(tieáp theo kyø tröôùc)

Gaàn nhö voâ yù thöùc, yù nghó veà vuï kieän laï luøng naøy cöù xoay tôùi xoay lui trong taâm trí vieân luaät sö töïa moät caùi coái xay gioù. Trong böõa aên tröa oâng khoâng theå aên; sau böõa tröa - khi oâng naèm treân giöôøng ñeå nguû tröa nhö oâng vaãn thöôøng laøm trong suoát nhöõng thaùng heø - oâng cuõng khoâng nguû noåi. "Ma," oâng töï nhuû vôùi moät tieáng cöôøi khaåy khinh bæ, trong khi hình aûnh cuûa ba boä maët haøi höôùc ñaõ theà soáng theà cheát laø ñaõ nhìn thaáy ma vuït trôû laïi taâm trí oâng.

Raát nhieàu laàn khi oâng coøn thô oâng ñaõ ñöôïc nghe keå nhieàu chuyeän veà ma, nhöõng chuyeän khieán oâng kinh hoaøng vaø ñaõ khieán oâng ñaõ traûi qua nhieàu ñeâm maát nguû. "Linh hoàn," oâng vöøa thôø daøi vöøa duoãi tay döôùi ñænh muøng vaø ñeå chuùng naëng neà rôi trôû laïi giöôøng. "Linh hoàn, caùi linh hoàn baát töû..." Dó nhieân, oâng nhìn nhaän, muoán tin ma quyû thì ngöôøi ta baét buoäc phaûi tin vaøo söï baát töû cuûa linh hoàn, ñieàu ñoù hieån nhieân roài, nhöng lieäu oâng coù tin khoâng ñaõ? OÂng luoân luoân tuyeân boá raèng oâng khoâng tin theá thì baây giôø laøm theá naøo oâng coù theå nhìn nhaän ngay caû moät söï hoaøi nghi? Lieäu oâng coù theå trôû laïi nieàm tin xöa cuõ cuûa mình? OÂng bieát raèng ngöôøi ta thöôøng töï doái loøng, raèng ngöôøi ta thöôøng sôï khoâng daùm thaêm doø thaùm hieåm chính baùn ngaõ cuûa mình vì e khaùm phaù thaáy raèng hoï thaät khaùc haún vôùi keâ maø hoïmuoán laø hoaëc khaùc haún vôùi keû maø hoï muoán ñöôïc ñôøi bieát tôùi. Nhöng coù bao nhieâu keû nghieâm trang suy töôûng veà vaán ñeà linh hoàn? Cuoäc soáng quaù thu huùt con ngöôøi ñeán noãi ngöôøi ta gaàn nhö khoâng coù thì giôø ñeåsuy xeùt veà nhöõngvaán ñeà ñoù; song chuùng phaûi quan troïng hôn taát caû moïi vaán ñeà khaùc. Moät ngöôøi baïn cheát - gioáng nhö moät con thuù böôùng bænh - chuùng ta khöôùc töø nghó tôùi haén beân kia giaây phuùt töø traàn, hoaøn toaøn thoûa maõn vôùi hoaøi nieäm veà quaù khöù, vaø chæ huùt moät ñieáu thuoác ñeå ñaùnh tan noãi muoän phieàn. Ngay caû khoa hoïc, nhö ñieàu ñang xaåy ra, cuõng khoâng ñi quaù hieän sinh conngöôøi, khoâng bieát tôùi caùi cheát vaø töø choái khaûo saùt noù. "Ñöøng lo aâu veà söï cheát" – khoa hoïc noùi - "haõy gaùnh vaùc nhöõng phaän söï haøngngaøy, nghó tôùi cuoäc soáng hieän taïi, tôùi ngheà nghieäp cuûa baïn." Hoaøn toaøn ñuùng. Vò luaät sö cuõng vaäy, töø tröôùc tôùi nay, cuõng thoaùi thaùc baên khoaên veà caùi cheát, nhöng baây giôø noù ñaây; caùi linh hoàn baát töû - hay laø ma - nhö chuyeän ñaõ xaåy ra, ñang goõ cöûa oâng, buoäc oâng phaûi baän taâm veà chuùng.

"Nhaø ngöôi muoán lôø boïn ta ñi"- döôøng nhö chuùng noùi vôùi oâng. "Nhaø ngöôi muoán lôø caùi cheát nhöng chuùng ta ñaõ tôùi ñaây, töø vöông quoác cuûa ngöôøi cheát trôû veà goõ cöûa nhaø cuûa nhöõng keû ñang coøn soáng, nhaïo baùng mi, laøm baøn gheá nhaûy nhoùt quanh phoøng, laøm thaân chuû cuûa mi kinh haõi, cöôøi ngaïo chuùng töø ñaùy moät tuû quaàn aùo cuõ, laøm mi boái roái hoâm nay - hôõi teân luaät sö trí thöùc - vaø mai moát seõ laøm boái roái caû moät cô caáu goàm caùc quan toøa cuõng trí thöùc khoâng keùm, nhöng keû seõ phaûi xeùt xöû moät vuï toá tuïng môùi meû nhaát chöa töøng nghe thaáy trong baát cöù moät phaùp ñình naøo, moät vuï toá tuïng ñoøi boài thöôøng thieät haïi maø bò caùo laø nhöõng con ma!" Lieäu oâng ta coøn coù theå khoâng bieát tôùi chuùng ñöôïc khoâng?

