ÑAËC TÍNH PHAÛNG KHAÙNG TRONG VAÊN CHÖÔNG
TRUYEÀN KHAÅU ÔÛ VIEÄT NAM HOÂM NAY
Vaên
Lang
(tieáp
theo kyø tröôùc)
c/
Ñaïp ñoå thaàn töôïng
Kyù
keát hieäp ñònh Geneøve vôùi Phaùp caét hai toå quoác, phaùt
ñoäng ñaáu toá trí phuù ñòa haøo, thanh tröøng caùc phaàn
töû quoác gia, daønh ñoäc quyeàn thoáng trò mieàn Baéc, maët
naï cuûa Chuû tòch Hoà Chí Minh vaø caû boä chính trò bò
rôi maát. Ñoàng baøo ñaõ nhaän dieän roõ raøng:
Chí
Minh loøi maët chính mi roài,
Caùch
maïng nhö maøy, cöôùp caïn thoâi.
Sau
"ñaïi thaéng muøa xuaân 75", ngoaøi ñöôøng, nôi
truï sôû vaø trong tö gia ñeàu phaûi treo côø ñoû sao vaøng
vaø aûnh baùc Hoà loàng trong khuoân kính ñeå "nhôù ôn
ngöôøi". Ngöôøi daân khaùo nhau raèng: Ñaïi thaéng
lôïi, ñem baùc Hoà loäng kieáng.
(noùi
laùi laø: Ñôïi thaéng laïi, ñem baùc Hoà lieäng
coáng).
Ngay
taïi thaønh phoá Hoà Chí Minh (Saøi Goøn bò ñoåi teân), caùc
em beù trong ngoõ heõm lôùn tieáng haùt vang baøi ca laõnh
tuï:
"Töø
thaønh phoá naøy maøy ñaõ ñi ñaâu? Mang ñoâi deùp raâu aùo
caét vaït baàu. Ñoâi maét ngaàu ngaàu, noùn coái ñoäi
ñaàu, maøy vuoát choøm raâu…"
(haùt
nhaïy töø baøi ca: "Töø thaønh phoá naøy Ngöôøi
ñaõ ra ñi. Bao naêm öôùc mô ñoùn Baùc trôû veà. Trong
chieác dòch naøy baùc ñaõ trôû veà vôùi nhöõng ñoaøn
quaân…)
Vieät
coäng ca tuïng baùc Hoà suoát ñôøi taän tuïy vì daân vì
nöôùc neân baùc gaït boû chuyeän vôï con, khoâng maøng
ñeán danh lôïi vaø aùi tình. Thì chuû thuyeát coäng saûn
laø tam voâ: voâ gia ñình, voâ toå quoác, voâ toân giaùo,
neân coäng saûn phaûi naën ra thaàn töôïng theo maãu aáy.
Coù ñieàu trôù treâu ñöôïc ngöôøi daân queâ nhaéc tôùi
trong cau ca dao raát hoùm:
Baùc
Hoà coù moät con chim
Baùc
cho vaøo loàng chò ñònh ñem döng.
Ñaâu
phaûi chæ moät baø boä tröôûng hoï Nguyeãn trong ca dao; baùc
coøn taèng tòu vôùi Nguyeãn Thò Minh Khai laø vôï cuûa
ñoàng chí bí thö Leâ Hoàng Phong. chuyeän daøi veà Traàn
Quoác Hoaøn, cuõng laø uûy vieân boä chính trò giöõ chöùc
boä tröôûng, truøm coâng an, daáu kín ngöôøi vôï Nuøng
cuûa baùc laø baø Xuaân vaø laáy caû baø naøy. Vieät coäng
khoâng theå böng bít nhöõng baø vôï Taøu vôï Taây cuûa
baùc, nhöõng ñöùa con hieän ôû Vieät Nam cuûa baùc vaø vuï
aùn coâ Vaøng (laø em baø Xuaân) bò möu saùt ñeå bòt
mieäng. Chuyeän chim chuoät ôû caáp choùp bu Vieät coäng laø
chuyeän thaâm cung bí söû, ñeán gaàn phaûi bòt muõi, ñöùng
xa töôûng ñoù coù haøo quang.
