Naêm 1969 baát thaàn coù söï xuaát hieän caùc tay vôït cuûa Trung Coäng trong cuoäc tranh Voâ Ñòch Theá Vaän Hoäi Ñoâng Kinh. Laàn ñoù Trung Coäng ñeán vôùi tö caùch tham quan bôûi Ñaøi Loan ñaõ giöõ vai troø ñaïi dieän cho Trung Hoa töø laâu roài. Trung Coäng ñaït lôøi môøi ñoaøn tuyeån thuû Hoa Kyø sang Baéc Kinh ñaáu giao höõu. Taát nhieân ñaâylaø maøn ñaàu ñöôïc saép xeáp tröôùc bôûi caùc baøn tay chính trò ñi ñeâm chöù khoâng phaûi ñoù chæ laø söï ngaãu nhieân - nhaát laïi laø ñoái vôùi Trung Hoa Coäng Saûn. Keå caû lôøi ñeà nghò cuûa OÂng Togo – ñöông kim Chuû Tòch Toång Cuoäc Boùng Baøn AÙ Chaâu maø toâi ñang laø Phoù Chuû Tòch - ñoøi loaïi boû Ñaøi Loan ñeå thu nhaän Trung Hoa Coäng Saûn vaøo.

Tröôùc lôøi ñeà nghò coù chaát "Chính Trò" naøy khieán moïi ngöôøi söûng soát. Nhaát laø toâi ñöông kim Phoù Chuû Tòch, thaønh vieân ñaïi dieän cho quoác gia ñang laø tieàn ñoàn choáng Coäng neân khoâng coøn kieàm cheá ñöôïc noåi töùc giaän ñöùng daäy quyeát lieät phaûn khaùng. Coù leõ vì quaù töùc giaän toâi thao thao baát tuyeät vôùi moïi lyù leõ baùc boû lôøi ñeà nghò naøy.

Tröôùc söï phaûn ñoái cuûa toâi cuõng nhö haàu heát caùc quoác gia AÙ Chaâu khaùc neân oângTogo xin ruùt laïi lôøi ñeà nghò cuûa mình. Tuy nhieân chæ trong voøng maáy thaùng sau Toång Cuoäc Boùng Baøn AÙ Chaâu trieäu taäp moät hoäi nghò baát thöôøng taïi Philippine ñeå ñaët laïi vaán ñeà "OÂng Togo ñoøi loaïi boû Ñaøi Loan". Söï kieän naøy ñöôïc thaûo luaän soâi noåi. Cuoái cuøng toaøn theå Ban Chaáp Haønh ñi ñeán quyeát ñònh baát tín nhieäm oâng Togo bôûi vi phaïm Hieán Chöông Theá Vaän Quoác Teá, vaø ñoàng cöû toâi leân chöùc vuï Chuû Tòch cuûa Toång Cuïc Boùng Baøn AÙ Chaâu.

Ñaây laø moät ngoâi vò cao quyù nhaát maø toâi ñaõ ñöôïc tín nhieäm giao phoù. Vôùi nieàm haõnh dieän cao caû naøy chaûng nhöõng rieâng gì cho caù nhaân toâi maø coøn cho caû toaøn theå quoác gia Vieät Nam – moät ñaát nöôùc luoân luoân bò chìm trong khoùi löûa!

Moân Theå Thao ñoái vôùi haàu heát moïi quoác gia treân theá giôùi ñöôïc xem thuoäc veà haøng ñaàu bôûi noù bieåu tröng cho "tinh thaàn thöôïng voõ". Nhö taïi Thaùi Lan - luùc baáy giôø chính Thuû Töôùng Chính Phuû laø Chuû Tòch UÛy Hoäi Theá Vaän Quoác Gia hay chöùc Toång Thö Kyù cuûa Toång Cuoäc Boùng Baøn AÙ Chaâu laø Thöù Tröôûng Boä Noäi Vuï Phi Luaät Taân v.v... Vì vaäy maø moãi laàn toâi ñi thaêm caùc nöôùc thaønh vieân Chaâu AÙ ñeàu ñöôïc ñoùn tieáp khaù troïng theå nhö moät nhaân vaät töông xöùng...

Luùc baáy giôø Toång Cuoäc Boùng Baøn AÙ Chaâu goàm coù 11 thaønh vieân. Ñoù laø caùc quoác gia Thaùi Lan, Philippine, Ñaïi Haøn, Iran, AÁn Ñoä, Do Thaùi, Liban, Hong Kong, Ñaøi Loan, Indonesia, Malaysia...

Tuy nhöõng cuoäc thaêm vieáng caùc quoác gia ñoù khoâng mang maøu saéc chính trò, nhöng söï hieän dieän cuûa toâi tröôùc giôùi ham moä theå thao ñaõ ñöôïc hoï ñaëc bieät daønh cho toâi vaø cho caû daân toäcVieät Nam vôùi caû moái caûm tình saâu xa cao quyù nhaát.

OÂi! Thôøi vaøng son ñoù bieát ñeán bao giôø trôû laïi?! Neáu coù chaêng noù chæ coøn laø "vang boùng moät thôøi"?...

