳng vào nhiều nhà thơ nổi danh trên đất Bắc. Thi sĩ  Nguyễn Bính cũng trúng chưởng luôn, Nguyễn Vỹ, Thâm Tâm, Vũ trọng Phụng, Vũ hoàng Chương cũng lắc đầu ngậm thinh vì không còn chỗ nào chê nữa, không phải vì bài thơ trúng cách văn phạm, hay trúng cách loại thơ mới mà nó trúng ngay con tim của mình.

Dây Hoa Ti Gôn nở rộ nhiều vào  mùa hè, nhỏ sắc đỏ hồng, hay sắc trắng, một mùa tàn một mùa nở, sáng nở ngày mai tàn, chưa nở thì dạng chum chúm như một trái nho nhỏ. Thu về thì tất cả hoa Ti Gôn biết mất trên làn gió Thu chuyển từ  Hồ Tây về...

Một mùa Thu trước mỗi hoàng hôn
Nhặt cánh hoa rơi chẳng thấy buồn
Nhuộm ánh nắng tà qua mái tóc
Tôi chờ người ấy với yêu đương

Người ấy thường hay ngắm lạnh lùng
Giải đường xa vút bóng chiều phong
Và phương trời thẳm mờ sương, cát
Tay vít giây hoa trắng, chạnh lòng.

Người ấy thường hay vuốt tóc tôi
Thở dài những lúc thấy tôi vui
Bảo rằng: “Hoa dáng như tim vỡ
Anh sợ tình ta cũng vỡ thôi!”

Thuở ấy nào tôi đã hiểu gì
Cánh hoa tan tác của sinh ly
Cho nên cười đáp: “Mầu hoa trắng
Là chút lòng trong chẳng biếân suy!”

 Đâu biết lần đi một lỡ làng
Dưới  trời đau khổ chết yêu đương
Người xa xăm quá! Tôi buồn lắm
Trong một ngày vui pháo nhuộm đường.

Từ ấy Thu rồi, Thu lại Thu
Lòng tôi còn giá đến bao giờ?
Chồng tôi vẫn biết tôi thương nhớ
“Người ấy”... cho nên vẫn hững hờ.

Tôi vẫn đi bên cạnh cuộc đời
Ái ân lạt lẽo của chồng tôi
Và từng Thu chết, từng Thu chết
Vẫn dấu trong tim một bóng người.

 Buồn quá! hôm nay xem tiểu thuyết
Thấy ai cũng ví cánh hoa xưa
Nhưng hồng tựa trái tim tan vỡ
Và đỏ như màu máu thắm pha.

Tôi nhớ lời người đã bảo tôi
Một mùa Thu trước rất xa xôi
Đến nay tôi hiểu thì tôi đã
Làm lỡ tình duyên cũ mất rồi.

Tôi sợ chiều Thu phớt nắng mờ
Chiều Thu hoa đỏ rụng, chiều Thu
Gió về lạnh lẽo chân mây vắng
Người ấy sang sông đứng ngóng đò.

Nếu biết rằng tôi đã lấy chồng
Trời ơi, người ấy có buồn không?
Có thầm nghĩ  tới loài hoa vỡ
Tựa trái tim phai, tựa máu hồng?

