1001 CHUYEÄN NHÔÙ QUEÂN
Moäng Tuyeàn Nöõ Só
*
Ñuùng nhö vaäy. Baøi thô Ñöôøng Thöôïng Haønh laø cuûa
baø Chaân Laïc saùng taùc. Naêm môùi leân 9 tuoåi, baø ñaõ
bieát ñoïc saùch laøm thô, noåi tieáng töø thôøi Tam Quoác.
Vieân Thieäu nghe Chaân Laïc coù
taøi laïi dung nhan saéc nöôùc höông trôøi neân cöôùi cho
con ngöôøi con thöù laø Vieân Hi. Sau khi thaønh hoân, Vieân
Hi phaûi leân ñöôøng ñi U Chaâu, ñeå laïi vôï ôû nhaø
haàu haï meï taïi Nghieäp Ñoâ. Nhöng chaúng may veà sau
thaønh Nghieäp Ñoâ bò Taøo Thaùo ñem quaân taán chieám. Taïi
ñaây Taøo Phi nghe ñoàn laø con daâu Vieân Thieäu laø Chaân
Laïc xinh ñeïp beøn daãn boä haï ñeán nhaø ñeå xem coù
ñuùng nhö vaäy khoâng. Khi ñeán gaëp Chaân Laïc, quaû danh
baát hö truyeàn beøn thaàm mô troäm öôùc, Taøo Thaùo bieát
ñöôïc taâm traïng con lieàn cho keát hoân. Taøo Thaùo qua
ñôøi, Taøo Phi leân ngoâi laáy hieäu laø Nguïy Vaên Ñeá,
chuaån bò laäp hoaøng haäu. Luùc baáy giôø ngöôøi coù khaû
naêng tranh ngoâi hoaøng haäu laø Quaùch Nöõ Vöông, con gaùi
cuûa Quaùch Vónh, ñaõ ñeïp laïi coøn treû hôn Chaân Laïc.
Maëc duø ñöôïc vua suûng aùi, song Quaùch Nöõ Vöông laïi
khoâng con,neân buoäc loøng ñeå Chaân Laïc ñöôïc taán phong
hoaøng haäu. Quaùch Nöõ Vöông thuø haän, lôïi duïng Taøo
Dueä - laø con cuûa Chaân Laïc sinh khoâng ñuû thaùng , beøn
tìm caùch vu cho laø khoâng phaûi con cuûa Taøo Phi. Lôøi saøm
taáu naøy ñöôïc Taøo Phi tin laø thaät beøn böùc töû
Chaân Laïc roài laäp Quaùch Nöõ Vöông leân ngoâi hoaøng
haäu. Maõi sau khi Nguïy Vaên Ñeá cheát, Taøo Dueä noái ngoâi
môùi laøm saùng toû noãi haøm oan cho meï mình.
Trong
thôøi gian bò nhoát trong laõnh cung Chaân Laïc saùng taùc ra
baøi "Ñöôøng Thöôïng Haønh" maø cuï neâu leân
caâu hoûi beân treân. Baøi thô ñoù nhö sau:
"Boà
sinh ngaõ trì trung
Kyø
dieäp haø ly ly.
Baøng
naêng haønh nhaân nghóa,
Maïc
nhöôïc thieáp töï tri.
Chuùng
khaåu thöôùc hoaøng kim,
Söû
quaân sinh bieät ly.
Nieäm
quaân khöù ngaõ thôøi,
Ñoäc
saàu thöôøng khoå bi;
Töôûng
kieán quaân nhaân saéc,
Caåm
keát thöông taâm tyø.
Nieäm
quaân thöôøng khoå bi,
Daï
daï baát naêng suy.
Maïc
dó hieàn haøo coá,
Khí
quyeân toá sôû aùi;
Maïc
dó ngö nhuïc tieän,
Khí
quyeân thoâng giaû kheà;
Maïc
dó höu tæ tieän,
Khí
quyeân gian döõ khoaùi.
Xuaát
dieäc phuïc khoå saàu.
Nhaäp
dieäc phuïc khoå saàu.