Sau ngaøy ñaéc cöû chöùc vò Chuû Tòch Toång Cuoäc Boùng Baøn AÙ Chaâu toâi coù dòp thöôøng xuyeân xuaát ngoaïi nhaát laø ñeán vôùi caùc nöôùc thaønh vieân Chaâu AÙ. Laàn ñi döï boùngbaøn tranh Voâ Ñòch AÙ Chaâu taïi Nagoya Nhaät Baûn kyø naøy töông ñoái thoaûi maùi. Haõng Akai maø toâi laøm ñaïi dieän ôû Saøi Goøn ñaõ tính traû cho toâi veà khoaûn tieàn hoa hoàng ñeán caû haøng trieäu "Yens" sau buoåi tieäc do Toång Giaùm Ñoác khoaûn ñaõi taïi moät nhaø haøng aên lôùn ôû Ñoâng Kinh. Nhôø coù khoaûn tieàn naøy neân toâi bao cho taát caû phaùi ñoaøn veà vaán ñeà aên uoáng vaø luoân caû khaùch saïn nöõa.

Nagoya laø thaønh phoá ñöùng haøng thöù ba cuûa Nhaät. Thaønh phoá naøy coù möïc ñoä daân soá luùc baáy giôø vaøo khoaûng töø 1 trieäu 3 ñeán 1 trieäu 4. Nagoya laø thuû phuû cuûa Owari naøm treân ñaûo Honshu bò taøn phaù naëng neà vaøo thôøi Ñeä Nhò Theá Chieán. Taïi ñaây toâi coù ñi tham quan loø goám, loø thuûy tinh, xöôûng sôn maøi, laøm oå khoùa vaø caû xöôûng nöõ coâng veà theâu thuøa nöõa...

Toâi cuõng ñi döï Hoäi Chôï Quoác Teá Osaka ñöôïc döïng treân moät khoaûnh ñaát lôùn coù loái kieán truùc khaù taân kyø. Sau heát laø nhöõng gian haøng coù taàm voùc lôùn. Nhaát laø Hoa Kyø vaø Nga (Lieân Xoâ cuõ). Daân soá Osaka khaù ñoâng ñaûo, treân caû hai trieäu röôõi ngöôøi. Ngöôøi ta coøn goïi ñoù laø thaønh phoá Chicago cuûa Nhaät Baûn (Chicago of Japan) Khoâng caàn noùi cuõng ñuû bieát laø thaønh phoá ngaäp traøn caû gioù (Windy City). Osaka laø thaønh phoá ñöùng vaøo haøng baäc nhì cuûa Nhaät. Kyõ ngheä boâng sôïi ñöôïc xem laø phaùt ñaït nhaát nôi ñaây.

Toâi ñeán thaêm gian haøngVieät Nam trong khu Hoäi Chôï. Tuy döïng treân moät khoaûnh ñaát khieâm nhöôøng nhöng vaãn neâu leân ñöôïc saéc thaùi ñaëc thuø cuûa mình. Laù côø vaøng ba soïc ñoû tung bay tröôùc gioù - noù laø hình aûnh cuûa moät quoác gia ñaøy haøo huøng ñang laâm trong cuoäc chieán. Beân trong gian haøng nhöõng chieác noùn "Baøi Thô, ñöôïc caøi leân caùc vaùch töôøng beân caïnh nhöõng taám "Sôn maøi" tuyeät haûo cuûa neàn myõ ngheä maø chöa coù baát cöù moät quoác gia naøo saùnh kòp. Caùc coâ tieáp vieân ñöôïc tuyeån choïn töø trong nöôùc ñöa ra tha thöôùt vôùi chieác aùo daøi duyeân daùng loâi cuoán ñöôïc söï chuù yù cuûa khaùch boán phöông töø naêm chaâu boán beå qui tuï veà. Treân noùc cuûa gian haøng laø hình aûnh cuûa hai con roàng ñang tranh haït traân chaâu vôùi haøm yù noùi leân nguoàn goác cuûa daân toäc Vieät thuoäc haøng con roàng chaùu Tieân vôùi söï tích: "Naêm möôi con trai theo cha leân nuùi, naêm möôi con gaùi theo meï xuoáng beå... chæ veà gioøng gioáng Laïc Hoàng. Ngoaøi caùi söï tích "con nhaø" ñoù, hai con roàng coøn ngaàm baûo ñaát nöôùc Nam coù maïng Ñeá Vöông (Nam Ñòa Phaùt Vöông) (Ñòa Lyù Dieäu Nguõ Thaân Kinh). Phaûi chaêng ngöôøi xöa muoán chæ veà con ñaát coù hình "Long Baïn Truøng Khôûi" chaêng?

Döôùi ñaây laø boán caâu maø coù laàn toâi nghe caùc nhaø Ñòa Lyù ñoïc:

Nghóa laø:

Ngöôøi xöa thöôøng goïi laø "Löôõng Long Tranh Chaâu" chöù khoâng laø "Chaâu Nguyeät".