T. T. KH.

Tại phương trời xa lạ, phương trời Âu Mỹ, bài thơ này hầu như không còn xuất hiện nữa rồi, gần một thế kỷ trôi qua, đời trai đã hiến cho đất  nước non sông, tình yêu riêng không hề có, nhưng nếu đọc lại thì con tim vẫn rộn ràng như con tuổi thanh xuân vậy. Nhớ lại mùa Thu năm nào, tại một bãi biển vắng người khi tôi lái xe lên hướng Freeway 101 North, hướng San Francisco thăm người chú bị bệnh, dọc Freeway ôm sát biển Thái bình Dương. Xe nóng máy, tôi cho tắp vào một góc đường, bên đây là vách núi, dưới chân thì màu xanh biển cả đang trồi dựt nhịp thủy triều, cà phê đem theo dọc đường uống hết từ lâu, bao thuốc lá Camel chỉ còn một điếu chót. Mặc dầu biết bao nhiêu bác sĩ lải nhải hút thuốc lá sẽ bị ung thư, nhưng biết bao nhiêu người bị ung thư có biết tới điếu thuốc đâu? Mấy tay không hút thuốc lá mà bị ung thư mới là xui tận mạng. Đời lính mà không có điếu thuốc lá trên môi thì đúng là lính kiểng rồi. Trên đồn vắng về khuya, cao nguyên sương mù, cơm  ăn là gạo sấy đổ vội gáo nước lạnh vào, xịt xì dầu đen ngòm... đó là cao lương mỹ vị của người lính tiền đồn đấy. Điếu thuốc lá Quân tiếp Vụ đốt lên, mình nuốt khói gần hết, không cho một ngọn khói thuốc lá nào thổi ra ngoài, thế mà một lát sau cũng có hai thằng lính bò tới “đại ca cho em hút một tí. Làm ơn dùm”  Nó cầm điếu thuốc nó rít một hơi. Má ơi! gần hết ngọn thuốc rồi buông ra trả lại cho chủ thì còn cái gì nữa, còn thằng kế đang chờ nữa nè. Trời! Chẳng lẽ mình lần sau nhai trầu cho tụi nó khỏi mượn?

Tiền đồn cao nguyên, cách thị trấn Pleiku độ 50 km đường chim bay, đồn được đánh tới đánh lui thực tập cho những bộ đội chánh quy mang danh Sư Đoàn Thép. Sư đoàn 302 sư cha gì nữa đây? Có người chết có người sống, người chết là thằng bạn mình chứ ai?

Nó chết mình đâu có mang theo nhang mà cúng kiến? Mã mới đào chôn vội sau chân đồi, mộ bia chỉ là một miếng ván thông gỗ thùng đạn, viết tên vội vì biết sẽ được ăn pháo kích nữa rồi mỗi thằng châm cho nó một điếu thuốc lá cho vong linh của nó về thụ hưởng, thuốc lá cũng thuốc Quân tiếp vụ luôn…

Nơi đây cũng một điếu thuốc lá Camel, ngó về Thái bình Dương đang vỗ sóng. Nếu kẻ một đường thẳng thật thẳng từ nơi đây chắc chắn sẽ đụng ngay thị trấn Nha Trang là cái chắc. Mây biển kéo về buổi chiều càng lúc càng nhiều. Bài thơ Hai sắc Hoa Ti Gôn chợt hiện về rõ mồn  một.

Tôi sợ chiều Thu phớt nắng mờ

Chiều Thu hoa đỏ rụng, chiều Thu

Gió về lạnh lẽo chân mây vắng

Người ấy sang sông đứng ngóng đò...

Tôi không sang sông, không đứng ngóng đò, nhưng tôi  cũng có một tình yêu. Đời lính mà, yêu để cho nhớ. Chớ có ai toại nguyện nên tình duyên đâu? Cao nguyên khói lửa tung hoành,  mưa mù chân núi, còn Thành Đô thiếu gì trai thanh đẹp đẽ đang trổ mòi ga-lăng. Vài lá thơ tình viết vội của em gái hậu phương cho vui lòng chiến sĩ, đọc một khúc đầu cũng thấy không chân thật rồi, nhưng tại sao mình vẫn đợi quân bưu phát thơ tình của người em gái nhỏ hậu phương hàng ngày?

Còn danh từ Antigone có liên hệ gì đến hai sắc hoa Tigone không?

