Röôïu Cognac/Brandy
Sagant Phan
CAÙCH
MUA RÖÔÏU VAØ ÑAÙNH GIAÙ RÖÔÏU BIEÁU :
Danh
haïng röôïu:
3
Stars (***) (ñoâi khi ghi laø V.S): laø loaïi röôïu treû non
tay nhaát. Nhöng ñöôïc tieâu thuï nhieàu nhaát, ñem lôïi
nhuaän nhieàu nhaát, vì giaù phoå thoâng cho daân ghieàn, baïn
beø nhieàu ñeám khoâng heát thì neân mua loaïi naøy maø
môøi tuïi noù laïi nhaäu. Tuïi noù cuõng vui roài. Tuoåi
röôïu töø 3 ñeán 5 tuoåi.
V.S.O.P
(Very Special Old Pale): Coù ngöôøi cho laø Very Special Old
Product goïi nhö vaäy khoâng ñuùng saùch vôõ. Maø cuõng
khoâng phaûi chöõ Pale laø maët xanh leø cuûa nhöõng tay
ghieàn röôïu khi ñuïng thöù quaù maét tieàn, mua thì heát
tieàn maø khoâng mua thì laïi tieác. Pale ñaây laø maøu lôït
cuûa maøu röôïu thöù haûo haïng. Uoáng vaøo thaáy khoaùi
caû caàn coå. Noù ngoït nhö mía luøi vaäy. Daân coù treo
côø sau löng "Nam haûo töûu nhö kyø höõu ... phong"
raát khoaùi bôï chai naøy veà nhaø maø ... ngoù ngaøy laãn
ñeâm. Tuoài giaø cuõa noù töø 7 tuoåi ñeán 10 tuoåi ñôøi.
Napoleon:
laø loaïi Hoaøng ñeá, Ngaøi Ngöï cuûa nhöõng loø laøm
röôïu. Chuû loø naâng niu loaïi naøy nhaát. Ñaây laø con
gaø quyù duøng ñeå caùp ñoä vôùi chö haàu ngoaïi bang
ñaây . Ñöôïc khen thua cuõng laø loaïi naøy. Danh töø
Napoleon thaät söï khoâng aên nhaäu gì ñeán teân cuûa Hoaøng
Ñeá Phaùp ñaâu. Hoaøng Ñeá Phaùp Napoleon laø daân ñau bao
töû maø, khoâng thaáy oâng luùc naøo cuõng thoït tay vaøo
rôø bao töû hay sao? Daân ñau bao töû laøm sao nhaäu
ñöôïc? Chöõ Napoleon döôïc in long troïng keá caàn coå chai
röôïu. Coøn nhöõng loaïi röôïu naøo maø in nguyeân caùi
hình Hoaøng Ñeá Napoleon ñaàu ñoäi noùn vaønh nhö noùn coái
vaäy thì laø thöù giaû, hoï in hình Napoleon ñeå cho
"daân ngu khu ñen" ñem veà huø vôï con maø thoâi.
Chôù gaëp tay nhaäu 6, 7 sao caàn coå roài sau oùt noù cöôøi
chaïy khoâng kòp. In hình laø traät saùch vôõ roài. Thaät
söï coù nhieàu loø röôïu khoâng theøm duøng chöõ Napoleon
laøm chi maø hoï xaøi danh töø Cordon Blue cuõng ñuû baûnh
roài.
*
Cordon Blue: töông töï nhö chöõ Napoleon vaäy. Loø Martell hay
Bras d’Or cuûa loø Hennessy hay loø Monnet choïn chöõ
Anniversary nghe laï tai hôn. Ñaëc bieät loø Poli Gnac xaøi danh
töø nghe öùa gan cho "daân ngu khu ñen" laø
"Reserve Prince Hubert". Daân nhaäu thöôøng hoûi nhau
laø: "Hubert" laø thaèng cha naøo vaäy? Vua xöù naøo
vaäy caø? Boä noù bieát uoáng röôïu. Coøn mình chæ bieát
uoáng söõa boø hay sao? Mua heát ñem veà cho noù bieát tay
mình.