Toâi cuõng coù vieáng qua caùc gian haøng cuûa moät soá nöôùc treân theá giôùi. Qui moâ töø con thuyeàn khoâng gian cuûa Hoa Kyø hoaëc cuûa Nga (Lieân Xoâ cuõ) vôùi nhöõng phieán ñaù cuûa "Chuù Cuoäi" ngoài döôùi goác caây Ña göûi veà cho traàn theá. Nhaát laø gian haøngcuûa Nga thuôû coøn "Buùa Lieàm" ngöï trò luùc naøo cuõng saün saøng tuyeân truyeàn, töø phi thuyeàn Spunik ñeán caû Ñaïo Orthodoxvaø Meï Ñoàng Trinh. Hoï muoán cho toaøn theá giôùi bieát raèng tuy laø "Buùa Lieàm" nhöng hoï cuõng höõu thaân chöù khoâng phaûi phöôøng voâ ñaïo.

Loanh quanh moät laùt toâi laïc maát anh em. Theá laø baây giôø toâi bò coâ ñôn nhìn trôøi, nhìn nöôùc, nhìn maây thaãn thôø chieâm ngöôõng caùc hình aûnh khaùc ôû döôùi löng ñoài. Toâi ñöa maét nhìn nhöõng maùi Chuøa cong vuùt vôùi nhöõng lôùp ngoùi sôn maøu ñoû choùi, thaàm khaâm phuïc loái kieán truùc cuûa xöù sôû Phuø Tang. Baát giaùc toâi baét gaëp moät nhaø sö aùo vaøng. Ñöôïc bieát nhaø sö naøy ngöôøi Hoa töø Vieät Nam sang Taøu, roài ñi tu taïi moät Thaïch Coác ôû Taây Taïng. Coù theå noùi laø Ñaïo Sö thì ñuùng hôn vì oâng chöõa beänh. Toâi ngoài döôùi maùi Thieân Ñöôøng(?) ñeå ñöôïc nghe ngöôøi keå chuyeän maøu nhieäm. Vò Ñaïo Sö naøy thuyeát veà Quyeàn Naêng Sieâu Nhieân maø nhìeâu ngöôøi taø giaùo thöôøng laàm töôûng khi thaønh töïu noù thuoäc veà sôû höõu cuûa mình. Hoï muoán coù "Pheùp Laï". Hoï muoán ñöôïc "Chieác Ñuõa Thaàn chæ ñaù hoùa vaøng" hoaëc "hoâ phong hoaùn vuõ"! Caùi quan nieäm aáu tró ñoù xuaát phaùt töø loøng tham lam ích kyû baét nguoàn töø caùi "Baûn Ngaõ" kieâu kyø, caùi "Toâi" toäi vaï ñeå roài ba hoa löøa phænh thieân haï bôûi caùi caên nguyeân veà giaùo duïc maát quaân bình. Nhaø Ñaïo Sö noùi ñeán ñaây toâi söïc nhôù laïi coù laàn ñoïc moät lôøi baát huû cuûa Locke vieát: "Chính söï giaùo duïc laøm cho ngöôøi naøy khaùc ngöôøi kia".

Nhaø Ñaïo Sö noùi veà haïng ngöôøi ñoù laø "Con EÁch" ngoài ñaùy gieáng neân chæ nhìn thaáy voøm trôøi theo ñöôøng kính cuûa böùc thaønh vaây quanh bôø gieáng ñoù. Nhaø Ñaïo Sö naøy nhaán maïnh phaûi tieâu dieät cho kyø ñöôïc caùi "Baûn Ngaõ" thì seõ thaáy theá gian khoâng coøn gì phieàn phöùc nöõa...

Toâi ñöôïc chöùng kieán caûnh Nhaø Ñaïo Sö chöõa beänh cho moät cuï giaø luùc môùi böôùc chaân vaøo "Thieàn Vieän" ñoâi chaân söng vuø nhö hai oáng gheø töôïng. Nhaø Sö naøy chæ duøng coù möôøi ngoùn tay ñaët treân mu baøn chaân cuûa naïn nhaân vaø chæ trong 5 phuùt ngaén nguûi veû maët cuûa oâng cuï giaø kia töø taùi meùt ñeán traéng beät roài chuyeån sang maàu hoàng hoaït. OÂng cuï beänh nhaân ñöùng ngay daäy khi ñoâi tay cuûa nhaø Sö rôøi khoûi chaân mình, ñoaïn cuùi gaäp ngöôøi xuoáng toû loøng bieát ôn tröôùc khi rôøi khoûi maùi Thieân Ñöôøng.