Trở lại truyền thuyết ngày xưa về lá trà trước một chút. Trên sườn núi cao, dân làng gọi là “Thiên Sơn” (Núi trời). Một vị thiền sư  đang tham thiền nhập định hàng giờ nhưng không hiểu từ tháng trước đến giờ, vị thiền sư này không tài nào cưỡng nỗi cơn buồn ngủ nữa chừng. Dùng tâm ấn đình thiền, xua đuổi mọi tạm niệm trong người, nhưng tất cả cũng vô hiệu. Con Ma buồn ngủ hình như bắt đầu ra tay. Vừa quán niệm, sổ tức thì ma buồn ngủ hiện ra. Thiền sư không còn cách nào nữa. Thiền sư đành dùng phương pháp chót quán niệm đến Hồng danh của chư Phật mười Phương hộ trì. Bỗng nhiên thoát niệm. Thiền sư liền niệm đến danh hiệu của sư tổ, người mà dẫn dắt Thiền sư vào đạo chừng vài chục năm trước. Trong thâm tâm Thiền sư bỗng nhiên có một âm vang vọng về. Con Ma buồn ngủ nó chỉ quanh quẩn trong đôi mắt nhà ngươi chớ không xa lạ gì. Thiền sư bỗng nhiên động tâm, con mắt buồn ngủ bị xụp xuống đó là mí mắt của Thiền sư, mí mắt không xụp xuống thì con Ma buồn ngủ sẽ không có được. Liền dùng dao mà cắt bỏ hai vành mí mắt của mình. Thời  gian sau đó, nơi triền núi có một loài cây xanh um mọc lên mưa gió, nắng hạn lá vẫn xanh tươi mấy trẻ chăn cừu   quanh vùng gọi lá đó là: “Chazan” (nghĩa là vành mắt, danh từ bộ tộc Thổ phiền ngày xưa dùng) trẻ chăn cừu bày cho dân làng uống loại lá mới này, dùng nước sôi mà bỏ vài lá xanh chanzan thì có một làn khói bốc lên, làn khói đó là con ma buồn ngủ bay ra khỏi lá chazan đó, người uống sẽ thấy tinh thần sảng khoái, tươi tỉnh không còn buồn ngủ ngần ngật nữa. Đó là danh từ Trà xuất hiện từ đó. Từ dân Hồi lập (Afghanistan)  vượt qua Thiên Sơn (Hy mã lạp Sơn) mà vào Trung Quốc. Có ngàn năm hơn rồi.

Còn Antigone thì làm sao?

Đây là một chuyện vô cùng thảm khốc cho con người, một tình yêu thương cha vô tận của một cô gái đáng thương. Chuyện như sau:

Truyện của Sophocle (Hiền triết Hy Lạp 496 B.C – 406 BC). Câu chuyện xảy ra cho thành phố Athens. Theo truyền thuyết Oedipus Rex cho rằng Cadmus, người lập thành phố Athens, tức giận  thần Apollo  nên giết chết vị thần rắn. Thần Apollo tức giận nên có lời nguyền, dân Athens sẽ bị bệnh dịch cứ mưới năm sẽ có một trân dịch lớn, giết hại ngàn người. Cho đến ngày kia những đứa con của Camuds sẽ mắc vào lời nguyền nếu Laius (vua Thebes sau này) và vợ Jocasta khi nào sanh ra một đứa con mà chân có bớt đỏ màu máu thì chính đứa bé này ngày kia sẽ giết cha, rồi kết hôn với mẹ.

Vua  Athens, Laius, sau khi nghe tin vợ mình, Jocasta, sanh một bé trai khỏe mạnh, gót chân bé có một màu đỏ máu, trước rất vua mừng, nhưng chợt nhớ đến lời nguyền  truyền kiếp trăm năm trước nên vua lo sợ  sai tên hầu cận, đêm khuya phải đem đứa bé lên núi cao mà giết nó, rồi đem trái tim nó về trình diện cho ta.

Người hầu cân nghe lời, nửa đêm đợi hoàng hậu ngủ yên, tên này mới bồng đứa bé, rồi cưỡi ngựa chạy về dãy núi cao. Dãy núi cao đó tên là Mt. Cithaeron. Đứa bé sơ sanh ngủ ngon lành, tên hầu cận không nỡ giết, nên giao bé cho một kẻ chăn cừu trên triền núi Cithaeron, rồi đem một trái tim cừu về trình diện vua Laius. Thấy trái tim con mình, vua Lauis bật khóc, nhưng làm sao hơn được, vì lời nguyền này mà đứa bé con mình sẽ giết mình chết, rồi lấy vợ mình. Kinh hồn chưa?