Thaät
vaäy, haøo quang ñaõ toûa ra töø ñaïi töôùng, boä
tröôûng quoác phoøng Voõ Nguyeân Giaùp sau chieán thaéng
Ñieän Bieân Phuû naêm 1954. Chæ vaøi chuïc naêm sau, söï
tranh chaáp quyeàn löïc ôû trung öông ñaûng ngaøy caøng gay
gaét, töôùng Giaùp yeáu theá neân bò (hay ñöôïc) troâng
coi vieäc cuûa ñaøn baø laø "Sinh ñeû coùkeá
hoaïch", moät chöông trình ngöøa thai ñeå traùnh naïn
nhaân maõn cuûa chính phuû chuyeän xaõ hoäi chuû nghóa Vieät
Nam. Coù moät caâu ca dao ñoäc ñaùo, thoåi bay haøo quang giaû
taïo nôi oâng töôùng Vieät coäng:
Ngaøy
xöa ñaïi töôùng caàm quaân,
Ngaøy
nay ñaïi töôùng caàm quaàn chò em.
Aáy
theá! Ca dao tieáu ngaïo ñaõ laøm cho "thaàn töôïng
trôû thaønh cuïc ñaát thoá".
d/
Chaân dung giai caáp thoáng trò:
Caùc
thaønh phaàn trong xaõ hoäi Vieät Nam hieän nay ngaøy caøng xa
caùch nhau, caøng cheânh leäch nhau veà taøi saûn; hoá ngaên
caùch giöõa taàng lôùp thoáng trò (goàm caùn boä ñaûng
vieân) vaø daân chuùng laø giai caáp bò trò, coù theå xem laø
hai bôø ñoái khaùng.
Taàng
lôùp thoáng trò coøn hoáng haùch quan lieâu hôn caû vua quan
thôøi trung coå. Caùn boä choùp bu thì ban leänh, ñöôïc cung
phuïng thöøa möùa, caùn boä trung caáp chæ laø con veït laëp
laïi giaùo ñieàu vaø leänh treân, thu nhaäp chuõng khaù nhôø
ñöôïc mua haøng maäu dòch giaù reû ñeå baùn ra giaù chôï
ñen. Coøn caùn boä cô sôû laø tay sai chæ bieát thöøa haønh
nuoâi soáng gia ñình baèng caùch chaïy choït tìm maùnh, quî
luïy tröôùc caáp treân ñeå taêng löông vaø thaêng chöùc.
Chaâm ngoân cuûa caùn boä laø:
Tieàn
laø quí, phaûi quì maø tieán, coù tieán môùi
ra tieàn.
Hai
caâu ca dao sau ñaây cho thaáy cung caùch cuûa caùn boä Vieät
coäng:
Caùn
boä cao aên cung caáp
Caùn
boä thaáp aên chôï ñen
Caùn
boä queøn thì ñi coång haäu.
Caùn
boä cao xaùch caëp ñoû
Caùn
boä nhoû xaùch caëp ñen
Daân
khoù khaên mang bao caùt.
Leà
loái laøm vieäc cuûa caùn boä raát kyø quaùi. Hoï xeáp laïi,
ñeå ngaâm toâm haøng choàng ñôn töø xin giaûi quyeát (bao
giôø cuõng baét ñaàu baèng Kính thöa…), ñoái xöû
haäu hó vôùi ngöôøi naøo coù quaø caùp Kính gôûi
ñeán vaø khoâng bao giôø vaéng maët trong caùc cuoäc Kính
môøi döï khao voïng, gioã chaïp, tieäc tuøng.
Mieàn
Baéc coù nhieàu kinh nghieäm veà caùn boä cuûa hoï, laø nôi
xuaát phaùt caâu ca dao:
Kính
thöa, kính gôûi, kính môøi
Trong
ba kính aáy anh sôi…kính naøo?
Kính
thöa laø kính…taøo lao.