Tröôùc söï kieän naøy toâi voâ cuøng söûng soát vaø töï hoûi mình Coù thaät vaäy sao? Nhö ñoaùn ñöôïc söï ngaïc nhieân veà vieäc chöõa beänh coù tính chaát nhö "Phuø Pheùp" naøy nhaø Sö oân toàn giaûi thích: "Vieäc chöõa beänh thöôøng ñöôïc xem nhö moät pheùp laï, bôûi noù khoâng theå naøo giaûi thích moät caùch hôïp lyù. Thöïc ra "Quyeàn Naêng" naøy chæ laø söï phoái hôïp caùc ñoäng löïc thieân nhieân moät caùch tröïc tieáp. Luùc bò beänh taát nhieân thaân theå ta thöôøng bò xaùo troän bôûi nhieàu nguyeân nhaân khaùc nhau. Tuy nhieân Taïo Hoùa sinh ra con ngöôøi ñaõ cho ta ngay khaû naêng töï chöõa laáy beänh.. Ñoù laø quy luaät sinh toàn. Ta phaûi bieát töï ñieàu hoøa caùc "traät töï" voán saün coù nôi mình. Ñoù chæ noùi veà tình traïng beänh nheï. Moät khi beänh trôû thaønh naëng thì laøm sao coøn ñuû söùc taùi laäp laïi "traät töï" cho cô theå? Do ñoù môùi bò laâm vaøo traïng thaùi maát quaân bình vaø baét buoäc phaûi troâng caäy vaøo söï giuùp ñôõ cuûa keû khaùc. Muoán ñöôïc laønh beänh phaûi coù "Ñöùc Tin". Chính noù laø yeáu toá quyeát ñònh cho vieäc daãn "Ñieän" chuyeàn ñi khaép cô theå. Noùi toùm laïi "Quyeàn Naêng" chöõa ñöôïc beänh chæ coù hieäu löïc khi "con beänh" hoaøn toaøn coù "Ñöùc Tin" thöïc söï.

Trong caâu chuyeän nhaø Sö coøn tieát loä thaân phaän cuûa mình ñaõ töøng soáng taïi ngoâi Chuøa Moät Coät maø hieän coøn taïi Haø Noäi. Chuøa Moät Coät naøy ñöôïc döïng leân töø naêm 1049 sau giaác mô cuûa Nhaø Vua Lyù Thaùi Toâng ñöôïc Phaät Baø Quan AÂm cho pheùp leân Toøa Sen chieâm ngöôõng Phaät Ñaøi. Sau khi tænh daäy beøn trieäu Sö Thieân Hueä ñeå hoûi yù nghóa veà ñieàm trong moäng. Nghe xong Sö Thieân Hueä khuyeân Vua xaây moät coät ñaù giöõa hoà vaø beân treân döïng moät ñaøi sen. Töø ñoù môùi coù ngoâi Chuøa Moät Coät vaø ñöôïc Vua Lyù Thaùi Toâng ñaët teân laø Chuøa Dieân Höïu. Beân treân chuøa xaây theo moâ thöùc cuûa moät ñoùa hoa sen nôû giöõa maët hoà. Ñaây laø kieåu xaây AÂm Döông ñuùng vôùi cung caùch cuûa AÁn Ñoä Giaùo, coät chuøa laø hình aûnh cuûa Linga coøn Yoni laø cuûa hoa sen. Nôi maùi chuøa ngaøy xöa coøn khaéc hình aûnh cuûa con chim Thaàn AÁn Ñoä Giaùo thöôøng thaáy khaéc treân caùc chuøa thaùp Chieâm Thaønh. Trung Hoa goïi loaïi chim naøy laø "Xi Vaãn" - coù theå laø Garuda gioáng loaïi chim bieåu tröng cho hoøa bình vaø thònh vöôïng. Ñaây cuõng coøn laø vaät laøm leã cöôùi cuûa thaùn Vishou maø ta thöôøng thaáy ñöôïc khaéc treân caùc maùi ñeàn Champa. Trong thô cuûa Sö Huyeàn Quang coù caâu: "Xi vaãn daûo mieân phöông kính laõnh". Coù nghóa: Hình con chim Xi Vaãn in ngöôïc döôùi taám göông nöôùc laïnh.

Luùc baáy giôø coù vò Thieàn Sö ñöôïc toân xöng "Vaïn Haïnh dung tam teâ" töùc laø Vaïn Haïnh dung hoøa caû ba ñaïo Phaät - Laõo - Nho. Ñieàu naøy ñeå xaùc quyeát laø tinh thaàn Phaät Giaùo Vieät Nam chòu aûnh höôûng cuûa Maät Toâng AÁn Ñoä hoaëc giaû laø Vajarayana coù nghóa Phaät Giaùo Kim Cöông Thöøa, Toâng Phaùi keát hôïp giöõa söï tín ngöôõng Shiva, Phaät vaø thôø phöôïng Toå Tieân.

Caâu chuyeän cuûa chuùng toâi bò chaám döùt khi anh em trong ñoaøn ñi tìm toâi hoái thuùc trôû veà khaùch saïn ñeå nghæ ngôi sau troøn moät ngaøy meät moûi.