Nhaåy ra khoûi giöôøng, loøng ñaày phaán khích, Zummo trôû laïi thö phoøng vaø nhöõng cuoán saùch tham khaûo cuûa oâng ta. Caùc ñieàu 1575 vaø 1577 cuûa boä Daân Söï Toá Tuïng döôøng nhö cung caáp moät vaøi cô sôû lyù leõ cho vuï cuûa oâng.

Chuùng thieát ñònh - "interalias" – raèng ngöôøi ta thueâ moät caên nhaø ñöôïc quyeàn coù "söï höôûng duïng an laïc" baát ñoäng saûn trong suoát thôøi gian kheá öôùc vaø raøng "chuû cho thueâ phaûi chòu traùch nhieäm vôùi ngöôøi thueâ nhaø veà baát cöù moät söï phieàn nhieãu khoâng ñöôïc tieát loä naøo coù theå giaûm thieåu hay caûn trôû cho söï höôûng duïng ñaày ñuû caên nhaø cho möôùn."

Luaät phaùp raát minh baïch, nhöng ñaây laø then choát cuûa vuï kieän - caàn phaûi chöùng minh söï hieän höõu cuûa ma quyû vaø söï hieän dieän cuûa chuùng trong ngoâi nhaø ñoù. oâng ñaõ coù nhöõng chöùng töø vaø nhöõng nhaân chöùng ñeå chöùng thöïc cho caâu chuyeän cuûa caùc thaân chuû cuûa oâng, nhöng nhöõng baèng chöùng naøy ñaùng tin caäy tôùi möùc naøo?

Laøm caùch naøo oâng coù theå trích daãn caùc khoa hoïc gia ñeå cuûng coá nhöõng chöùng töø kia? Sau khi ñaõ taùi thaåm vaán gia ñình Piccirilli, luaät sö höùa seõ nhaän laõnh vuï kieän vaø söûa soaïn vuï tranh tuïng vôùi taát caû taøi naêng xaûo dieäu nhaát cuûa oâng.

Tröôùc heát oâng ñoïc lòch söû ñaïi cöông l cuûa chuû thuyeát duy linh, töõ nhöõng nguoàn goác cuûa thaàn thoaïi tôùi hieän ñaïi; keá ñoù oâng tham khaûo taùc phaåm cuûa Jacolliot vaø nhöõng phaùp thuaät dò thöôøng cuûa caùc aán só thaùc-baùt-taêng (fakir); vaø roài oâng ñoïc taát caû nhöõng gì ñaõ ñöôïc vieát veà vaán ñeà bôûi nhöõng chuyeân gia lôùn nhaát vaø ñaùng tin caäy nhaát, töø Crookes tôùi Wagnel, töø Aksafof tôùi Gibier vaø Zeller, töø Jaaet tôùl Rochad, töø Richet tôùi Morselli. Do ñoù maø oâng ñöôïc bieát - quaù caû söï kinh ngaïc cuûa oâng raèng ngay caû nhöõng con ngöôøi hoaøi nghi nhaát cuûa khoa hoïc cuõng ñaõ phaûi tuyeân boá raèng caùi goïi laø nhöõng "hieän töôïng taâm linh" khoâng theå bò ñaët vaøo vuøng nghi hoaëc ñöôïc.

OÂng phaán khôûi tinh thaàn.

"Baây giôø" - oângtöïnhuû - "söï vieäc baét ñaàu coù veû saùng suûa hôn nhieàu." Chöøng naøo maø nhöõng hieän töôïng naøy coøn bò baùo caùo bôûi nhöõng ngöôøi taàm thöôøng, nhö vôï choàng caùi nhaø Piccirilli thì oâng, moät ngöôøi coù hoïc vaán saâu ñaày vaø coù caên baûn khoa hoïc thöïc nghieäm, coù dö quyeàn ñeå cöôøi vaøo maët chuùng. Ngay caû neáu oâng ñaõ nhìn thaáy nhöõng hieän töôïng naøy baèng chính maét cuûa mình ñi chaêng nöõa oâng vaãn coù theå tin raèng chuùng chæ laø keát quaû cuûa moät aûo giaùc naøo ñoù. Nhöng ñaèng naøy khi nhöõng con ngöôøi cuûa khoa hoïc nhö Lombroso hay Richet ñaõ coâng nhaän söï hieän höõu cuûa chuùng thì vaán ñeà laïi hoaøn toaøn khaùc haún.