Tên chăn cừu ôm đứa bé, xuống làng chân núi mà xin sữa cho bé, bé không chịu uống sữa cừu. Gõ ngay cửa nhà, người đàn  bà ra mở cửa, thấy bé dễ thương nên cho tiền tên chăn cừu mà mua đứa bé cho mình. Merope, vợ vua Polybus (vua xứ Corynth)  đặt tên bé là Oedipus Rex (Oedipus nghĩa là gót chân đỏ hay gót chân sưng danh từ HyLạp cổ xưa). Đứa bé lớn lên khỏe mạnh,  làu thông võ nghệ, chân tay chắc nịt, gươm giáo, tên nỏ chàng làu thông. Ngày kia lên trên đền thờ Delphi, thì gặp một giáo sĩ tiên tri Pythia lập lại lời nguyền của Apollo là Oedipus sẽ giết cha và lấy mẹ làm vợ. Oedipus kinh hoàng, nên bỏ xứ Corynth mà trốn đi xa. Trên con đường rong ruổi, chàng thấy một cỗ xe ngựa chạy vùn vụt đến, trên xe có 2 người, chưa kịp tránh thì bánh  xe ngựa  cán ngang chân chàng trai, tên lái xe lại vụt Oedipus một roi vào mặt rồi cười khoái trá. Oedipus tức giận, dù chân bị thương nhưng chàng vẫn rượt kịp chiếc xe ngựa, ghì cương ngựa lại hỏi thì tên hầu cận  liền rút gươm đâm Oedipus. Chàng trai né được, thuận tay anh bẻ gươm đâm trả lại tên tài xế, trên xe có một người trọng tuổi cũng rút gươm đâm Oedipus. Bất khả tránh, Oedipus  liền trở lưỡi gươm này đâm lại luôn một phát. Giết luôn ông già này. Chuyện nhỏ bánh xe cán ngang chân, nay trở thành ra chuyện giết người, nếu tên đánh ngựa có lời xin lỗi chàng thì mọi chuyện xong rồi. Nay cán chân người ta rồi còn đánh người ta nữa như vậy còn gì đạo lý nữa...

Giải quyết xong, Oedipus hướng về thành Athens (thành phố vô cùng lộng lẫy nhất thời đó). Lúc  này dân trong thành đang  cực kỳ hoảng hốt, vì thành Athens đang bị bệnh dịch. Cứ 10 năm thì đáo trở lại không ai trị được bệnh dịch này. Đồng thời kèm bệnh dịch thì có thêm một  hung thần Sphinx (đầu người mình sư tử), xuất hiện mai chỗ này mốt chỗ kia. Hung thần này hay ăn thịt người ta. Trước khi ăn thịt thì thần Sphinx hỏi nạn nhân một câu: “Con vật gì mà ban mai thì đi bốn chân, trưa thì hai chân, chiều tối thì ba chân?” Nếu trả lời được, thì lời nguyền sẽ được tan biến theo hình ảnh của hung thần Sphinx. Dân chúng xứ Thebans không một ai trả lời được. Cùng lúc đó, vua láng giềng Damasistratus được lính báo rằng vua Laius bị kẻ lạ mặt giết chết trên con đường về thành Delphi. Như vậy hoàng hậu Jocasta trở thành góa bụa rồi. Vua ban chiếu khắp xứ Creon, luôn thành Athens, nếu ai mà giết được hung thần Sphinx thì nhà vua sẽ chia nửa giang sơn cho người đó, và gả em gái mình là Jocasta cho người đó. Hung thần Sphinx rất dễ giết nếu giải được câu hỏi mà hung thần hỏi trước khi bị giết thì thần Sphinx sẽ bị biến hình bốc hơi mất lên cung đình Zeus. Phần thưởng được dán khắp ngã tư đường, từ mọi ngã đường về thành phố Athens. Dân Thebans  càng lúc càng chết nhiều hơn và hung thần Sphinx xuất hiện thường xuyên hơn nữa. Dân xứ Creon kinh hoàng, thành phố Athens trở nên hoang vắng như bãi tha ma. Không một ai dám ra khỏi nhà khi màn đêm kéo đến.