VIEÁNG THAÊM ÑAØI LOAN

Toâi söõng sôø khi ñöùng tröôùc nhöõng böùc tranh hoaït hoïa cuûa Trung Hoa ñöôïc trang troïng treo nôi phoøng trieån laõm taïi Ñaøi Baéc, ñaày caû tranh lòch söû laâu ñôøi mang maàu saéc daân toäc. Toâi ñaõ töøng nhìn thaáy treân chieác loï söù ñöôïc toâ pheát nhöõng hình thuø hoa vaên - ñoù laø böùc tranh coå xuaát hieän sôùm nhaát cuûa daân toäc Trung Hoa. Neân hoäi hoïa cuûa ñaát nöôùc naøy coù treân 2.000 naêm lòch söû, keå töø cuoái ñôøi Chu maø ngöôøi ta tìm thaáy trong di chæ cuûa ngoâi moä thôøi Chieán Quoác. Ñôøi Haùn - 206 tröôùc CN – baét ñaàu coù tranh veõ "ngöôøi" töø daân gian ñeán trieàu ñình vôùi caùc Cung Taàn Myõ Nöõ. Toâi cuõng ñöôïc xem caû nhöõng böùc tranh giaù trò lòch söû nhö "Ñoân Hoaøng" chaúng haïn noåi tieáng treân khaép hoaøn vuõ. Ñeïp ñeõ vaø hoa myõ nhaát caùc tranh phaùt trieån ñoäc laäp nhö "Sôn Thuûy" vaø "Ñieåu Hoa" - noùi leân söï tröôûng thaønh cuûa hai tröôøng phaùi "taû chaân" vaø "taû yù" chieám moät ñòa vò thaät quan troïng. Nhaát laø thôøi nhaø Nguyeân trôø veà sau tranh "Taû YÙ" ñöôïc moïi ngöôøi ñaëc bieät löu yù. Caùc Hoïa Só Trung Hoa baét ñaàu hoïa leân nhöõng taùc phaåm keát hôïp giöõa "ngheä thuaät" vôùi caùc yeáu toá "Thi, Thö, Hoïa, AÂn". Toâi ñöôïc moät Hoïa Só taøi danh cuûa Trung Hoa soáng taïi Ñaûo Quoác naøy giaûi thích veà caùi hay, caùi ñeïp cuûa tranh "Thuûy Maïc" vôùi maáy ñaëc ñieåm duøng ñöôøng neùt taû hình trong luùc Taây Phöông laïi theo lôùp lang saùng toái cuûa maøu saéc maø dieãn taû hình töôïng. Loái duøng ñöôøng neùt ñeå taïo hình cuûa Trung Hoa coù lieân quan khaù maät thieát vôùi loái chöõ töôïng hình cuûa hoï. Töôûng cuõng neân bieát moãi moät chöõ Haùn coù theå xem ñoù nhö moät böùc tranh ñöôïc veõ baèng ñöôøng neùt. Taøi tình hôn nöõa hoï ñaõ phaùt trieån ñöôïc moät ngheä thuaät sieâu vieät baèng nhöõng neùt buùt thaúng ñöùng, cong voøng, ñaäm nhaït, naëng nheï noùi leân ñöôïc caû söï bieán thaùi cuûa töøng cung baäc tình caûm.

Ñieåm thöù hai maø ta caàn quan taâm ñeán nhö chuù troïng veà yù caûnh vaø yù thô giao hoøa nhau ñaïi ñeå "trong thô coù hoïa, trong hoïa coù thô". Nhö hai caâu coå thi beân döôùi noùi veà caùi ñaëc ñieåm cuûa Ma Caät - Nhaø hoäi hoïa taøi ba maø cuõng laø nhaø thô xuaát chuùng:

"Vò Ma Caät chi thi, thi trung höõu hoïa

Khaùc vôùi tranh cuûa phöông Taây laø bao giôø cuõng coù nhöõng tieâu ñieåm nhaát ñònh hoaëc ñen hoaëc traéng, hoaëc toû hoaëc môø, gaàn hay xa taát caû ñeàu phaûi tuøy thuoäc choã ñöùng cuûa ngöôøi Hoïa Só. Nhöngvôùi nhaø Hoäi Hoïa Trung Hoa taát caû ñeàu gaït sang moät beân vaø phaù vôõ luaät naøy baèng moät maûnh luïa nhoû, hoï coù theå thu troïn caû trôøi ñaát, non soâng laïi hoaëc caû caùi daõy daøi leâ theâ cuûa Vaïn Lyù Tröôøng Thaønh. Vôùi hoï khoâng coù gì coá ñònh baét buoäc phaûi tìm choã ñöùng ñeå thöïc hieän caûnh soáng ñoäng tröôùc maét. Hoï thaät phoùng khoaùng maø khoâng phaûn laïi "hieän thöïc", chæ duøng ngheä thuaät sieâu vieät cuûa mình phaùc hoïa laïi caûnh saéc thieân nhieân haàu ñaït ñöôïc caùi muïc tieâu laø laøm cho ngöôøi xem tranh thoûa maõn vôùi yù nieäm cuûa mình.

Chuyeán ñi coâng taùc cuûa toâi laàn naày taïi Ñaøi Loan ngoaøi Toång Cuoäc Boùng Baøn coøn caû caùc nhaø Haønh Phaùp vaø Laäp Phaùp tieáp ñoùn thaät noàng haäu. Sau cuoäc hoäi thaûo veà Hieán Chöông Theå Thao Quoác Teá moät buoåi tieäc ñaëc bieät ñöôïc môû ra khoaûn ñaõi taïi nhaø haøng Tam Taân. Tham döï buoåi ñaïi tieäc naøy goàm ñuû moïi giôùi, trong ñoù coù caùc nhaân vaät troïng yeáu cuûa Ñaøi Baéc, caùc nhaø laøm Theå Thao, caùc giôùi Coâng Kyõ Ngheä Gia töø ba mieàn Ñaøi Baéc, Ñaøi Trung vaø Ñaøi Nam quy tuï veà ñoâng ñaûo.