Queân caû thaân chuû laãn vuï kieän caùo, oâng ñaém ñuoái mieät maøi nghieân cöùu thuyeát duy linh vôùi nieàm xaùc tín chöa bao giôø leân ñeán cao ñoä nhö theá. Ñaõ töø laâu roài coâng vieäc ñaõ qua cuûa oâng - maëc daàu voâ cuøng phaùt ñaït vaø boång loäc voâ cuøng haäu hó - ñaõ thaát baïi khoâng theå ñem laïi cho oâng söï thoûa maõn tinh thaàn maø oâng ñaõ khaùt khao. Laïc loõng trong caùi tænh lî heo huùt ñoù nôi tìm thaáy quaù ít ñieàu ñeå thoûa maõn noãi khaùt voïng cuûa oâng veà nhöõng thoâng loä cao caû hôn cuûa trí oùc, giôø ñaây oâng thaáy raèng moät khôûi ñaàu môùi ñaõ ñöôïc phaùt loä cho oâng bôûi nhöõng cuoán saùch luaän veà vaán ñeà lôùn ñôøi-soáng- sau-caùi-cheát. Coù theå naøo nhieân haäu caùi vaán ñeà lôùn veà caùi cheát ñöôïc giaûi quyeát? Coù theå naøo linh hoàn ngöôøi cheát trôû laïi trong choác laùt vaø "vaät chaát hoùa" khoâng? Coù theå naøo noù trôû laïi vôùi oâng, keû quaù ñui muø, baét tay oâng vaø noùi: "Zummo, ñöøng lo aâu. Ñöøng thaéc maéc veà cuoäc soáng nhoû nhoi cuûa anh treân traàn gian. Coøn coù moät caùi gì khaùc nöõa, moät ñôøi soáng toát ñeïp hôn nhieàu chôø anh moät ngaøy kia!! Böôùctôùi! Ñöøng sôï haõi!"

Haàu nhö moãi ngaøy Piccirilli, hoaëc cuøng vôï hoaëc cuøng con gaùi, ñeàu ñaën tôùi thaêm oâng vaø thaûo luaän veà vuï kieän.

"AÁy toâi vaãn söûa soaïn cho vuï kieän ñaáy; ñöøng coù lo, toâi khoâng queân quyù vò ñaâu," vò

luaät sö thöôøng noùi. Nhöng, thöïc tình maø noùi, oâng ñaõ hoaøn toaøn queân khaáy taát caû moïi ngöôøi, dôøi laïi caøng nhieàu vuï caøng toát vaø ngay caû töø choái khoâng chòu thaåm vaán nhöõng thaân chuû môùi. Tuy nhieân, cuoái cuøng,vì loøng tri aân ñoái vôùi gia ñình Piccirilli toäi nghieäp, nhöõng keû moät caùch voâ thöùc ñaõ chæ cho oâng con ñöôøng daãn tôùi aùnh saùng maø oâng quyeát ñònh ñi vaøovuï tranh tuïng cuûa hoï moät caùch caån troïng kyû löôõng.

Moät noãi khoù khaên nghieâm troïng ñoùn oâng ngay töø böôùc ñaàu. Trong taát caû moïi cuoäc thí nghieäm maø oâng ñaõ töøng ñoïc, thì söï bieän dieän cuûa ma quyû ñeàu ñöôïc phaùt hieän bôûi moät ñoàng coát.

Vaäy thì, khoâng coøn nghi ngôø nöõa, chaéc chaén moät trong ba ngöôøi nhaø Piccirilli - cho duø khoâng bieát ñieàu ñoù - phaûi laø moät ngöôøi coù coát ñoàng vaø - trong tröôøng hôïp aáy – söï nhuõng nhieãu cuûa ma quaùi laø do bôûi nhöõng ngöôøi thueâ nhaø chöù khoâng phaûi taïi ngoâi nhaø. Ñieàu ñoù coù nghóa laø söï suïp ñoå cuûa toaøn theå vuï kieän. Maët khaùc - neáu moät ngöôøi nhaø Piccirilli laø moät coát ñoàng "thì taïi sao nhöõng con ma laïi thoâi khoâng xuaát hieän ôû ngoâi nhaø môùi? Taïi sao chuùng laïi khoâng bao giôø hieän ra trong baát cöù moät ngoâi nhaø naøo maø hoï ñaõ ôû tröôùc kia? Hieån nhieân phaûi coù moät caùi gì trong nieàm tin ñaïi chuùng, bình daân daân gian raèng ma quaùi chæ ôû trong nhöõng ngoâi nhaø naøo ñoù, vaø neáu ñieàu ñoù coù theå chöùng minh ñöôïc thì vuï tranh tuïng cuûa oâng coù côù ñöùng vöõng. Hôn nöõa, chaúng phaûi laø nhöõng nhaân chöùng ñùaõ chöùng thöïc cho nhöõng lôøi khai cuûa caùc thaân chuû cuûa oâng sao? Chæ nguyeân ñieàu ñoù thoâi cuõng ñuû khöôùc baùc lôøi giaûi thích do moät vaøi nhaø khoa hoïc ñöa ra raèng ma quaùi chæ ñöôïc nhìn thaáy bôûi moät soá ngöôøi naøo ñoù. Ñoàng coát hay khoâng ñoàng coát oâng nghó - ma quaùi coù söï hieän höõu rieâng cuûa chuùng vaø ñeå boäi phaàn chaéc chaén thì oâng phaûi ñích thaân tôùi thaêm gia ñình Piccirilli vaø khaùm phaù söï thöïc cho chính oâng baèng caùch toå chöùc moät buoåi leân ñoàng vaø mình chôø coi keát quaû theánaøo.

