Nhaân ñoïc Nam Hoa Kinh cuûa Trang Töû trong ñoaïn "Nhan Hoài vaán Troïng Ni " ñöôïc Nguyeãn Duy Caàn dieãn dòch:

Nhan Hoài hoûi Troïng Ni:

_ Maïnh Toân Taøi, meï cheát, keâu khoùc maø khoâng coù nöôùc maét. Trong loøng khoâng xoùt xa, ñeå tang maø khoâng toû ra bi thaûm. Khoâng coù ba ñieàu aáy, vaäy maø ñöôïc tieáng laø ngöôøi kheùo ñeå tang nhaát nöôùc Loã. Anh ta voán chaúng coù caùi thöïc beân trong maø sao laïi ñöôïc danh nhö theá? Hoài cho theá laø laï thaät!

Troïng Ni noùi:

_ OÂng Maïnh Toân ñaõ hieåu ñeán choã taän cuøng roài, ñaõ tieán ñeán baäc Trí roài! OÂng khoâng boû caùi maø ngöôøi ñôøi khoâng boû ñöôïc, nhöng oâng boû ñöôïc nhöõng tình caûm beân trong cuûa ngöôøi ñôøi.

Ñoái vôùi oâng, soáng cheát laø Moät, oâng cuõng khoâng phaân bieät giöõa hai traïng thaùi aáy caùi naøo laø tröôùc, caùi naøo laø sau... Neáu hoùa laøm moät vaät khaùc laø ñeå ñôïi moät caùi hoùa saép ñeán cho mình maø mình khoâng bieát. Ñang saép seõ hoùa bieát ñaâu roài laïi khoâng hoùa! Ñang seõ khoâng hoùa, bieát ñaâu mình ñaõ hoùa roài! Rieâng ta vaø ngöôi laø nhöõng ngöôøi trong moäng maø chöa tænh ñoù chaêng?

Vaø, soáng cheát, ñoái vôùi Maïnh Toân chæ laø moät cuoäc thay hình ñoåi töôùng, coù gì maø phaûi baän loøng; cuõng chaúng hôn gì caùi caûnh ñoåi nhaø... OÂng Maïnh Toân chæ rieâng bieát raèng ngöôøi khoùc thì mình
cuõng khoùc, nhöng trong loøng thì khoâng khoùc. Vaû laïi, ai cuõng töôûng caùi hình thöùc naøy laø cuûa ta, ñaâu bieát laø caùi maø mình cho raèng laø cuûa ta, quaû thaät coù laø cuûa ta chaêng? hay khoâng phaûi laø cuûa ta? Nhö ngöôøi naèm moäng thaáy mình laø chim maø bay leân trôøi, roài laïi thaáy mình laø caù maø laën döôùi vöïc saâu. Chaúng roõ lôøi noùi ta hoâm nay laø noùi trong khi thöùc, hay laø lôøi noùi trong luùc moäng? Thích chí maø khoâng kòp cöôøi.Cöôøi maø khoâng kòp saép ñaët. Saép ñaët saün saøng roài neân queân maát söï sinh hoùa, thì môùi vaøo ñöôïc coõi trôøi vaéng laëng..."