Oedipus không biết chuyện này, chàng trai trẻ đi đến cổng thành Athens thì thấy bảng treo của vua láng giềng Damasistratus cho ai giải được câu hỏi của thần Sphinx thì sẽ cưới được em gái vua tên là Jocasta, rồi được chia nửa giang sơn Creon cho. Định mạng khốc liệt đang chờ chàng tại nơi đây.

Thình lình hung thần đầu người mình sư tử  Sphinx  hiện ra, trước khi xé xác chàng trai lạ mặt, thần đưa câu hỏi kết thệ (riddle) như lần trước: “Vật gì mà ban mai đi bốn chân, trưa đến thì đi hai chân, chiều về thì đi ba chân?” Chàng  trai Oedipus Rex không do dự trả lời liền: “Đó là con người. Lúc ấu thơ thì bò bằng bốn chân, khi lớn thì đi bằng hai chân, về già với cây gậy thì đi bằng ba chân.”  Lời thệ nguyện (riddle)  được giải  lập tức hung thần Sphinx rùng mình biến hình, rồi bốc hơi tan mất trước hàng ngàn cặp mắt sợ sệt  dân thành Athens. Bệnh dịch lập tức không còn nữa. Giữ lời hứa, vua Damasistratus làm lễ thành hôn Jocasta, em gái mình cho chàng trai trẻ phương xa đến. Toàn dân hoan hỉ, hoàng hậu Jocasta xinh đẹp cũng nguôi ngoai tang lòng ngày xưa. Chàng trai làm vua được hai chục năm, thì biết được tin vua trước mình là Laius bị kẻ lạ mặt giết chết, hung thủ không tìm ra. Vua Oedipus  Rex  bèn treo giải thưởng cho toàn dân tìm cho ra hung thủ giết vua Laius. Oedipus và Jocasta có 4 người con, tên là Antigone, Ismene,  Eteocles và Polyneices. Riêng người  con gái Antigone trẻ nhất, xinh đẹp và rất có hiếu với cha mẹ.

Ngày kia, tin dữ dưa đến. Người hầu cận ngày xưa của vua Laius, người mà được lệnh vua đem dứa bé có gót chân đỏ vào núi rừng giết chết. Hầu cận này tình cớ thấy gót chân vua, khi vua bước qua một tảng đá cuội trên dòng suối cạn. Hầu cận này đã già, nhưng vẫn nhớ chuyện ngày xưa. Vua Oedipus nghe được chuyện, biếtchính mình là kẻ đã giết cha ruột. Đứa con sát thân phụ. Chuyện cũ ngày xưa trở về tâm trí mình. Trong lúc nóng giận vì bánh xe cán ngang chân, tên đánh ngựa là kẻ hung tàn, lại còn muốn giết mình nữa. Vì tự vệ thôi, nhưng tại sao lão già cùng chung xe ngựa, cũng lại rút gươm đâm mình nữa?  Tại sao lại có chuyện như vậy. Chuyện nhỏ đâu đáng gì? Nếu tên đánh xe ngựa biết lời xin lỗi thì chân ta dù đau cách mấy ta cũng nguội lòng. Vua Oedipus nghe được câu chuyện ngày xưa của mình.  Về cung điện, bỏ ăn bỏ ngủ ba ngày đêm liên tiếp. Chuyện kinh hoàng không thể nói nên lời. Trời ơi! Vợ mình Jocasta đang say ngủ trên giường có phải là vợ mình hay không?  Còn người nào mà  ngày xưa đã cho mình bú, mang nặng đẻ đau mình, nay lại là vợ mình sao?  Còn mấy đứa con nữa, Antigone xinh đẹp có phải là con mình hay là em gái của mình vì Jocasta sanh ra? Không thể được. Trời ơi, ngàn lần không thể được như vậy đâu. Hỡi Thượng Đế, hỡi Thần Zeus, tại sao lại là con?  Như vậy tình sao đây? Tiếp tục cùng Jocasta yên vui hạnh phúc trên ngai vàng này chăng?  Không!  Trăm ngàn lần không. Trời ơi!