Hoaûng hoàn vì söï daãn duï ñoù gia ñình Piccirilli töø choái khoâng dính daùng baát cöù veà phöông dieän gì vôùi cuoäc thí nghieäm, nhöng luaät sö nhaán maïnh raèng cuoäc thöû nghieäm raát höõu ích - coát yeáu nöõa - cho vuï kieän vaø buoåi leân ñoàng do ñoù ñöôïc toå chöùc. Ngay töùc khaéc Tinina ñöôïc khaùm phaù laø moät ñoàng coát laãm lieät vaø Zummo - sung söôùng nhö ñieân - nhôø ñoù maø coù theå chöùng kieán ñöôïc haàu heát moïi khaûi thò kinh nhieân maø, cho tôùi luùc ñoù oâng môùi chæ laøm quen qua saùch vôû cuûa oâng. Vuï Piccirilli quaû thaät – ñoã gaãy, nhöng söï hieåu bieát cuûa rieâng oâng veà ñôøi soáng sau caùi cheát thì laïi môû roäng tôùi moät möùc tröông ñoä maø oâng khoâng theå khoâng caûm thaáy haân hoan ñieân daïi. "Thì cöù ñeå thaèng cha Granella thaéngvuï kieän cuûa haén, caùc baïn aï... Quan heä gì chuyeän ñoù? Caùc baïn chaúng thaáy ñoù sao, laø ôû ñaây, tröôùc maët chuùng ta, söøng söõng thò hieän caùi linh hoàn baát töû cuûa con ngöôøi?"

Nhöng laøm theá naøo maø gia ñình Piccirilli laïi coù theå chia xeû moái hoan hæ haøo höùng say meâ ñoái vôùi linh hoàn baát töû cuûa luaät sö cuûa hoï ñöôïc? Hoï nghó raèng oâng ta ñaõ hoùa ñieân roài. Hoï töø choái tin raèng nhöõng cuoäc thí nghieäm naøy laø moät caùi gì khaùc maø chæ laø nhöõng aâm möu quyû keá hieåm aùc maø hoï ñaõ laø naïn nhaân. Hoï ñaõ ñaøo thoaùt nhöõng con ma cuûa gaõ Granella ñeå rôi vaøo baày quyû cuûa luaät sö cuûa hoï. Ñuùng laø traùnh voû döa laïi gaëp voû döøa, coøn coù gì teä hôn theá nöõa khoâng? Phaûi chaêng oâng ta saép laøm hoï luïn baïi maõi maõi? Ñoù coù theå laø keát quaû cuûa vuï toá tuïng neáu ngöôøi ta am töôøng ñieàu gì ñang xaûy ra nôi hoï.

_ "Ñöøng coù sôï," luaät sö noùi moät caùch khinh bæ. "Boä caùc ngöôøi cho ta laø moät ñöùa con nít sao? ÔÛ ñaây caùc ngöôøi thaáy ta nhö moät ngöôøi baïn, khoâng phaûi nhö moät luaät sö. Khi vuï aùn tôùi hoài toøa nghe caùc nhaân chöùng khai, luùc ñoù töï nhieân ta seõ bieát phaûi bieän giaûi söï quaáy nhieãu bí aån trong ngoâi nhaø ñoù nhö theá naøo chöù?"

Vaø quaû thöïc oâng ñaõ laøm, bieän hoä raèng söï quaáy nhieãu khoù chòu laø do bôûi caên nhaø, khoâng phaûi do bôûi söï hieän dieän cuûa moät vaøi ñoàng coát khaùc thöôøng naøo ôû ñoù caû, nhöng nhöõng lôøi bieän hoä cuûa oâng thieáu tính caùch thuyeát phuïc ñeán noãi vuï kieän cuûa oâng thua ngay töø keo ñaàu.