Ngöôøi tu thieàn khoâng khaùc naøo Trang Töû. Haønh ñoäng nhö nhöõng haønh ñoäng veà leã nghi beân ngoaøi, nhöng khoâng phaûi vì vaäy cho vieäc laøm ñoù laø ñieàu phaûi. Baäc chaân nhaân khoâng caàu kyø, cuõng naèm trong voøng leã nghóa cuûa thaùnh hieàn baøy, nhöng loøng thì khoâng gioáng vôùi theá nhaân. Meï cheát, Trang Töû khoùc ñoù, maø loøng thì chaúng xoùt xa, ñaàu vaán khaên tang maø maët ngoaøi khoâng toû ra bi thaûm. Môùi nhìn vaøo thì quaû laø ñieàu ñaùng traùch, bôûi caùi thöïc beân trong khoâng coù theá maø danh laïi ñöôïc vang löøng trong thieân haï. Nhan Hoài baûo quaû chuyeän ñoù laø moät ñieàu laï thaät. Nhöng thaät ra chuyeän ñoù ñaâu coù gì laø laï? Haù khoâng nghe Troïng Ni ñaõ cöôøi vaø lôùn tieáng ñaùp: "OÂng Maïnh Toân ñaõ hieåu ñeán taän cuøng, bieát caùi naøo laø giaû, caùi naøo laø chaân. Caùi naøo laø neân maø caùi naøo laø chaúng. Hieåu ñöôïc caùi leõ aáy thì ñaõ tieán ñeán baäc Trí roài. Maïnh Toân ñaâu coù boû caùi maø ngöôøi ñôøi khoâng theå boû, oâng ñaâu choái töø caùi leã nghóa beân ngoaøi maø oâng ñaõ bieát boû ñöôïc nhöõng tình caûm beân trong. Bôûi Trang Töû quan nieäm ñöôïc soáng cheát chæ laø MOÄT, coù ñieàu oâng cuõng khoâng theå phaân bieät ñöôïc caùi naøo laø tröôùc, caùi naøo laø sau, noù chæ naèm trong caùi voøng
troøn laån quaån... coù khaùc naøo caùi nghóa cuûa caùi Thò Phi, Thieän AÙc...Soáng vaø cheát chæ laø moät söï thay ñoåi veà hình thaùi cuûa noù. Ñaâu coù gì phaûi quan taâm maø buoàn ñau, tuûi haän?! Trang Töû cho ñoù laø moät söï thay ñoåi cuoäc soáng. Caùi hình thöùc maø ta hieän höõu, ñöøng nghó ñoù laø cuûa ta, bôûi noù coù quaû thaät laø cuûa ta chaêng? Chuùng ta chæ laø nhöõng ngöôøi naèm nguû ñang ñaém chìm trong giaác
moäng, coù laém khi thaáy mình laø chim bay löôïn giöõa voøm trôøi meânh moâng, roài cuõng coù nhöõng luùc thaáy mình laø caù löõng lôø treân doøng nöôùc hoaëc laën xuoáng döôùi loøng saâu vöïc thaúm... Chaúng coù gì laø coá ñònh vónh cöûu. Ngaøi ñaõ noùi, moät caâu maø ta neân nghieàn ngaãm:"..."Taïo thích baát caäp tieáu,baát caäp baøi. An baøi nhi khöù hoùa, naûi nhaäp ö lieâu thieân". (Thích chí maø khoâng kòp cöôøi. Cöôøi maø khoâng kòp saép ñaët. Saép ñaët saün roài neân queân maát söï sinh hoùa, thì môùi vaøo ñöôïc coõi trôøi vaéng laëng) Caùi vaéng laëng ñoù laø coõi Hö Voâ laø AÙm Chi Ñaïo, laø caùi Voâ Cuøng, meânh moâng baát taän...

Ngöôøi tu thieàn cuõng vaäy. Tuy chæ trong phuùt giaây "Truùt Boû" caùi theá thaùi nhaân tình, queân ñi caùi "sinh hoùa" ñeå ñi vaøo söï tónh laëng cuûa ñaát trôøi, maëc duø chæ trong khoaûnh khaéc ñeå ruû bôùt nhöõng noãi bon chen vì nhu caàu cuoäc soáng, hoï cuõng laáy laïi ñöôïc nhöõng phuùt giaây soáng thöïc cho mình. Nhöõng phuùt giaây nhö Trang Töû ñi treân caàu soâng chôi vôùi Hueä Töû. Trang Töû chæ xuoáng doøng soâng noùi: "Ñaøn caù xanh bôi loäi thung dung. Caù vui ñoù. Hueä Töû hoûi laïi: OÂng khoâng laø caù sao laïi bieát caù vui? Trang Töû noùi: OÂng ñaâu phaûi laø toâi, sao bieát toâi khoâng bieát? Hueä Töû khoâng keùm:
Toâi khoâng phaûi laø oâng neân khoâng theå bieát ñöôïc oâng, nhöng coøn oâng ñaâu phaûi laø caù, haún oâng cuõng khoâng sao bieát ñöôïc caùi vui cuûa caù. Trang Töû mæm cöôøi: Vaäy thì xin xeùt laïi caâu hoûi ñaàu:
OÂng hoûi toâi laøm sao bieát ñöôïc caù vui. Ñaõ bieát laø toâi bieát oâng môùi leân tieáng hoûi: "laøm sao maø bieát". Thì ñaây, xin oâng laøm nhö theá naøy: "Toâi ñöùng treân bôø caàu soâng Haøo maø bieát ñoù". Thuyeát "Truùt Boû" cuûa Thieàn coù khaùc naøo caùi trieát thuyeát cuûa Trang Töû, boû nhöõng caùi phieàn luïy nhöng khoâng va chaïm ñeán ñieàu maø thieân haï chöa theå naøo töø boû ñöôïc.