Kính
môøi kính gôûi kính naøo cuõng hay:
Kính
môøi laø kính: aên ngay.
Kính
gôûi laø kính loùt tay ñem veà.
Bao
nhieâu ñình ñaùm hoäi heø,
Kính
gì thì kính, chôù ñeà kính thöa.
Baây
giôø thì caùc nhaø ñaàu tö ngoaïi quoác vaøo Vieät Nam ñaõ
ngaùn ngaãm caùch laøm vieäc röôøm raø, luaät leä baát
nhaát, ñeàu phaûi kinh qua thuû tuïc ñaàu tieân (=
tieàn ñaâu?) vaø ñaáu tranh ( = traùnh ñaâu cho khoûi?)
cuûa Vieät coäng.\trong caùc ngaønh caùn boä, phaûi keå ñeán
3 ngaønh quaù laïm quyeàn vaø haùi ra nhieàu tieàn baát
chaùnh:
Coâng
an coù quyeàn baét ngöôøi, khaùm xeùt tö gia baát cöù luùc
naøo maø khoâng caàn aùn leänh, coù nhieàu cô hoäi gaây khoù
khaên ñeå hoâi cuûa.
Thueá
vuï, giaøu nhaát laø boïn haûi quan, coù quyeàn ñaùnh thueá
boå tuùc tuøy tieän, duø laø haøng quoác caám hay gian thöông
mieãn coù tieàn loùt tay cuõng oâ keâ.
Kieåm
laâm chuyeân baét ngöôøi gaùnh cuûi ñoåi gaïo, coøn xe cô
giôùi vaøo röøng saâu trieät haï danh moäc baùn ra nöôùc
ngoaøi coù kieåm laâm aên chia, vaãn ñöôïc caâp giaáy
pheùp.
Caêm
phaãn vì kinh teá bò luõng ñoaïn, taøi nguyeân bò kieät queä
khieán ñoàng baøo ta buoäc mieäng, buøng noå qua caâu ca dao
vaán ñaùp:
-
Coâng an, thueá vuï, kieåm laâm
Ba
thaèng ñöùng ñoù neân ñaâm thaèng naøo?
Tieán
leân chieán só ñoàng baøo
Ba
thaèng ñöùng ñoù thaèng naøo cuõng ñaâm.
Chuùng
ta haún coøn nhôù trong taát caû caùc lôøi hieäu trieäu
ñaùnh giaëc cöùu nöôùc cuûa oâng Hoà Chí Minh, bao giôø
cuõng keát thuùc baèng caâu "Tieán leân chieán só ñoàng
baøo" nhö ôû treân. Baây giôø laø luùc "gaäy oâng
ñaäp löng oâng".
e/
Ñôøi soáng daân queâ:
Sau
khi xaâm chieám Vieät Nam coäng hoøa naêm 1975, Vieät coäng
quoác höõu hoùa nhaø maùy vaø moïi phöông tieän saûn xuaát,
sung coâng taát caû ruoäng ñaát ñeå laäp thaønh hôïp taùc
xaõ noâng nghieäp, thuùc ñaåy "tieán nhanh tieán
maïnh" leân chuû nghóa xaõ hoäi. Ngöôøi noâng phu trôû
thaønh keû laøm thueâ cho nhaø nöôùc" buïng leùp noùn
côøi laøm vaàn vaät döôùi naéng möa, theá maø tính ñieåm
laõnh coâng khoâng ñuû caùi aên caùi maëc. Quaù phaãn uaát,
hoï vaêng tuïc vaøo maët caùn boä:
Ñi
laøm hôïp taùc hôïp te,
Khoâng
ñuû mieáng gieû maø che caùi l…
Oâng
noùn coái coù baét leân vaën hoûi thì hoï noùi trôù ñi
raèng:
Ñi
laøm hôïp taùc hôïp te,
Ñi
boä thì ít, ñi xe thì nhieàu.
Oâng
caùn boä tiu nghæu. Ngöôøi noâng daân baûo nhau " Côøi
laøm coái luûm" vaø hoï cuõng coù ñuû khoân ngoan ñeå
noùi traïi laø "Coù laøm coù luûm".