Theo chöông trình hoaïch ñònh - toâi ñöôïc ñöa ñi chieâm ngöôõ ng khu vöôø n xinh xaén cuûa nhaø danh hoïa Tröông-Ñaïi-Thieân - ñöôïc xem laø moät trong nhöõng thaéng caûnh cuûa Ñaûo Quoác. Quaû ñuùng nhö lôøi loan truyeàn ñaây laø moät "caûnh tieân nôi traàn tuïc". Toâi khoâng theå naøo queân ñöôïc nhöõng chieác caàu beù nhoû nhöng thaät mô moäng baéc ngang qua doøng suoái... hoaëc hình aûnh cuûa nhöõng moõn ñaù traéng laøm toâi söïc nhôù laïi maáy vaàn thô cuûa Haøn Maëc Töû:

Thaät vaäy maáy mon ñaù traéng noõn naø naøy ñöôïc nhaø danh hoïa Tröông Ñaïi Thieân töï tay xaây laáy. Nghe tieáng nöôùc chaûy roùc raùch töø caùc khe nuùi ñoå xuoáng doøng suoái trong veo, uoán quanh theo gheành ñaù hoøa laãn vôùi tieáng gioù töø ngaøn khôi ñöa laïi, khieán toâi coù caûm töôûng ñoù laø tieáng ñaøn vó caàm taáu leân khuùc "Ñöôøng Tô Chöa Döùt" (Symphony Inacheveùe) cuûa Shubert maø ngaøy naøo ñoù toâi ñöôïc nghe Nhaïc Sö Traàn Cang trình taáu taïi Ñaøi Phaùt Thanh Phaùp AÙ Saøi Goøn.

Toâi baát giaùc söõng sôø khi böôùc vaøo caên phoøng laøm vieäc cuûa nhaø danh hoïa Tröông Ñaïi Thieân. Tröôùc maét toâi laø moät hình daùng quaéc thöôùc coù ñoâi maét röïc saùng nhö hai vì tinh tuù ñang daùn chaët vaøo böùc tranh thuûy maïc coøn ñang veõ dôû. Ngöôøi vaän chieác aùo thuïng maàu xanh thaãm, coå tay veùn cao leân ñeå loä baøn tay daày caû gaân xanh caàm caùn buùt loâng lôùn chaám vaøo chieác nghieân ñaù ñaày caû nöôùc möïc loaõng ñaõ ñöôïc maøi saün. Toâi ñöôïc Tröông phu nhaân cho pheùp tieán laïi beân caïnh nhìn roõ veû maët hieàn hoøa cuûa Ngöôøi vaãn giöõ ñöôïc saéc hoàng haøo töôi nhuaän. Roõ raøng toâi nhö nghe thaáy töøng hôi thôû cuûa Ngöôøi vaø ngay caû nhòp tim nôi loàng ngöïc. Thaäm chí ñeán maáy veát moài da treân löng mu baøn tay vaø nhöõng tia maùu li ti nôi coå tay cuõng nhìn thaáy töøng tia nhoû. Ñuùng ñoù laø moät con ngöôøi baèng da baèng thòt traøn ñaày söùc soáng.

Ñöùng tröôùc hình aûnh naøy ai daùm baûo nhaø danh hoïa Tröông-Ñaïi-Thieân ñaõ cheát, neáu khoâng bieát tröôùc, ñoù chæ laø moät pho töôïng "raát soáng" vaø "raát thöïc" kia ñöôïc caáu taïo bôûi chaát saùp maø chính tay Ngöôøi töï ñieâu khaéc laáy cho mình.

Keå ra toâi khoâng phaûi aùy naùy khi ñöôïc caùc baïn höõu Ñaøi Loan daønh cho nhieàu buoåi khoaûn ñaõi ñaëc bieät. Phaàn vinh döï naøy chaúng qua nhôø giöõ ñöôïc veïn toaøn chöõ "Tín" maø Freøre Laurent töøng raên daïy toâi laáy caâu chaâm ngoân cuûa Taêng Töû laøm Kim Chæ Nam cho cuoäc soáng haøng ngaøy. Ñoù laø:

* Ñoái vôùi baïn beø coù veïn chö õtín khoâng?

* Ñaïo Thaày truyeàn coù hoïc khoâng?

Toâi ñaõ laøm ñöôïc caû ba ñieàu nhö Thaày Taêng Töû daïy vaø nhaát laø troïn veïn ñöôïc chöõ "Tín" vôùi Toång Cuoäc Boùng Baøn Ñaøi Loan.

