NHÖÕNG NEÙT DÍ DOÕM HAY
CAÙI NGOÂNG CUÛA CAÙC THI OÂNG TRONG THI XAÕ DIEÂU TRÌ
Ngoâ Thò Vaân
Nhaân
ñoïc taäp thô cuûa oâng toâi töùc Kænh Chæ tieân sinh, moät
hoäi vieân cuûa Höông Bình Thi Xaõ ôû Hueá do cuï Thuùc
Giaï laøm chuû soaùi, vöøa laø hoäi vieân cuûa Tao Ñaøn
Dieâu Trì do baùc só Traàn Ngoïc AÙn cuøng phu nhaân laø nöõ
só Sonh Thanh saùng laäp ôû mieàn Nam, toâi tình côø ñoïc
ñöôïc nhöõng baøi thô ghen. Toâi say söa vaø thích thuù
voâ cuøng vì caùi "ngoâng" cuûa caùc cuï ñaõ
ñöôïc dieãn taû moät caùch taøi tình qua nhöõng baøi thô
maø toâi maïn pheùp ñöôïc trích ñaêng sau ñaây. Nhö quyù
vò ñaõ nhaän bieát trong taát caû caùc baøi thô xöôùng
hoïa (tröø baøi "Thaân aùi ñaùp V3 cuûa Dieân Höông
tieân sinh) maëc daàu quyù cuï bò goø boù theo nieâm luaät
thô khi phaûi laëp laïi chöõ "giaø" ôû cuoái caâu
ñaàu, chöõ "da" cuoái caâu thöù hai, chöõ
"xöa" cuoái caâu thöù boán, chöõ "taø"
cuoái caâu saùu vaø "baø" cuoái caâu taùm cuûa baøi
nguyeân xöôùng, theá maø caâu chuyeän vaø nhöõng lôøi
ñoái thoaïi vaãn theo moät dieãn tieán haøo höùng, maïch
laïc raát dí doõm khoâng bò göôïng eùp vì söï boù buoäc
cuûa luaät thô.
Vaøo
thaùng 2 naêm 1962 coù leõ caùc cuï ñaõ daøn ra moät baûn
kòch töï dieãn vôùi nhau maø trong aáy Dieân Höông tieân
sinh ñoùng vai ngöôøi choàng ñaøo hoa, coù vôï V1 laø cuï
Kænh Chæ, laïi ñaøo boàng theâm V2 laø cuï Thaân Vaên vaø V3
laø cuï Tuaàn Lyù. V2 vaø V3 noåi maùu Hoaïn Thö maéng nhau,
V1 bieát ñöôïc beøn nhaén vôùi hai Vieät raèng ñöøng
töôûng giôø ñaây V1 ñaõ trôû thaønh ngöôøi moä ñaïo
maø khoâng bieát caùch ñoái xöû vôùi tình ñòch vaø cuõng
caûnh caùo cho bieát laø luaät gia ñình môùi chæ cho pheùp
moät vôï moät choàng maø thoâi!
Nhaân
thaáy caùc Vieät gaây nhau döõ doäi quaù neân coù moät
ngöôøi qua ñöôøng töø Hueá ñeán, phaûi nhaûy vaøo can,
ñaáy laø cuï An Ñình Traàn Kinh. Baây giôø xin quyù vò hay
xem dieãn tieán kòch baûn ghen sau ñaây:
Ngaøy
22 thaùng 2 naêm 1962, oâng choàng coù soá ñaøo hoa töùc cuï
Dieân Höông laøm baøi thô caûm thuaät sau ñaây:
"Baûy
möôi laêm tuoåi caûm thuaät"
Baûy
möôi laêm tuoåi! Thaáy hôi giaø!
Goùt
ñaõ moøn, chôn cuõng nhíu da
Ñöông
soáng ñôøi taân, caâu chuyeän môùi
Maø
mô laøng cuõ, caùnh ñoàng xöa
Maét
loøa, thaáu roõ ñieàu ñoan chaùnh
Tai
bít, phaân minh leõ vaäy taø
Quyù
maõo vui xuaân, coøn nhôù caûnh,
No
nao thaïnh trò, thöû ta baø.
"Thaân
aùi göûi tình lang D.H."
Nghe
chaøng than thôû noùi "hôi giaø"
Em
sôï, hoøa mình oác rôõn da
Duø
bieát thaân anh bình thieác cuùp
Cuõng
nguyeàn phaän thieáp chöõ ñoàng xöa.
Heã
soâng aùi noï doøng coøn bieác,
Thì
nguyeät theà kia boùng chöõa taø.
Ngaøn
daëm thô xuaân, tình nhaén baïn,
Rieâng
thaêm oâng, chaúng daùm thaêm baø.