*
Extra, hay Extra Veiile hay Grande Reserve: Ñaây môùi laø thöù
quyù cuûa traàn gian hoa leä. Nhieàu ngöôøi nghe noùi ñeán
chöù chöa thaáy bao giôø huoáng chi ñöôïc rôø noù. Keû
vieát baøi naøy nghe ñaâu ñaây coù vaøi ngöôøi treân traàn
gian naøy coù ñöôïc maø thoâi, hình nhö hoï cheát choân
theo noù roài khoâng chöøng. Tuoåi giaø cuõa noù sô sô laø
45 tuoåi saép leân. Nghe ñoàn tín ñoà haûo töûu phaûi ñeán
thaùnh ñòa moãi naêm vaøi laàn ñeå chuû loø quen maët roài
môùi chui xuoáng haàm ñem leân baùn cho tín ñoà laøm
phöôùc. Dó nhieân tín ñoà thænh noù ñem veà thì ngheøo
gaàn cheát luoân. Roài mua veà loaïi röôïu cöïc quyù traàn
gian naøy ñeå ñem vaøo tuû kính tröng noù moät caùch trònh
troïng. Moãi laàn aên côm xong, chaïy leân ngoù noù roài
môùi chòu ñi nguû ngon. Ñeå roài vaøo moät ñeâm toái
trôøi naøo ñoù thaèng con cöng ñoäc nhaát trong nhaø chaïy
dôõn nhö ma ñuoåi, chaïy ñeán tuû kính... ñoå moät caùi
aàm chai röôïu thôø beå theo thì tín ñoà ghieàn röôïu
ñoù keå nhö töø raøy veà sau gaëp röôïu naøo ngon caùch
maáy uoáng vaøo cuõng nhö nöôùc oác luoäc vaäy. Ñuùng laø
Thaàn Kinh thöông nhôù maø mang beänh taâm thaàn luoân.
Nhaèm
baûo veä thanh danh nöôùc Phaùp veà röôïu Cognac khoâng bò
nhöõng con buoân löu manh laøm maát maët danh töûu, neân
nöôùc Phaùp naêm 1921 ra moät luaät leä raát nghieâm khaéc
tröøng phaït naëng nhöõng chuû loø maát löông taâm pha cheá
röôïu taàm baäy taàm baï. Khoâng ñöôïc pheùp pha theâm
chaát caramen (nöôùc ñöôøng thaéng maøu vaøng naâu) vaøo
röôïu ñeå nhìn töôûng röôïu laâu tuoåi, khi khui haàm
röôïu khoâng ñöôïc quyeàn söûa ñoåi naêm sanh thaùng
ñeû cuûa röôïu, nghóa laø khoâng ñöôïc traùo giaáy khai
sanh.
Khi
vaøo chai daùn nhaõn thì phaûi ñuùng tuoåi taùc cuûa röôïu,
neáu gian laän thì bò maát moân baøi vónh vieãn. Nhöng töø
tröôùc tôùi nay nhöõng danh töûu cuûa nhöõng loø vang danh
thieân haï chöa bao giôø laøm chuyeän naøy, vì hoï quaù
giaøu roài, nhieàu khi hoï khoâng muoán baùn röôïu ngon cuûa
hoï nöõa maø nhöôïng laïi cho baïn beø hay nhöõng ñaïi
danh nhaân nöôùc Phaùp maø thoâi.
Taïi
Anh Quoác ngöôøi ta thöôøng uoáng röôïu trung bình (nhö 3
sao chaúng haïn, 3 stars) hoï pha theâm soda cho bôùt toán
röôïu, ñoù laø loaïi V.S khoaûng 3 tuoåi thaâm nieân. Coøn
loaïi V.S.O.P chæ caàn moät ly raát nhoû laø ñuû höông vò
thôm ngon cuûa ñaát trôøi tuï vaøo, chaát aám cuûa löûa,
chaát laïnh cuûa haàm saâu, thaâm nieân coâng vuï vaøi chuïc
naêm laøm cho röôïu khoâng coøn veû loaét choaéc con nít nhö
V.S nöõa. Chaát naøy khoâng theå duøng ly coái hay toâ ñaù
ñöôïc. Loaïi ly coái hay toâ ñaù laø daønh cho tuïi
"loâng naùch moät naïm, traø taøu moät hôi", loaïi
phoù thöôøng daân uoáng traø kieåu ngöu aåm (ngöu aåm laø
uoáng oàng oäc nhö traâu röøng vaäy). Loaïi röôïu naøy chæ
ñöôïc roùt trong caùi ly chaân daøi coù buïng nhoû nhö
tröùng ngoãng vaäy. Nhôø söùc aám cuûa loøng baøn tay soác
soác röôïu vaøi laàn trong ly, roài vöøa chieâu moät nguïm
nhoû vaø hít moät hôi nheï cuûa muøi röôïu vaøo phoåi ñeã
thaám vaøo töù chi. Coøn röôïu chaûy vaøo trong ruoät aám
thaám vaøo ñaàu mình tay chaân. Thöû nhìn tay saønh ñôøi
veà röôïu uoáng thì bieát roài so saùnh vôùi moät tay
chuyeân moân uoáng söõa boø. Göông maët hai anh naøy khaùc
nhau xa, töông töï nhö moät göông maët cuûa tay anh huøng
Kinh Kha, coøn göông maët kia laø cuûa anh... caû ñaàn, toái
ngaøy ... sôø vuù meï.