Bieân
ñòa ña bi phong,
Phuïc
moäc haø tieâu tieâu;
Toøng
quaân tri ñoäc laïc,
Dieâu
nieân thoï thieân thu."
Ñaây
laø baøi "Ñi Treân Ao". Chaéc cuï hieåu roõ veà
nghóa cuûa baøi thô baát huû gaây ñöôïc söï xuùc ñoäng
cuûa moïi ngöôøi.
*
Baøi Chôï Trôøi cuûa Hoà Xuaân Höông nhö sau:
"Hoùa
coâng xaây ñaép ñaõ bao ñôøi
Noï
caûnh Saøi Sôn coù Chôï Trôøi
Buoåi
saùng gioù ñöa, tröa naéng ñöùng
Ban
chieàu maây hoïp, toái traêng chôi
Baøy
haøng hoa quaû quanh naêm ñuû
Môû
phoá giang sôn boán maët ngoài.
Baùn
lôïi mua danh naøo nhöõng keû
Chaúng
leân maëc caû moät ñoâi lôøi?
-
Nguyeãn
Ngoïc Vinh Yorchester, Houston, TX. Toâi ñoïc ñöôïc taäp
saùch kinh Maät Toâng, trong ñoù coù ñeà caäp ñeán
"MAN ÑA RA HOA. Thaät tình toâi khoâng ñöôïc hieåu
taän töôøng. Baø cuï coù bao giôø ñoïc ñeán chöa?
Neáu coù xin chæ hoä.
MAN
ÑA RA HOA töùc phieân aâm töø chöõ "Mandaârawas".
Chæ veà loaïi hoa quí ôû caûnh tieân, töùc hoa sen traéng,
noù coøn coù nghóa laø thích yù hoa. Theo trong kinh A Duïc
Vöông coù ñoaïn vieát:" Man Ña Ra goïi laø Vieân Hoa.
Phaùp Hoa Quang Tranh coù vieát: Man ña Ra Hoa ñöôïc goïi
Tieåu
Baïch,Ñoaøn Hoa. Coøn trong Phaùp Hoa Huyeàn AÁn Taùn thì
vieát:" Man Ña Ra Hoa dòch laø Thích YÙ. Ngöôøi nhìn
thaáy loaïi hoa naøy thì taâm thaàn saûng khoaùi, thaân taâm
töùc thì vui veû. Coøn trong Hueä Uyeån vieát: "Ñoù laø
Duyeät YÙ Hoa, Taïp Saéc Hoa, Nhu Nhuyeãn Hoa, Thieân Dieäu Hoa
v.v.. Ñoù laø chöa noùi ñeán caùc teân thuoäc veà y hoïc
cuûa loaïi hoa naøy naøy, nhö Phong Gia Nhi hay Sôn Giaû Töû,
Phuø Cöû, Haøm Ñoaûn v.v... Theo truyeàn thuyeát khi Ñöùc
Phaät Nhaäp Ñònh saép giaûng kinh Dieäu Phaùp Lieân Hoa thì
treân coõi tieân raûy xuoáng boán thöù hoa ñeå cuùng
döôøng Phaät. Baán thöù hoa ñoù laø: Mandarawas, Ma Ha
Madaâravas, Mandjaâchakas vaø Ma Hamandjuõchakas. Ñaïi khaùi laø
nhö vaäy.
Ñoaïn
theo cuï muoán nhaéc ñeán laø :"Ñòa Sôû Sinh, höõu
thaûo moäc. Thöû thöïc vaät. Bieán thuûy luïc, höõu truøng
ngö, höõu ñieåu thuù, thöû ñoäng vaät, naêng phi
taåu."
Coù
nghóa: Treân treaùi ñaát coøn sinh tröôûng caùc loaïi caây
coû, goïi laø thöïc vaät. Chuùng coù ôû khaép nôi ñöôùi
nöôùc vaø treân ñaát lieàn. Coøn coù caùc loaïi saâu boï,
caù, chim vaø thuù vaät. goïi laø
Ñoäng Vaät. Chuùng coù loaïi coù theå bay treân trôøi, coù
loaïi coù theå chaïy treân maët ñaát."