MOÄT BÍ QUYEÁT ÑEÅ ÑAÏT ÑEÁN MOÏI THAØNH COÂNG TRONG CUOÄC SOÁNG

NHAÂN LOAÏI HIEÄN NAY ÑANG SOÁNG TRONG THÔØI ÑAÏI MAØ KHOA HOÏC TIEÁN BOÄ VÖÔÏT BÖÏC, ñaåy luøi naêng löïc hôi nöôùc, naêng löïc maùy noå baèng nhieân lieäu maø duøng naêng löïc nguyeân töû, phaùt trieån ngaønh ñieän töû sieâu vi, con ngöôøi ñaõ ñaët chaân leân nguyeät ñieän cuûa chò Haèng vaø luoân caû Hoûa Tinh sau ñoù... Maëc duø khoa hoïc tieán boä nhö vaäy, nhöng con ngöôøi vaãn khoâng theå naøo choái boû phaàn taâm linh cuûa mình, maëc duø giaùc quan cuûa mình khoâng theå nhìn thaáy ñöôïc Chaân Nhö laø linh hoàn cuûa mình maø chæ coù Thöôïng Ñeá - töø luùc hoãn nguyeân ñeán caùc Ñaáng Coå Ñöùc cuûa thôøi kyø öùc vaïn naêm tröôùc, caùc Ñöùc Phaät, caùc Ñaáng Giaùc Ngoä, caùc Ñaáng Giaùo Chuû töø treân 2500 naêm ñeán ngaøy nay, caùc Ngaøi truyeàn thöøa cho caùc Ñeä Töû, caùc Baäc Thaùnh ñem aùnh saùng thieâng lieâng ,phaàn voâ hình daïy cho nhaân loaïi baèng phöông phaùp rieâng cuûa caùc Ngaøi maø chuùng ta, phaøm nhaân bò voâ minh che laáp chöa theå naøo hieåu thaáu. Caùc Ñaáng
Chaân Sö, caùc Baäc Thaùnh, töø nhieàu ñôøi,nhieàu kieáp daøy coâng tu taäp neân caùc Ngaøi thaáy roõ chaân lyù cuûa vaïn vaät, cuûa caøn khoân,vuõ truï. Caùc Ngaøi ñem laïi cho loaøi ngöôøi aùnh saùng soi saùng nhieàu hieän töôïng maø maét phaøm khoâng theå thaáy ñöôïc. Hieän khoa hoïc hieän ñaïi ñang doï daãm tìm toøi vaø phaùt hieän vaøi khía caïnh vaø chöùng minh.

Ngaøy nay con ngöôøi môùi thaáy vaø hieåu roäng nhaän thöùc cuoäc ñôøi chæ laø aûo moäng, lôïi danh, laø caïm baãy loâi cuoán con ngöôøi vaøo voøng traàm luaân khoå aûi, luaân hoài...Hoï nhaän thaáy raèng laøm vua,
laøm quan, laøm töôùng, giaøu sang chöa phaûi laø cöùu caùnh ñöa con ngöôøi ñeán chôn haïnh phuùc vaø giaûi thoaùt ñöôïc ra khoûi beå khoå, soâng meâ... Cho neân coù nhieàu ngöôøi muoán höôùng leân treân tìm chaân lyù cao sieâu. Ña soá nhaân loaïi chìm ñaém trong caûnh Tham, Saân, Si, tranh giaønh nhau, xaâu xeù nhau ñeå ñi ñeán töï tieâu dieät. Nhöng may thay coù caùc Ñaáng Toái Cao ñöa ra cho nhaân loaïi aùnh saùng daét daãn loaøi ngöôøi traùnh khoûi hoïa dieät vong.