Ngöôïc laïi oâng ñaõ gaây kinh ngaïc cho caû toøa, caùc ñoàng nghieäp vaø coâng chuùng vôùi moät baøi phaùt bieåu tín ngöôõng baát ngôø vaø khoa ñaïi moâ taû Allan Kardec nhö moät "Ñaáng Cöùu Theá Môùi", noùi veà taâm linh thuyeát nhö "'Toân giaùo môùi cuûa nhaân loaïi" vaø cho thaáy caây nhaân sinh ñaõ thöïc söï bò khoâ heùo bôûi khoa hoïc nhö theá naøo nhöng ngaøy nay thì gaàn nhö ñaõ ñöôïc hoài sinh döôùi tín ngöôõng aám aùp môùi ra sao. "Huyeàn bí cuûa caùi cheát" - oâng noùi - "chaúng bao laâu seõ ñöôïc phaùt loä; nhöõng böùc maøn ñen toái chaúng bao laâu seõ ñöôïc veùn leân trong khi nhöõng caùi boùng ñen kyø bí ñaõ ñang roùn reùn tröôøn qua khoâng gian ñeå caûnh caùo chuùng ta veà moät theá giôùi beân kia..."

Tôùi ñaây oâng tieáp tuïc noùi veà nhöõng hieän töôïng laï luøng cuûa taâm linh thuyeát vôùi moät söï huøng bieän bi traùng ñeán noãi khaùn giaû – bò loâi cuoán bôûi nhöõng lôøi leõ cuûa oâng – ñeàu say ñaém ñeâ meâ. Tuy nhieân, toøa - ñaàu oùc thöïc tieãn hôn vaø ít coù khuynh höôùng ñi theo luaät sö leân nhöõng ñænh cao sieâu vieät cuûa oâng – töø choái cho caùc thaân chuû cuûa oâng moät voâ toäi bình quyeát. Khoa hoïc hieän ñaïi – hoï noùi – chöa coâng nhaän nhöõng lyù thuyeát coøn baáp beânh phaùt khôûi töø taâm linh thuyeát. Vaû laïi, laøm theá naøo chuû nhaø laïi coù theå bò coät vaøo choã chòu traùch nhieäm cho nhöõng con ma, cho nhöõng caùi boùng lang thang vaát vöôûng khoâng coù moät thöïc theå vaät chaát naøo? Vaø laøm theá naøo nhöõng con ma coù theå ñöôïc goïi laø nhöõng "söï nhuõng nhieãu khoâng ñöôïc tieát loä" minh ñònh bôûi luaät phaùp? Vaû chaêng, söï cheá ngöï ma quyû chaúng phaûi laø ôû ngoaøi quyeàn naêng theå chaát cuûa con ngöôøi sao, vaø neáu theá, laøm sao chuû nhaø laïi coù theå bò buoäc phaûi chòu traùch nhieäm cho chuùng? Khoâng, toøa khoâng theå taùn ñoàng vôùi söï bieän hoä xuaát saéc cuûa luaät sö ñöôïc, vaø "phaùn quyeát thuaän cho nguyeân caùo" laø bình quyeát duy nhaát cuûa hoï.

Coâng chuùng - haõy coøn tinh keát bôûi söï bieän hoä laï luøng vaø cuoán huùt – ñoùn nhaän phaùn quyeát cuûa toøa vôùi nhöõng daáu hieäu baát öng khoâng theå nhaàm laãn ñöôïc. Rieâng luaät sö - vì khoâng kìm haõm noãi côn phaãn noä ngaäp luït suyùt nöõa khieán oâng bò caâu löu ñaõ lao ra khoûi phoøng xöû, keùo theo ba thaân chuû tiu nghæu cuûa mìnhvaø chæ cho ñaùm ñoâng ñang hoø reo thaáy hoï nhö nhöõng "keû tuaãn ñaïo cuûa moät toân giaùo môùi."

Ngang qua quaûng tröôøng, Signor Granella - chuû ngoâi nhaø - maäp maïp vaø phaùch loái - ñang ñöùng ngaém daùm ñoâng, hai tay thoïc tuùi quaàn, noùi to cho taát caû moïi ngöôøi xung quanh haén nghe roõ raèng haén ñaâu coù ngaùn nguû ñeâm moät mình trong ngoâi nhaø ma aùm ñoù. Haén seõ nguû ôû ñaáy ngay ñeâm ñoù moät mình - haén tuyeân boá - khoâng moät teân ñaày tôù, vì boïn Piccirilli ñaõ huûy hoaïi thanh danh cuûa ngoâi nhaø ñeán noãi ngay caû teân ñaày tôù tín caån nhaát cuûa haén cuõng khoâng chòu thaùp tuøng haén. Phaûi, ñoù chính laø caùi maø boïn Piccirilli ñaõ gaây ra cho haén, haén noùi. Noù seõ trôû thaønh moät ngoâi nhaø hö maát, moät ngoâi nhaø suy taøn. Nhöng giôø toøa ñaõ ñöa ra phaùn quyeát vaø ñaõ phuïc hoài laïi thanh danh cuûa ngoâi nhaø thì haén seõ thaân chinh tôùi ñoù vaø nguû ôû ñoù moät mình, ñaâu coù ngaùn ñöông daàu vôùi nhöõng con ma loá bich ñoù. Ha! Ha! Haén seõ coù ñoâi lôøi chæ giaùo chuùng neáu coù bao giôø chuùng daùm laáp loù ra...