Daân
Myõ maëc daàu mua röôïu nhieàu nhaát cuûa Phaùp, nhöng vaãn
khoâng ñöôïc Phaùp troïng voïng, thöû nhìn hình quaûng
caùo töø beân Myõ veà röôïu ngon cuûa Phaùp thì bieát.
Moät tay chuû ngaân haøng buïng böï soùi ñaàu, tay caàm ly
röôïu to böï Cognac V.S.O.P coøn tay kia caàm ñieáu xì gaø
baèng baép veá gaø loâi, nhö vaäy gioáng nhö anh chaøng Al
Copone roài coøn gì? Röôïu ta laøm cöïc khoå heát söùc,
daønh ñeå cho Coâng, Haàu, Baù, Töû, Nam chöù ñaâu ñeå cho
daân aên cöôùp maø doøng hoï teân Don Corleon, Maraconi uoáng
xong roài ñi aên cöôùp? Maát uy heát roài coøn gì?
Baïn
coøn nhôù vaøo naêm 1960 Phaùp vaø Myõ coù moät traän giaëc
maø söû saùch goïi laø "Chicken War" (goïi laø gaø
maùi chieán tranh). Chieán tranh xong roài thì bieát bao nhieâu
daân nhaäu boû maïng vì noù? Gaø Myõ raát reû vaø to con
ñöôïc nhaäp aøo aøo vaøo Phaùp tuy thòt khoâng ngon nhöng
daân ngheøo raát no buïng. Nhìn thöû con gaø Phaùp thì bieát
nhoû con, goïn gheõ (poule de lux). Coøn nhìn con gaø Myõ thaáy
maát höùng lieàn, to con soà xeà maø du coân nöõa. Nhöng
nhôø reû quaù, gaø Myõ ñaùnh baïi gaø Phaùp.
Chôï
naøo cuõng thaáy gaø Myõ baøy baùn raàn raàn, quaù reû.
Noâng daân nuoâi gaø Phaùp bieåu tình phaûn ñoái gaø Myõ
laøm cho traïi hoï thua loã saëc gaïch. Chính phuû Phaùp lieàn
nhuùng tay vaøo, ñaùnh thueá gaáp ñoâi gaø ngoaïi nhaäp. Myõ
thua laáy laøm noùng muõi lieàn ñaùnh vaøo röôïu Phaùp neân
Traâu Boø huùt nhau... daân nhaäu cheát ngaét, khoâng röôïu,
khoâng gaø, khoâng bia, cheát söôùng hôn...
Loø
Röôïu Cognac :
Khoâng
coù chöõ A ñaàu tieân, chöõ A laø ñeå cho daân nhaäu xæn
gaàn quaét caàn caâu roài, neân loø röôïu Phaùp kî chöõ A
xeáp ñaàu.
BISQUIT
DUBOUCHE:
Taïi
Janac vaøo thôøi kyø vua Napoleon thua traän . Laäp naêm 1819 ,
noù laø moät trong Töù Ñaïi Thieân Vöông laøng röôïu. Soá
löôïng saûn xuaát khaù nhieàu vaø ngon. Coù 3 haàm röôïu
chöùa ñeán 20 trieäu gallons röôïu naøy. Naêm 1966 chuû loø
ñaønh phaûi chòu thua vôùi soá tieàn chaát ñaày saân cuûa
nhaø Ricard (nhaø chuyeân röôïu ngoït danh tieáng), neân giao
loø cho ñaïi coâng ty naøy. Coù 3 haïng trong kho ñöôïc ghi
nhö sau: 3 Stars, V.S, roài V.S.O.P keá ñoù laø Napoleon, roài
Fine Champagne, sau ñoù laø Extra Vieille. Nhöng traàn theá ít
khi gaëp loaïi Extra Vieille, chæ thöôøng thaáy loaïi Napoleon
maø thoâi. Nhöng mua loaïi Napoleon thì uoáng heát chai mình
cuõng buoàn y nhö Ñaïi Ñeá Napoleon, ngöôøi buoàn vì maát
nöôùc, ngöôøi buoàn vì heát tieàn mua chai nöõa!