Töôûng
cuõng neân nhaéc laïi baøi ca dao raát xaác xöôïc cuøng
loaïi , nhöng khoâng coâng phaãn baèng caâu treân. Nguyeân laø
thuôû ñaàu trieàu Nguyeãn, vua Minh mang ra chæ duï caám phuï
nöõ baän vaùy ñeå traùnh luùc tuøy tieän thieáu vaên hoùa:
Thaùng
8 coù chieáu vua ra
Caám
quaàn khoâng ñaùy ngöôøi ta haõi huøng.
Khoâng
ñi thì chôï khoâng ñoâng,
Ñi
thì boùc loät quaàn choàng sao ñang.
Coù
quaàn ra quaùn baùn haøng
Khoâng
quaàn ñöùng neùp ñaàu laøng troâng quan.
Baøy
toû lôøi leõ khinh maïn chöa ñuû, löïc löôïng coâng noâng
mæa mai caû caùc chuû tröông thi ñua taêng naêng suaát,
buoàng cöôøi hôn nöõa laø khaåu hieäu:
"Lao
ñoäng laø vinh quang. Cuû lang laø thuoác boå"
Ngöôøi
noâng daân noùi caâu ca dao chaâm choïc:
"Khaéc
phuïc trôøi noùng, chieán thaéng trôøi möa, boû giaác nguû
tröa, laøm luoân buoåi toái."
Ngöôøi
noâng daân cheá nhaïo caùch boùc loät söùc lao ñoäng:
"Laøm
ngaøy khoâng ñuû, tranh thuû laøm ñeâm, laøm ñeâm maát
nguû, tranh thuû chuû nhaät."
Caùn
boä thì luoân luoân ra raû "thi ñua saûn xuaát". Keát
quaû thi ñua ai ñöôïc höôûng? Caâu ca dao sau ñaây coâng
khai hoùa söï thöïc ñaùng nguyeàn ruûa:
Thi
ñua laøm moät thaønh hai
Ñeå
anh caùn boä mua ñaøi saém xe
Thi
ñua laøm moät thah ba
Ñeå
anh caùn boä söûa nhaø loùt saân.
Thi
ñua laøm moät thaønh tö
Ñeå
anh caùn boä tieàn dö thoùc thöøa.
Trong
daân chuùng thì nhö vaäy, coøn caùc hoïc vieân taïi quaân
tröôøng, hoïc vieän, coâng tröôøng, aên vaø laøm taäp
theå, thì sinh hoaït theo phöông chaâm vò kyû:
Aên
côm tranh thuû, ñi nguû khaån tröông
Laøm
vieäc bình thöôøng, chôi bôøi laø chính.
Phong
caùch "soáng vaø laøm vieäc theo göông Hoà Chuû
Tòch" laø nhö vaäy. Nhöõng "ñænh cao trí tueä"
thöôøng maéng moû keû thaát traän laø "nguïy quaân aên
bô thöøa söïa caën cuûa ñeá quoác"; döïa theo lôøi
aáy, daân chuùng khoâng phaûn ñoái maø coøn phuï hoïa baèng
caâu ca dao (coù nghóa chöõ Phaùp) raát lyù thuù:
Thôøi
Myõ nguïy aên bô laøm bieáng,
Giaûi
phoùng veà laøm bieån aên pô.