Ngoâi nhaø cuûa Granella ñöôïc xaây treân moät ñieåm cao nhaát cuûa tænh lî ngay treân ñænh ñoài, khoâng xa "Phong Moân" (Coång Gioù) bao nhieâu. Ngoâi nhaø ñöùng trô troïi moät mình, treân khoaûng troáng bao la chæ ñoái dieän moät caùi chaùi ñoå naùt nôi thænh thoaûng môùi coù moät phu xa truù ñeâm trong khi deåmaét doøm chöøng löøa ngöïa vaø xe phaùo cuûa y. Chæ coù moät ngoïn ñeøn daàu aûm ñaïm cung caáp moät aùnh saùng lôø môø treân quaûng tröôøng trong nhöõng ñeâm khoâng traêng, nhöng chæ ít thöôùc phía döôùi - phía beân kia coång - cuoäc soáng laïi taùi dieãn vôùi nhöõng daãy nhaø baát taän cuûa nhöõng truù sôû daân cö ñoâng ñuùc ñeán noãi - maëc daàu hôi coâ tòch vaø aâm u veà ñeâm – ñoù laø nôi truù nguï lyù töôûng vôùi thöøa thaõi khoâng khí vaø töï do, ñaày nhöõng tieän nghi khoù kieám thaáy trong nhöõng khu daân cö khaùc ôû cuøng tænh.

Ngoâi nhaø ñaõ hoaøn toaøn daùn giaáy vaø sôn laïi töø ngaøy gia ñình Piccirilli doïn di. Granella ñaõ xaøi phí khoâng tieác tieàn ñeå doïn deïp noù töø neàn tôùi noùc, nhöng maëc daàu ñaõ coù khoâng bieát bao nhieâu khaùch tôùi ñeå xem xeùt ngoâi nhaø - coù leõ vì toø moø maø chöa coù teân naøo ñöa ra laáy moät ñeà nghò vaø chöa kieám ñöôïc moät keû thueâ nhaø naøo.

_ "Ñöôïc", Granella laäp laïi vôùi nhöõng keå gaàn haén. "Toâi seõ nguû ñoù toái nay," vaø, sau khi mang tôùi moät caùi vaùn loùt giöôøng baèng saét, moät caùi tuû nhieàu ngaên keùo, moät caùi giaù röûa maët vaø moät vaøi caùi gheá – ñuû ñeå trang trí cho moät gian phoøng haén ñaõ giöõ lôøi vaø ñi boä tôùi ngoâi nhaø vaøo luùc chaïng vaïng, caån thaän ñeå taâm tôùi vieäc cho haøng xoùm laùng gieàng bieát vieäc mình ñang laøm.

_ "Nhöng mang hai khaåu suùng saùu chi vaäy?" haøngxoùm phaåm bình khi ngaém hai khaåu suùng tay côõ lôùn luûng laúng ñeo ôû thaét löng haén.

_ "Neáu aên cöôùp coù ñe doïa ngoâi nhaø thì nhöõngkhaåu suùng kia coù theå cuõng höõu duïng ñaáy,nhöng suùng oáng maø aên nhaèm gì ñoái vôùi ma cô chöù?"

Granella coù sôï khoâng? Dó nhieân laø khoâng; haén ñaõ cöôøi ngaát vaø nhaïo baùng suoát caû phieân toøa thì baây giôø coù lyù do gì ñeå maø sôï; theánhöng cuõng hôi hôi - moät caûm giaùc kyø dò - taïi sao caùi laõo luaät sö khaû oá kia laïi noùi quaù nhieàu veà ma vaø thuyeát taâm linh?

Taïi sao laõo laïi ñöôïc pheùp noùiveà "chöùng côù" vaø veà baûo ñaûm khoa hoïc ño ñoù laø lung laïc cöû toïa vaø cho pheùp ngay nhöõng ngöôøi khaû kính phaûi nhìn nhaän raèng, töïu trung, trong nhöõng ñieàu laõo noùi, cuõng coù theå chöùa ñöïng vaøi söï thöïc? Quaû thöïc, chaúng phaûi laø ñaõ coù moät trong nhöõng vò quan toøa ñaã phaûi kín ñaùo coâng nhaän rieâng vôùi Zummo ngay sau phieân toøa raøng baøi dieãn thuyeát cuûa laõo ñaõ laøm tan naùt ñònh kieán cuûa oâng ta vaø chæ vì toân troïng tình traïng hieän haønh cuûa ngaønh laäp phaùp maø oâng ta ñaõ buoäc loøng phaûi hoøa ñoàng vôùi nhöõng vò quan toøa khaùc ñang bình quyeát? Chính caùi teân Zummo khoaùc laùc kia – vôùi baøi ñieãn thuyeát hueânh hoang cuûa laõo – ñaõ hôùp hoàn caû thaønh phoá naøy vaø giôø ñaây ñang khieán haén caûm thaáy coâ ñoäc vaø baát maõn nhö theå baïn beø haén ñaõ boû rôi haén, nhö nhöõng thaèng heøn.