Tröôùc khi rôøi Ñaøi Baéc, toâi ñöôïc ñöa ñi thaêm moät Thö Vieän lôùn. Moät trong soá höôùng daãn vieân cuûa Toång Cuïcbieát raønh tieáng Vieät giôùi thieäu toâi toaøn boä "Luïc Taøi Töû Thö" goàm saùu truyeän saùng giaù nhaát trong kho taøng Vaên Hoïc Trung Quoác maø toâi ñaõ töøng ñoïc nhöõng baûn dòch taïi Saøi Goøn, nhö: Truyeän Thuûy Höû hay Giang Hoà Haøo Kích cuûa Thi Naïi Am. Tam Ouoác Chí dieãn nghóa cuûa La Quaùn Trung. Taây Du Kyù cuûa Leâ Thöøa AÂn. Hoàng Laâu Moäng cuûa Taøo Tuyeát Caàn. - Nho Laâm Ngoaïi Söû Ngoâ Kænh Tö, vaø Taây Söông Kyù cuûa Vöông Thuïc Phu. Tam Quoác Chí coù hai pho: Moät laø Tam Ouoác Chí cuûa Traàn Thoï vaø Moät Tam Quoác Chí dieãn nghóa cuûa La Quaùn Trung. Coát truyeän khoâng khaùc, nhöng quan ñieåm thì ñoái nghòch...

Vaên Hoïc Söû Trung Quoác ít nhaéc nhôû ñeán La Quaùn Trung bôûi hoï La choïn con ñöôøng "Yeám Theâ", ít chòu giao du vôùi ñôøi... OÂng coù raát nhieàu taùc phaåm, taát caû ñeàu giaù trò nhö Trieäu Thaùi Toå, Long Hoå Phong Vaân Hoäi, Tam Bình Chöông Khaáp Hoà Phi Töû v.v... Hieän trong Thö Tòch vaãn coøn giöõ "moäc baûn" Tam Quoác Dieãn Nghóa ñöôïc khaéc töø naêm 1522 Gia Tónh Trieàu Minh, goàm 240 Hoài. Veà sau ñöôïc hieäu ñính laïi bôûi Mao Toân Cöông coøn laïi 120 hoài chöa theâm lôøi bình luaän. Pho saùch naøy vieát xong naêm 1678 töùc Khang Hy thöù 18 vaø hieän phoå caäp khaép nôi.

Theo Vaên Hoùa Ñoâng Phöông ôû Chöông 111, noùi veà tieåu söû cuûa Traàn Thoï: "Nguyeân laø quan ngöï söûcuûa Nhaø Taán, coù töø 1000 naêm tröôùc La Quaùn Trung ra ñôøi. OÂng ñeà cao hai Nhaø Nguïy Taán, khe khaét chæ trích Nhaø Thuïc. Theo Traàn Thoï thì Nhaø Nguïy ñöôïc vua Hieán Ñeá thuoäc Nhaø Haùn chính thoáng vieát chieáu truyeàn laïi ngoâi baùu. Nhö vaäy haù chaêng phaûi laø chính thoáng sao? Traàn Thoï caên cöù vaøo ñieåm naøy maø ñeà cao Taøo Thaùo laø keû phi thöôøng "Phi Thöôøng Chi Nhôn" vaø "Sieâu Theá Chi Kieät? Khaùc vôùi quan ñieåm cuûa La Quaùn Trung xem Taøo Thaùo laø keû gian thaàn. Thaùo thöôøng tuyeân boá haønh ñoäng baát nhaân cuûa mình: "Thaø ta phuï ngöôøi chôù ñeå ngöôøi phuï ta". Thoï heát lôøi ca tuïng Löu Bò laø baäc khoan nhôn ñaïi ñoä. Gia Caùt Löôïng thì cô möu bao truøm caû trôøi ñaát, cheâ Ngoâ Toân Quyeàn ñoä löôïng heïp hoøi, ñoá kî keû hieàn taøi... (1)

MAÕ LAI AÙ

Ñaõ vaøo Thu maø khí trôøi Maõ Lai coøn oi böùc. Hôi soûi ñaù höøng höïc boác leân hoøa laãn vôùi muøi maën cuûa bieån töø ngaøn khôi cuoän vaøo khieán toâi coù caûm giaùc cô theå mình nhö tuoàng ñang boác chaùy.

Vôùi dieän tích 330.434 caây soá vuoâng ngang ngöûa vôùi toaøn coõi Vieät Nam, tuy nhieân veà daân soá laïi raát khieâm nhöôøng chæ 17 trieäu, trong luùc moãi mình Mieàn Nam Vieät Nam ñaõ coù ñeán 30 trieäu ngöôøi! Malaysia goàm coù nhieàu saéc daân, ña soá laø Coäng Ñoàng Trung Hoa. Sau Trung Hoa laø AÁn Ñoä. Caùc saéc daân khaùc nhö Iban, Kadzan, Bydayut ñeàu sinh soáng ôû hai tieåu bang Sabah vaø Sarawak.

Muïc ñích cuûa cuoäc ñi voøng quanh Chaâu AÙ naøy laø ñeå thaûo luaän veà baûn Hieán Chöông Theå Thao Quoác Teá neân caùc Toång Cuoäc Boùng Baøn cuûa 13 tieåu bang ñeàu ñöôïc trieäu taäp veà ñoâng ñaûo. Sau ñoù, toâi ñöôïc môøi laøm khaùch danh döï khai maïc traän ñaáu môû maøn cho cuoäc tranh voâ ñòch toaøn quoác cuûa Malaysia trong muøa Boùng Baøn naêm naøy.