(Bô
= beurre; faire son berre = laøm giaøu. Bieån = bien = toát,
nhieàu. Pô =peu = ít)
g/
Cheá nhaïo chính saùch cuûa ñaûng
Chieám
ñöôïc mieàn nam, ñaûng coäng saûn Vieät Nam töùc thì
trieät haï thaønh phaàn trí thöùc, coâng kyõ ngheä thöông
gia, nhaát laø vieân chöùc vaø só quan quaân ñoäi Vieät Nam
coäng hoøa laø nhöõng thaønh phaàn hoï chöa deã gì khuaát
phuïc ñöôïc. Chính phuû ñöa lôùp ngöôøi treân giam tuø
nôi röøng thieâng nöôùc ñoäc, baét laøm vieäc ñeán kieät
söùc laø caùch gieát ngöôøi raát thaâm ñoäc, ñöôïc sôn
pheát baèng töø ngöõ "hoïc taäp caûi taïo". Thuû
töôùng Vieät coäng Phaïm Vaên Ñoàng chæ ñaïo baèng caâu
noùi tanh muøi maùu "Baét chuùng laøm vieäc thaät nhieàu,
cho aên thaät ít ñeå chuùng ñeàn toäi." Keát quaû taát
nhieân laø soá tuø caûi taïo cheát vì ñoùi, vì beänh khoâng
tìm thaáy ôû baûng thoáng keâ cuûa Vieät coäng, vaäy tìm
ôû ñaâu ñaây? Ñaây laø caâu traû lôøi:
Hoïc
taäp voâ coù ra khoâng,
Chò
ñi tìm choàng ra baõi tha ma.
Toâi
bò giam taïi traïi caûi taïo Gia Trung, giöõa röøng nuùi cao
nguyeân Pleiku. Ngaøy ngaøy ñi lao ñoäng ngang qua röøng le coù
töøng nuùm ñaát chöa moïc coû vöøa vuøi thaây ñoàng baïn
cuûa mình. Truôùc maët laø khoai mì baït ngaøn do ngöôøi
naèm ñoù töôùi moà hoâi vun troàng neân. Toâi mím moâi
ñeå khoûi baät khoùc, vì sôï caøn boä quaûn giaùo thaáy
khoùc thì seõ ñöôïc vaøo bieät phoøng mang cuøm vaøo chaân.
Chính saùch khoan hoàng nhaân ñaïo cuûa ñaûng ñöôïc caâu
ca dao ghi nhaän coâng ñöùc ñoù:
Khoai
mì caûi taïo toát töôi,
Moãi
caây boùn moät xaùc ngöôøi só quan.
Vieät
coäng ñaõ thaàn thaùnh hoùa caáp laõnh ñaïo, song song vôùi
vieäc taán phong caùc ñòa phöông caên cöù cô sôû cuûa hoï
nhö laø thaùnh ñòa. Hoâm nay, neáu muoán hoûi ñuôøng ñi
ñeán tham quan ñòa ñaïo Cuû Chi, thì ngöôøi Saøi Goøn traû
lôøi baèng caâu ñoá, neáu ñaùp ñuùng thì hoï môùi chæ
ñöôøng:
Cuû
Chi ñaát theùp thaønh ñoàng.
Ngaøy
thoõng ñeâm goàng laø gioáng cuû chi?
Nhöõng
naêm cuoái thaäp kyû 80, king teá Vieät Nam xaõ hoäi chuû
nghóa quaù kieät queä, ñoàng thôøi Lieân Xoâ vaø Ñoâng AÂu
ñang suïp ñoå, theá chaúng ñaëng ñöøng, Vieät coäng nôùi
loûng kìm keïp trong nöôùc vaø môû cöûa ñoùn nhaän ñaàu
tö nöôùc ngoaøi. Ñieåm noåi baät vaøo thôøi ñieåm aáy
trôû ñi laø khu du lòch, khu giaûi trí aên chôi vaø khaùch
saïn moïc leân nhö naám. Baát cöù caùch naøo thu ñöôïc
ngoaïi teä ñeàu toát, cho neân caùc nôi aáy trôû thaønh tuï
ñieåm maõi daâm vaø nhöõng teä naïn töù ñoå töôøng,
ñoài phong baïi tuïc.
Thò
xaõ Cöûa Loø ôû gaàn Vinh (tænh Ngheä An) voán laø khu coâng
kyõ ngheä cuûa mieàn Baéc, nay laø nôi caùc baäc haûo haùn
(!) ñeán tìm hoa. Do ñoù noåi leân moät caâu ca dao nghe nhö
thaät maø laïi raát ñeåu giaû:
Chöa
ñi chöa bieát Cöûa Loø
Ñi
roài môùi thaáy to hôn cöûa nhaø.