Ngày kia, vua Oedipus không chịu nỗi cắn rứt lương tâm, không muốn thấy Jocasta, Antigone, Ismene, Eteocles. Vua Oedipus Rex  bèn dùng tay móc cặp mắt của mình. Trọn đời mù lòa. Ông bỏ cung điện mà lang thang trong rừng sâu núi thẳm. Cô gái xinh đẹp nhất, Antigone thương cha mình tự dưng nổi điên mà tự làm đui mù, nên Antigone khóc nức nỡ mà chạy theo cha vào rừng sâu núi thẳm. Đi xin ăn nuôi cha mình, lo giấc ngủ cho cha mình. Một lòng hiếu thảo vô biên, nhưng cô không hiểu tại sao cha mình, từ khi đui mù thì lại tìm cách xa lánh mình, không muốn nói chuyện gì với mình hết, ngày đêm than khóc mà thôi. Cha mình cũng không gọi tên mình Antigone một cách trìu mến như ngày xưa? Tại sao như vậy?  Mình đâu có một lần nào lầm lỗi với cha mình đâu? Tại sao như vậy?  Antigone không trả lời được. Antigone chỉ khóc thầm mà thôi khi đêm về. Còn mẹ, tuy vắng mình, nhưng vẫn còn mấy anh em an ủi, còn cha chỉ một mình cô đơn nơi rừng sâu núi thẳm. Không, mình phải theo cha mình trọn nghĩa mới được. Tội nghiệp cha tôi. Tại sao cha phải làm như vậy? Cho tới ngày kia cha ruột mình chết héo rủ trong một ngôi đền Eumenides ở Colone. Chôn cất cha xong,  Antigone trở về Athens. Nhưng câu chuyện thương tâm lại đổ thêm vào đầu cô gái vô tội. Người ta đã kết án tử anh mình, vì  không tuân lệnh Creon, đã cử hành nghi lễ chôn cất cho anh mình Polynice, vì người ta kết tội anh mình là kẻ phản quốc theo địch. Antigone bị  bắt, rồi Thượng hội Đồng kết án tử nàng. Bắt giam sống trong ngôi nhà mồ của dòng họ. Cửa nhà mồ bị bít kín, ngày đêm dưới mộ sâu, Antigone chiu không nỗi thảm cảnh xảy ra liên tiếp cho đời mình. Antigone đành quyên sinh. Dân làng sau đó lập một ngôi mộ mới chôn nàng.  Nhưng tại ngôi mộ của cô gái đầy lòng hiếu thảo với cha, lòng thương anh và  mẹ, có một loài hoa lạ mọc trên ngôi mộ của mình. Dân thành Athenes không dám gọi thẳng là  tên Antigone, mà người ta gọi tắt là hoa Tigone.

Nho nhỏ, sắc hoa có năm, màu đỏ thắm, có năm màu tang trắng. Mau tàn, nhưng đầy sự lung linh sống động. Loài hoa Tigone...

Một mùa Thu trước mỗi hoàng hôn

Nhặt cánh hoa rơi chẳng thấy buồn

Nhuộm ánh nắng tà qua mái tóc

Tôi chờ người đến với yêu đương

 

Người ấy thường hay ngắm lạnh lùng

Giải đường xa vút bóng chiều phong

Và phương trời thẳm mờ sương, cát

Tay vít dây hoa trắng, chạnh lòng.

Đó là hai sắc hoa Tigôn. Cô gái mang tên  T.T. Kh. lại một lần nữa khơi dậy mối thương đau kinh khủng của Antigone. Bài thơ trở thành bất diệt. Gần thế kỷ trôi qua rồi, dân HàThành, dân Việt kiều bỏ xứ ly hương không khỏi chạnh lòng khi đọc lại bài thơ, không khỏi chạnh lòng khi nhớ lại một căn nghiệp vô cùng thương đau cho cô gái đầy lòng hiếu thảo. Antigone, cô chết đi, ngày nay còn biết nơi phương trời diệu vợi có người con gái làm bài thơ mang tên mình không? Antigone... Antigone... Hai sắc hoa Tigone...

Kỹ sư Sagant Phan

         


 

Copyright (c) DaiChung News Media 2002