CAMUS:
Tröôùc
ñoù laø do nhoùm huøn haïp vôùi nhau teân laø "La Grande
Marque" laäp töø naêm 1863 cho ñeán 1930 thì ñoåi teân
laø Camus. Baùn maïnh qua nhöõng xöù Ñoâng Aâu nhö Anh quoác
vaø Nga. Caàm ñaàu toå hôïp naøy laø doøng hoï Jean Batiste
Camus. Hoï coù nhieàu laâu ñaøi ñeïp nhö chuyeän thaàn tieân
vaäy, coù röøng thoâng xanh maùt, vaø nhieàu hoà roäng lôùn
ñeå haøng naêm ngoãng trôøi veà ñaây nghæ maùt chôi nghe
thöû teân laø bieát: Chateau du Plessis, Chateau d’Uffaut. Lòch
treo töôøng phong caûnh thöôøng chuïp laâu ñaøi naøy hoaøi.
Loø
naøy moãi naêm tung ra traàn gian treân 8 trieäu chai Cognac mang
teân Camus. Cuõng ñaùnh haïng röôïu nhö treân laø: 3 Stars,
V.S., V.S.O.P roài Napoleon. Nhöng vaøo naêm 1963 hoï tung ra moät
loaïi röôïu quyù ñaùnh giaù 100 naêm laäp quoác cuûa trieàu
ñình Camus teân laø Celebration. Ñaét tieàn nhaát haïng teân
laø Hors d’Age hay Reserve Extra Vieille, chæ xuaát hieän quanh
vuøng Cognac, Paris chöa thaáy boùng daùng noù huoáng chi Los
Angeles hay New York. Ñaây xöùng ñaùng danh hieäu laø Lieät
Laõo Anh Huøng coøn tuïi Nhoùc Con ñöøng rôù tôùi nghen?
Coøn moät loaïi maø ta goïi laø: Ñaïi Laõo Caùi Theá Anh
Huøng mang phuø hieäu caùi theá quaàn huøng laø: Chateau D
Uffaut Grande Fine Cognac. Haøng naêm chuû loø Camus chæ tung ra
traàn gian haï giôùi ñoä 2000 chai maø thoâi, maø trong khi
ñoù ñaõ coù treân 10 ngaøn ngöôøi xeáp haøng roài, thì
laøm sao tôùi baïn. Ñaëc bieät chuû loø khoâng nhaän baùn
qua ñieän thoaïi vaø khoâng baùn nguyeân thuøng, chæ baùn leû
töøng chai maø thoâi, nhö vaäy troïc phuù ngaân haøng Myõ
Quoác hay chuùa truøm Mafia cuõng chòu thua luoân, coøn muoán
thì cho ñeä töû ñöùng xeáp haøng caû ngaøy nhö beân Xaõ
Hoäi Chuõ Nghóa beân Nga daïo naøo thì cöù vieäc.
Nhöng
chuû loø vaãn daáu tuyeät chieâu traán sôn ngöï thuûy mang
teân laø: Chateau Plessis Extra Fine caàn coå maøu vaøng choùi.
Chuû loø duøng ñeå bieáu taëng nhöõng vò nguyeân thuû quoác
gia leân nuùi thaêm loø Camus. Chai naøy ñöôïc ñaùnh soá
thöù töï khi ra khoûi traán sôn ngöï thuûy laâu ñaøi Camus.
Hoï ñaõ cho 1 chai cho Hitler vì neáu khoâng cho bò aên bom laø
caùi chaéc, hoï cho Toång thoáng Charles de Gaulle khi Paris
ñöôïc giaûi phoùng, coøn anh huøng Theá Chieán Töôùng 4 sao
Eiseinhower ñöôïc hoï taëng chai Chateau d’Uffaut Extra Fine
maø thoâi, Taây giaø muõi loû khoân thieät.
COURVOISIER:
Ñaëc
bieät haõng naøy khoâng coù ruoäng nho vaø cuõng khoâng coù
haàm rieâng chöùa röôïu nho cuûa mình, nhöng coâng ty naøy
haøng naêm laïi baùn ñeán 25 trieäu chai courvoisier. Laäp ra
naêm 1899 hoï noåi tieáng nhôø mua tröõ nhöõng haàm röôïu
môùi khui haàm ra, roài mua theâm nhöõng haàm röôïu ngon
khaùc maø ñem veà pha cheá theo caùch rieâng cuûa hoï. Ñuùng
ra laø naêm 1790, Mr. Courvoirsier laø laùi buoân röôïu, oâng
mua töø nhöõng haàm röôïu roài baùn leû ra thò tröôøng
töøng chai moät. Nhöng ñeán luùc naøo ñoù thò tröôøng
quaù nhieàu röôïu neân haõng oâng bò chaäm laïi, röôïu
ngon thì quaù ñaét bình daân mua khoâng noåi, coøn röôïu
dôõ thì quaù nhieàu baùn khoâng lôøi, cho neân Mr.