Khoâng coù laáy boùng daùng moät ma daïi naøo treân maûnh ñaát bao la maø treân ñoù ngoâi nhaø trô vô ñöùng. Hôõi oâi, sao caûnh laïi quaù tieâu ñieàu saàu thaûm theá naøy? Ngay caû ñoám löõa li ti cuûa ngoïn ñeøn ñöôøng hiu haét cuõng chaäp chôøn leo leùt vaø run raåy töïa hoà hoaûng kinh bôûi caùi boùng toái daày ñaëc truøng truøng cuûa thung luõng vaây quanh. Haén leát thaân xaùc vaøo trong ngoâi nhaø... Sao ngoïn löûa cuûa caây ñeøn caày laïi baäp buøng nhö ai ñoù ñang thoåi haét leân noù theá naøy? (Ñoù laø söï khích ñoäng cuûa chính haén ñaõ khieán haén thôû hoån heån qua loã muõi cuûa mình.) Trong khi vöôït qua maáy caên phoøng troáng ñeå ñi tôùi caên phoøng maø haén ñaõ trang bò maét haén daùn chaët vaøo ngoïn löûa maø haén ñaõ khum tay che laïi ñeå traùnh khoûi phaûi nhìn thaáy caùi boùng cuûa chính thaân xaùc haén, bò phoùng lôùn moät caùch quaùi dò treân töôøng. Caùi giöôøng, caùi tuû keùo, chaäu röûa maët, maáy caùi gheá, taát caû döôøng nhö chìm nghæm trong boùng toái cuûa caên phoøng. Haén ñaët caây ñeøn caày treân tuû keùo vaø khoâng böôùc theâm noåi nöõa. Tim haén ñaäp thình thòch. Moà hoâi haén vaõ ra nhö taém... Vaø baây giôø coøn gì nöõa ñaây?

Haén phaûi gaøi then cöûa laïi nhö haén vaãn laøm ôû nhaø; nhöng tröôùc khi laøm vieäc aáy taïi sao Khoâng coá heù cöûa soå ra moät chuùt thoâi vaø lænh ra ngoaøi bao lôn?... ÔÛ trong nhaø noùng nhö haàm. Muøi sôn môùi thaät hoâi noàng. Phaûi ñaáy, neân ñeå moät chuùt khoâng khí maùt meû loït vaøo phoøng trong khi laøm giöôøng. Haén môû tay naûi maø haén mang tôùi laáy ra taám khaên traûi giöôøng vaø ñaët noù leân taám neäm. Moät tieáng goõ maïnh döôøng nhö phaùt ra töø phía cöûa. Moät côn ruøng mình chaïy suoát qua soáng löng caét xoeït haén nhö moät nhaùt dao caïo. Aiñoù? Moät caùi nuùm saét cuûa caùi giöôøng haén ñaõ va vaøo töôøng. Haén chôø ñôïi, hoaûng kinh... Im laëng. Tuynhieân noãi im laëng coù moät caùch naøo ñoù, töïa hoà raát soáng ñoäng...

Haén thu heát can ñaûm vaø naém chaët moät khaåu suùng saùu. Tay kia giô cao caây ñeøn caày, haén ñaïp tung cöûa ra vaø quaùt: "Ai ñoù?" Khoâng coù ai caû. Im laëng. Thaän troïng haén ñaåy cöûa roäng ra moät chuùt nöõa. Khoâng coù gì trong phoøng caû ngoaøi caây thang do ngöôøi thôï trang trí ñeå laïi. Khoâng coøn nghi ngôø gì nöõa, caùi tieáng goõ cöûa vöøa roài laø do caùi nuùm saét giöôøng maø ra. Haén trôû laïi phoøng mình vaø ra ngoaøi bao lôn.

"Xì ..."