V2
(Thaân Vaên)
Sung
suïc... hoïa
Baøi
thô meï aáy noùi oâng giaø
Ñoïc
noåi maøy ñay, gaõi troùc da
Nhí
nhaûnh naêm möôi kheàu nôï göôïng
Duøng
daèng baûy maáy uû tình xöa.
Khoâng
ngöôøi ngaém nghía caønh hoa heùo
Sao
noù maân meâ quaûn buùt taø.
Teát
nhöùt gì! Ghen ñoà maéc gioù
Vì
ai caùng ñaùng boán naêm baø.
V3
(Tuaàn Lyù)
Kính
thöa chò V3,
Chuùng
ta cuøng moät tình nhaân laø anh Dieân Höông, nay nghe aûnh
than giaø maø ñeà thi hoïa vôùi aûnh chôi, nhaân töôûng
tình chò em gôûi cho chò xem chôi, chò laïi noåi tam baønh
leân ghen, can khoâng noåi, xaøi toâi quaù! Ví nhö chò coù
ghen thì sao hoài Vu San Nöõ keát moái tình thô vôùi aûnh,
chò khoâng ghen cho ñaõ, ñeå tôùi baây giôø ghen boùng ghen
gioù?
Khuyeân
chò deïp gheø töông chò laïi maø nghe toâi traû lôøi cho
chò ñaây:
Hoài
ñaùp V3
Toâi
raèng: "Nghe noùi oång than giaø"
Ghen
gaõi chi maø tôùi troùc da?
Nhöùt
daï chung chaên duø nôï ngaén,
Hai
phöông caùch maët cuõng tình xöa.
Hoa
nöông cöûa ñoäng, hoa caøng ñeïp
Buùt
ñeán tay tieân, buùt deã taø
Chò
Hoaïn Thô ôi, ñöøng laém tieáng,
Sao
sao chò cuõng chöõa ra baø!
V2
(Thaùi Vaên)
V1
thaáy V2 vaø V3 gaây nhau, nhaûy voâ traû lôøi
Em
uùt sao öng khuaáy cuï giaø
Ai
ve choàng chò phaûi traày da
Tô
thöøa coøn muoán xe duyeân cuõ,
Côm
môi thoâi ñöøng nhaéc chuyeän xöa,
Cuõng
chôù töôûng raèng ngöôøi moä ñaïo
Thôøi
khoâng duøng ñeán pheùp tröø taø.
Huoáng
chi theo luaät gia ñình môùi
Thöøa
nhaän cho oâng chæ moät baø!
V1
(Kænh Chæ)
V2
hoài ñaùp V1
Chò
daãu V, ON, chò cuõng giaø
Em
coøn xanh toùc, chöõa ñuøn da
Taïi
chaøng ngaûnh laïi con ñoø cuõ
Neân
thieáp quay veà caùi beán xöa.
Ñaõ
ñaõ töø bi, loøng moä ñaïo,
Ñöøng
ñöøngtaät ñoá, buïng thieân taø,
Khoe
chi luaät leä phoøng ra veõ...
Thình
ñeå ñaâu, toâi daùm hoûi baø?
V2
(Thaân Vaên)
V3
cuõng hoài ñaùp V1
Phaän
em chæ thích laáy oâng giaø
Ngon
ngoït nuoâng chìu maùt taän da
Daãu
chò coù hôøm caâu ruûa ñoäc
Thì
em cuõng khaûy baûn ñôøn xöa,
Ngôõ
ñaø laùnh theá khi ñaàu baïc,
Sao
vaãn hôøn duyeân luùc aùc taø!
Luaät
meïo, ai gheâ? Tình tröôùc ñaõ
Vaïch
ra, moãi cuï boán naêm baø!
V3
(Tuaàn Lyù)
Moät
ngöôøi qua ñöôøng, ôû Hueá vaøo, nhaûy voâ xin can...
"Anh
huøng tieáng ñaõ goïi raèng,
Giöõa
ñöôøng daãu thaáy baát baèng maø tha"
Ghen
töông cuõng bôûi moät oâng giaø!
Khoâng
kheùo ba baø bò phoûng da!
Cuûa
ngoït chia nhau, moãi ngöôøi chuùt
Aên
nay neân nhôù keû troàng xöa,
Tình
chung chôù keå sau hay tröôùc,
Phaän
ñeïp neà chi chính vôùi taø!
Trong
aám ngoaøi eâm laø theá theá,
Hoøa
höu baõi naïi caû ba baø.
An
Ñình
Thaân
aùi ñaùp V2
Laøo
giaø neân thoát: tuoåi ta giaø
Chuyeän
coù theá, maø rôõn oác da
Ñaõ
bieát tuoåi cao queân loái cuõ
Coøn
thöông ai treû nhôù ñöôøng xöa.