Ngoân ngöõ chính cuûa Maõ Lai laø Malaysia Bahasa. Tuy vaäy ña phaàn ñeàu ñoái thoaïi nhau baèng tieáng Anh ñaëc gioïng muõi cuûa Luaân Ñoân. Toâi ñöôïc höôùng daãn ñeán thaêm caùc ngoâi Chuøa Phaät cuõng nhö caùc Ñeàn Thôø cuûa Hoài Giaùo. Tuy ñaïo Hoài ñöôïc xem nhö laø Quoác Giaùo nhöng toâi ñöôïc bieát qua lôøi giaûng giaûi cuûa Giaùm ÑoácVieän Baûo Taøng thì Ñaïo Phaät aûnh höôûng saâu xa trong daân chuùng Maõ Lai töø nhieàu theá kyû.

Cuõng nhö daân toäc Vieät Nam, Maõ Lai ñaûo ñieân khoâng ít. Hoï luoân luoân bò thoáng trò. Heát Boà Ñaøo Nha roài ñeán Haø Lan. Nhöng cuoái cuøng thì hoaøn toaøn naèm trong voøng tay baûo hoä cuûa ngöôøi Anh. Tuy môùi thu hoài ñöôïc ñoäc laäp song nhôø caùc nguoàn lôïi thieân nhieân nhö daàu thoâ, daàu löûa, thieác, caùc loaïi goã quí v.v... neân ñöôïc xem laø moät trong nhöõng quoác gia giaàu coù ôû Ñoâng Nam AÙ. Malaysia goàm coù 13 tieåu bang thuoäc cheá ñoä Quaân Chuû Laäp Hieán. Trong soá naøy ñaõ coù ñeán 9 tieåu bang coù Quoác Vöông. Ngoaøi ra Malaysia coøn coù 2 laõnh thoå khaùc nöõa. Ñoù laø Kuala Lampur vaø Labruan. Trong 9 Vò Quoác Vöông baàu ra moät Ñaïi Quoác Vöông goïi laø Yang di-Pertua Agong. Cöù 5 naêm moät laàn 9 vò Quoác Vöông hoïp laïi baàu vò "Taân Ñaïi Quoác Vöông" coù tính chaát luaân phieân. Thaønh laäp Noäi Caùc ñeå cai trò ñaát nöôùc laø Thuû Töôùng ñöôïc laáy ra töø nhaø Laäp Phaùp, töùc Quoác Hoäi do daân tröïc tieáp baàu cöû.

Caùch ñaây khoâng laâu toâi coù dòp xem leã hoäi Hari Raya Puasa heät nhö leã Röôùc Ñeøn, Maõ Lai goïi laø Deepavali. Daân Maõ Lai cuõng aên Teát AÂm Lòch. Coù theå chòu aûnh höôûng cuûa Coäng Ñoàng Trung Hoa chaêng?

Toâi ñöôïc Toång Cuoäc Boùng Baøn Maõ Lai tieáp ñoùn noàng haäu chaúng khaùc naøo Ñaøi Loan. Coù theå hoï coù cuøng moät quan ñieåm vôùi toâi veà vieäc baûo veä vai troø Ñaïi Dieän cuûa Ñaøi Loan khi toâi toû thaùi ñoä phaãn noä thöïc söï ñoái vôùi oâng Togo ñaõ ñi ngöôïc laïi baûn Hieán Chöông Theå Thao Quoác Teá. Lôøi choáng ñoái cuûa toâi daãn ñeán vieäc toaøn theå Hoäi Vieân Toång Cuoäc Boùng Baøn AÙ Chaâu baát tín nhieäm naøy trong cuoäc hoäi nghò baát thöôøng ñöôïc toå chöùc taïi Phi Luaät Taân sau ñoù maáy thaùng.

OÂng Togo vaáp phaûi hai loãi laàm lôùn. Loãi laàm thöù nhaát ñaõ noùi quaù nhieàu veà caùi Toâi - voán dó laø caùi "Ñaùng Gheùt" - Loãi laàm thöù hai laø oâng ñaõ coù thaùi ñoä choáng ñoái quyeát lieät Baûn Hieán Chöông Theå Thao Quoác Teá vaø ñoøi truïc xuaát Ñaøi Loan ra khoûi chöùc vò Hoäi Vieân cuûa Toång Cuoäc Boùng Baøn AÙ Chaâu. Sau khi bò maát tín nhieäm oâng Togo toû veû hoái tieác muoán trôû laïi naém giöõ vai troø nhö cuõ nhöng ñaõ muoän maát roài. Toâi caûm thaáy roõ raøng Labruyeøre noùi ñuùng: "Ngöôøi ta ít khi hoái haän vì noùi ít maø thöôøng hoái haän vì ñaõ noùi quaù nhieàu". Thaùnh nhaân ta khi xöa haù ñaõ chaúng baûo Ña Ngoân Ña Quaù ñoù sao?!