Toå cha caùi con dôi ñoù. Noù ñaõ bò haáp daãn bôûi aùnh saùng cuûa caây ñeøn caày maø, vaø Granella baät cöôøi, ngaém con vaät nhoû chôøn vôøn trong boùng toái, nhöng moät tieáng keâu chaùt chuùa khaùc boãng naåy ra töø phoøng nguû khieán haén laïi nhaåy nhoûm leân. Laõng nhaùch, ñoù chæ laø giaáy môùi daùn leân töôøng ñònh treâu choïc haén thoâi. Haén laïi cöôøi khaåy, nhöng khi chaêm chuù nhìn vaøo trong phoøng thì moät caùi gì khuûng khieáp quaù baét maét haén; moät caùi löôõi traéng heáu khoång loà töï le ra theø leø doïc theo saøn nhaø töø phoøng keá caän. Toå meï caùi cuoän giaáy daùn töôøng do boïn thôï beâ boái boû laïi treân ñaàu caàu thang baây giôø töï noù bung ra tuoàn qua cöûa nhö moät caùi löôõi quyû. Quaù ñuû vôùi Granella. Haén ñoùng saäp cöûa soå vaø, vôùi laáy muõ vaø ñeøn caày, ba chaân boán caúng phoùng nhö bayxuoáng caàu thang.

Khoâng coù moät moáng naøo laûng vaùng beân ngoaøi. Haén caån thaän ruùt lui vaø, sau khi löôùt eâm doïc theo töôøng nhaø, nhanh nhö caét haén laán vaøo boùng toái chuoàn veà tænh.

Moät ñeâm ôû ngoaøi trôøi seõ toát cho haén, haén nghó. Sau roát, toäi gì maø lieàu söùc khoûe cuûa mình vì caùi ngoâi nhaø khoán naïn aáy? Haén thaät laø toái ngu. Tôùi ngoâi nhaø aáy vaøo luùc ñeâm hoâm ñoù maø khoâng laøm quen vôùi noù tröôùc thì thöïc laø moät loãi laàm. Ñeå ñeâm mai haén seõ thöû laàn nöõa coi... Nhöng coù keû ñaõ doøm thaáy haén trong cuoäc thaùo chaïy khoûi ngoâi nhaø. Moät ngöôøi phu truù aån trong caùi chaùi ñoå naùt, ñaõ nhìn thaáy haén roùn reùn tröôøn mình doïc theo meù töôøng, ñaõ keå vôùi xoùm gieàng, nhöõng ngöôøi naøy ñeán löôït hoï laïi thoâng baùovôùi luaät sö.

Zummo möøng quyùnh.

_ "Ta daõ bieát maø! Ta ñaõ bieát maø!" oâng ta la leân, möøng nhö ñieân. "Ta theà laø ñaõ tieân ñoaùn taát caû nhöõng ñieàu ñoù. Ta ñaõ bieát laø sôùm muoän gì thì chính chöùng côù cuûa Granella seõ thuaän lôïi cho chuùng ta. Naøo chuùng ta haõy cuøng nhau laøm vieäc vaø ñöøng ñeå uoång phí thì giôø."

Caùi baãy ñaõ ñöôïc giöông ra ngay cuøng ñeâm ñoù.Vò luaät sö cuøng naêm saùu ngöôøi thaân tín - khoâng nhieàu hôn - seõ thaâu thaäp baèng chöùng maø hoï caàn phaûi coù. Ñeå taát caû aån trong chaùi vaø canh chöøng. Treân heát laø khoâng ñöôïc hôû moâi noùi moät caâu vôùi baát cöù ai, laïy Chuùa toâi.

"Theà ñi, - "Chuùng toâi xin theà."

Khoâng coù cuoäc chieán thaéng ngheà nghieäp naøo trong söï nghieäp cuûa Zummo laïi coù theå lôùn lao hôn laø cuoäc chieán thaéng ñeâm ñoù khi sau moät hoài laàu rình raäp cuøng baïn beø - oâng ta thaáy Granella, chaân ñi ñaát, run raåy vaø kinh hoaøng moät tay naém giaày taykia xaùch caëp quaàn maø haén khoâng coù thì giôø ñeå caøi nuùt. Haén leùn luùt luûi ra khoûi ngoâi nhaø nhö moät thaèng aên troäm, ñònh troán. Töø boùng toái lao voït ra, Zummo choàm leân haén nhö moät con coïp voà moài.

_ "Chaøo Signor Granella. Ñi daïo maùt ban ñeâm, haû?"

Taát caû dieãn ra trong chôùp maét: naêm saùu ngöôøi ñaøn oâng vaây quanh gaõ Granella ñaùng thöông, cöôøi cöôøi, noùi noùi vaø vöøa cheá nhaïo, vöøa ñaåy haén tôùi saùt töôøng.

_ "Naøo, ñoà khuøng, giôø thì ñaõ tin coù linh hoàn baát töû hay chöa? Coâng lyù muø quaùng ñaõ cho anh thaéng kieän, nhöng ai ñuùng? Noùi ñi, noùi ñi, anh ñaõ nhìn thaáy gì?... Kìa, noùi ñi chöù... anh ñaõ nhìn thaáy gì?"

Taát caû voâ ích thoâi, bôûi teân Granella toäi nghieäp kia, vöøa khoùc vöøa run nhö gieû, thì coøn ñoái ñaùp laøm sao ñöôïc. Roõ raøng haén ñaõ laïc maát caû tieáng roài.