Courvoirsier nghó ra caùch rieâng cuûa mình. OÂng mua nhöõng
haàm röôïu ñaét tieàn, roài pha troän vôùi nhöõng röôïu
reû tieàn thaønh ra moät loaïi röôïu cuûa oâng ñöùng vaøo
haïng B gaàn haïng A, nhöng baùn raát nhieàu, ngon hôn röôïu
dôõ, lôøi quaù mong öôùc. Laøm giaøu roài thì khoaùi quen
lôùn, luùc ñoù Mr. Courvoisier cöù naèng naëc mình laø baïn
thaân cuûa Vua Napoleon luùc coøn treû khi Napoleon laøm Trung
UÙy Phaùo Binh. Khoâng hieåu luùc ñoù Napoleon coù bieát uoáng
röôïu hay khoâng ñaây? Chaúng leõ ra ñaûo St Helene maø hoûi
ñaïi ñeá Napoleon? Daân Phaùp raát thích quen nhöõng tay to
maët lôùn cho noù oai, ñình ñaùm röôïu cheø lieân mieân
noù môùi khoaùi.
Coâng
ty Courvoirsier ñeán naêm 1900 baùn cho gia ñình cöï phuù Simon
beân Anh (chuyeân moân röôïu naëng), roài ñeán naêm 1960 thì
loït vaøo doøng hoï Canada chuyeân veà röôïu maïnh laø hoï
Hiram Walker, tröù danh Johnny Walker nhaõn ñoû hay nhaõn ñen
(maø daân Saigon thöôøng goïi laø thaèng Johnny ñi boä. Ñi xe
hôi maø uoáng röôïu thì tuø laø caùi chaéc, ñi boä chaéc
aên hôn). Courvoirsier ñaùnh thöù haïng laø: 3 Stars, V.S.O.P,
roài ñeán Napoleon, cao caáp nhaát laø Extra Vieille.
DELAMAIN
:
Do
gia ñình De la Main, ngöôøi Anh goác Phaùp. Sir William Delamain
ñöôïc phong töôùc laø Marshall of Dublin (beân Anh), ñaát
ñai roäng voâ cuøng. Ngaøy kia ñôøi chaùu giaøu coù veà
Phaùp vinh quy baùi toå, naêm 1759 laäp ra haõng röôïu ñeå
höôûng nhaøn vaø phong löu toät böïc. Naêm 1824 ñoåi thaønh
teân laø Roullet & Dalamain. Naêm 1935 chaùu chaét laø Robert
Delamain laäp ra moät töø ñieån noùi veà Cognac, caùch phaân
loaïi ... maø nhöõng bôïm nhaäu bieát ñoïc bieát vieát neân
coù ñeå khoûi mua laàm röôïu Chôï Lôùn. Delamain xeáp
haïng röôïu cuûa mình: 3 Stars, Liquid Gold, V.S.O.P, Long Drink
Filano (daân nhaäu nghe chöõ Long Drink laø khoaùi roài vì
nhaäu tôùi saùng boø caøng veà nhaø môùi söôùng), cao caáp
nöõa laø Pale and Dry Grande Delamain (30 tuoåi), cao nöõa laø
Vesper Tres Vieille, roài toät cuøng laø Tres Vieux Cognac de Grande
Delamain (khoâng hieåu bao nhieâu tuoåi ñôøi ñaây?).
DENIS-MOUNIE
:
Daân
Anh thích uoáng nhieàu hôn daân Myõ, vì Anh mua gaàn heát roài
laøm sao ñeán New York hay Los Angeles ñöôïc? Naêm 1838 doøng
hoï laäp ra coâng ty xuaát nhaäp röôïu roài laäp loø röôïu
luoân. Haøng naêm hoï baùn treân 2 trieäu chai. Danh haïng
goàm: 3 Stars, Gold Leaf, VSOP, Vieille Cognac, cao caáp laø Grande
Reserve Edouard VII ñeå töôõng nieäm vua Anh King Edward VII leân
ngoâi töø naêm 1901 - 1910, ñaúng caáp cao nhaát laø: Grande
Champagne Extra, chua thaáy tung ra ngoaøi traàn gian töø hôn 25
naêm nay (1972).
(coøn
tieáp)
Sagant Phan