Chuyeän
keå: "Caùch ñaây khoaûng hai nghìn naêm tröôùc, ngöôøi
Trung Hoa ñaõ coù nhieàu thaàn thoaïi veà caùc loaïi coû caây
chim thuù. Quyeån Sôn Haûi Kinh" laø moät quyeån saùch
chuyeân moân ghi cheùp caùc loaïi chuyeän thôøi coå. Trong
saùch coù noùi: Ngaøy xöa coù moät ngoïn nuùi teân leø
Chieâu Dao Sôn. Treân nuùi moïc moät loaïi coû teân laø Chuùc
Dö, loaïi coû naøy coù hình daùng gioáng nhö caây heï, hoa
nhoû maø xanh, khi aên loaïi coû naøy con ngöôøi coù caûm
giaùc nhö aên côm. Ngoaøi ra coøn coù moät loaïi caây, thaân
caây ñoù coù nhöõng vaân voøng troøn maøu ñen. Caùc vaân
naøy coù moät caùi teân kyø quaùi laø "Meâ
Coác". Neáy laát "meâ coác" ñeo treân ngöôøi
thì coù theå traùnh ñöôïc caùc taø ma quæ quaùi.
Saùch coøn keå raèng:" Phöông Baéc coù moät nöôùc laø
"Haéc Xæ Quoác". Daân taïi nöôùc ñoù ñeàu moïc
raêng ñen. ÔÛ Haéc Xæ Quoác coù moät thung luõng,trong thung
luõng coù moät caùi hoá. xung quanh hoá moïc moät loaïi caây
goïi laø caây Phuø Tang. Theo truyeàn thuyeát thôøi coå, treân
trôøi coù möôøi oâng maët trôøi. Möôøi OÂng Maët Trôøi
ghi treân thöôøng tôùi hoá naøy taém maùt. Saùch coøn cheùp
raèng:" Moät ngoïn nuùi goïi laø Ñaïn Huyeät Sôn, treân
nuùi coù moät con chim, troâng gioáng gaø nhöng laïi ñeïp hôn
gaø
xaáp traêm laàn. Loâng noù nguõ saéc, goïi laø con
"Phöôïng Hoaøng". Ñaàu con phöôïng hoaøng coù vaân
goïi laø "Ñöùc".Loâng ôû caùnh coù vaân, goïi laø
"Nghóa".Loâng treân löng coù vaân, goïi laø
"Tín"! Chim naøy khoâng nhöõng bieát hoùt raát hay.
raát eâm tai maø coøn bieát nhaûy muùa troâng raát ñeïp
maét. Ngöôøi xöa ñaõ xem con phöôïng hoaøng nhö moät con
chim thaàn. Moãi khi con chim xuaát hieän trong nhaân gian thì
thieân haï thaùi bình.
Muïc
ñích cuûa caâu chuyeän tuy laø thaàn thoaïi nhöng ñaõ noùi
leân ñöôïc tình caûm cuûa con ngöôøi ñoái vôùi muoân
vaät treân traùi ñaát naøy raát laø thaém thieát.
Meï
Moác laø cuûa cuï Nguyeãn Khuyeán. Döôùi ñaây laø baøi thô
cuï hoûi:
"So
danh giaù ai baèng Meâ Moác!
Ngoaøi
hình haøi, gaám voùc, cuõng theâm ra.
Taám
hoàng nhan ñem boäi laám, xoùa nhoøa,
Laøm
theá ñeå cho qua maét tuïc.
Ngoaïi
maïo baát caàu nhö myõ ngoïc,
Taâm
trung thöôøng thuû töï kieân kim.
Nhôù
choàng con muoân daëm xa tìm,
Giöõ
son saét eâm ñeàm moät tieát.
Saïch
nhö nöôùc, traéng nhö ngaø, trong nhö tuyeát,
Maûnh
göông Trinh vaèng vaëc quyeát khoâng nhô.
Ñaép
ta ngaûnh maët laøm ngô,
Raèng
khoân cuõng keä, raèng khôø cuõng thaây.
Khoân
em deã baùn daïi naøy.
Moäng Tuyeàn