Soâng
Töông chia caùch ñaàu chöa baïc
Beán
Ngheù gaàn nhau boùng chöõa taø,
Quí
Maõo xuaân veà tin nhaén göûi
Thaêm
oâng thaäm phaûi! Nhôù thaêm baø.
Dieân
Höông
Thaân
aùi ñaùp V3
V3,
V4, cuõng nhieàu V
Loän
xoän, laêng xaêng, boän boän beà.
Laûnh
vieäc ai ra oâm gaùnh caû?
Laøm
tuoàng keû laïi giöõ vai heà
Tònh
Trang moät tænh ñöông lo tôùi,
Thieân
Lieãu hai tieân... chöõa chòu veà
ÔÛ
laïi bôõn chôi ai xoác vaùc,
Bôõn
chi oâng laõo "suïm ba cheø"!
Dieân
Höông
Nhö
vaäy laø vôû kòch ñöôïc keát thuùc baèng hai baøi thô
tình lang göûi cho V2 vaø V3.
Ñeå
keát thuùc baøi vieát naøy, toâi xin caùc ngaøi vaø haäu dueä
cuûa cuûa caùc ngaøi löôïng thöù cho söï töï yù ñaêng
nhöõng baøi thô naøy leân maët baùo maø chöa coù söï pheâ
chuaån, vì cuõng nhö Traàn Thò Caåm Tuyeán ñaõ phaûi phaân
traàn khi ñaêng baøi "Höông Bình Thi Xaõ vôùi moät
Thieân Tình Söû" treân "Taäp Tuyeån Thô Hueá"
soá 9 ra maét naêm 1997 taïi mieàn Nam Cali raèng: "Xin quyù
vò thoâng caûm cho hoaøn caûnh ñaát nöôùc chuùng ta, löu
laïc keû chaân trôøi, ngöôøi goùc bieån, voâ phöông lieân
laïc".
Toâi
chæ coù moät öôùc voïng laø cho ñoäc giaû thaáy moät khía
caïnh raát "ngöôøi" cuûa quyù cuï vaø nhaát laø
muoán noùi veà oâng toâi, töùc Kænh Chæ tieân sinh, ngöôøi
oâng toâi haèng kính meán. Thuôû sinh tieàn, oâng toâi
thöôøng toû ra raát nghieâm nghò ñoái vôùi haøng con, nhöng
quaù deã daõi ñoái vôùi haøng chaùu vaø chaét, neân meï
toâi, caùc caäu caùc dì toâi ñeàu raát kính sôï oâng toâi.
Caùch ñaây khoâng bao laâu, trong moät buoåi hoïp ñaïi gia
ñình, moïi ngöôøi ñeàu nhaéc nhôû ñeán oâng toâi, meï
toâi ñaõ cöôøi baûo vôùi caùc caäu dì raèng: "Khoâng
hieåu taïi raêng luùc xöa tuïi mình sôï ba döõ röùa? Ñang
ngoài noùi chuyeän maø heã thaáy boùng daùng ba laø phaûi
nhuùc nhích söûa laïi theá ngoài, roài im thin thít!"
Thuôû
coøn laø ñöùa hoïc sinh nhoû beù, toâi cöù töôûng caùc
giaùo sö khaû kính cuûa toâi chaéc chaúng bao giôø bieát
ñöøa giôõn nhö chuùng toâi. Sau naøy vaø nhôø ñoïc
nhöõng baøi thô keå treân, toâi môùi bieát ñöôïc raèng
haàu heát moïi ngöôøi duø beà ngoaøi ñöôïc "nguïy
trang" baèng nhöõng neùt ñaïo maïo, uy nghieâm, duø ôû
ñòa vò naøo, tuoåi taùc naøo, cuõng vaãn coøn tính treû
con,ngaây thô, tinh nghòch tieàm aån saün trong mình. Söï tinh
nghòch aáy ñoâi khi ñöôïc thöïc hieän baèng haønh ñoäng,
tuy nhieân ñoái vôùi quyù thi oâng trong Tao Ñaøn Dieâu Trì,
caùc ngaøi ñaõ duøng naêng khieáu saün coù ñeå dieãn ñaït
thaønh nhöõng aùng vaên löu truyeàn cho haäu theá. Nhôø vaäy
maø chuùng ta ñaõ ñöôïc vui laây caùi vui cuûa quyù cuï
vaø ñöôïc thöôûng thöùc nhöõng neùt hoùm hænh vaø dí
doõm maø caùc cuï ñaõ dieãn taû moät caùch taøi tình qua
nhöõng baøi thô noùi treân.
Ngoâ thò Vaân