Chính
saùch môû cöûa xoâ boà giuùp cho con buoân ngoaïi quoác
tuoân vaøo Vieät Nam voâ soá xa xí phaåm, myõ phaåm, silicon
vaø loái maëc hôû hang cuûa nöõ giôùi. Tình trang nöôùc
nhaø nhö moät con beänh, maø nhìn vaøo coù veû haøo nhoaùng,
thoa son treùt phaán laøm lôùp sôn che ñaäy söï beänh hoaïn,
nhö ca dao döôùi ñaây noùi veà baõi bieån du lòch Ñoà Sôn
ôû gaàn Haûi Phoøng:
Khoâng
ñi khoâng bieát Ñoà Sôn
Ñi
roài môùi thaáy ohôn ñoà nhaø
Ñoà
nhaø tuy keùm möôït maø
Nhöng
laø ñoà thaät hôn laø ñoà sôn
(sinh
soáng traùc taùng, chöõ nghóa ôõm ôø)
daân
chuùng chaùn chöôøng, khinh bæ chính saùch bang giao ñoåi
traéng thay ñen, traùo trôû baïn thuø cuûa boä chính trò
trung öông ñaûng coäng saûn Vieät Nam. Cuï theå laø chính
saùch ñoái vôùi Hoa Kyø vaø Trung coäng thay ñoåi nhö chong
choùng trong vaøi chuïc naêm qua.
Ngay
caû tieàn thaân cuûa ñaûng laø Vieät Minh (quaân ñoäi Phaùp
ñoïc taét laø Veïm, töùc V.M theo vaàn Phaùp) hay Vieät coäng
(quaân ñoäi Myõ ñoïc taét laø vi-xi, töùc Vieät coäng theo
vaàn Anh) ñeàu laø ñoàng chí, nay ñaûng cuõng höõng hôø
vôùi hoï. Coøn Vieät kieàu (neân goïi ñuùng laø ngöôøi
Vieät ôû nöôùc ngoaøi) truôùc ñaây laø keû thuø, gia
ñình thaân nhaân bò haønh haï bao nhieâu, thì baây giôø
laïi chieàu cuoäng baáy nhieâu vôùi chuû ñích moùc ñoâ la
cuûa hoï.
Chính
saùch ñaõi ngoä baát nhaát theo kieåu Tuù baø, Sôû Khanh
ñöôïc chính caùc ñaûng vieân laõo thaønh mieàn Baéc mæa
mai trong caâ ca dao:
Vieät
minh, Vieät coäng, Vieät kieàu
Trong
3 Vieät aáy, ñaûng yeâu Vieät naøo?
Vieät
minh nay tuoåi ñaõ cao,
Vieät
coäng oám yeáu xanh xao gaày moøn.
Vieät
kieàu muùp ruïp tuoåi son,
Ñaûng
yeâu, ñaûng quí, ñaûng chieàu, ñaûng cöng.
Caéc
côù thay! Yù nghóa laù côø coäng hoøa xaõ hoäi chuû nghóa
Vieät Nam:
"Baûng
ñoû vaø sao dzaøng" töï noù coù nghóa "Boû
ñaûng vaø Sang giaøu" ñaõ ñeán chi kyø theå
hieän.
***
Bieân
soaïn baøi "Ñaëc tính phaûn khaùng trong vaên chöông
truyeàn khaåu ôû Vieät Nam hieän nay", toâi töï bieát
coøn nhìeâu thieáu soùt, phaàn vì trí nhôù vaø taàm hieåu
bieát haïn heïp cuûa mình, phaàn vì xa caùch queâ nhaø neân
khoâng theå caäp nhaät hoùa soá löôïng ca dao môùi trueyøn
baù. Coäng vieäc "Thuaät nhi baát taùc" cuûa toâi chæ
laø uôùc mong nhaéc laïi tieáng noùi cuûa ñoàng baøo trong
nöôùc muoán loaïi tröø ñaûng caàm quyeàn traùi ngöôïc
loøng daân, taïi toå quoác Vieät Nam yeâu quí.
Vaên Lang