Chuyeán coâng du ñoù cuûa TT Clinton cuøng Ñeä Nhaát Phu Nhaân Hillary vaø aùi nöõ Chelsea ñaïi dieän Hoa Kyø trôû laïi vieáng thaêm Vieät Nam 3 ngaøy (17,18,19/11) ñaõ gaây nhieàu chuù yù trong chính giôùi Hoa Kyø, nhaát laø trong haøng nguõ cöïu chieán binh (phaûn ñoái vaø taùn thaønh) vaø trong coäng ñoàng Vieät Nam tò naïn coäng saûn ôû haûi ngoaïi (CDVNTNCSHN) vì oâng laø vò TT ñaàu tieân ñeán Vieät Nam coäng saûn taïi thuû ñoâ Haø Noäi keå töø khi cuoäc chieán keát thuùc caùch ñaây ¼ theá kyû, moät caùch buoàn baõ veà phía ñoàng minh vaø QLVNCH. Töïu trung, nghó cho cuøng vaø coâng bình maø noùi, noù ñaõ khoâng ñem laïi keát quaû gì cuï theå nhö ngöôøi ta haèng mong ñôïi, ngoaøi vieäc daøn caûnh trao traû moät vaøi naém xöông khoâ do coäng saûn Haø Noäi (CSHN) trình dieãn ñeå toû thieän chí hoøng moi tieàn tö baûn Myõ ngoõ haàu vôùt vaùt cöùu nguy neàn kinh teá xaõ hoäi chuû nghóa ñang suy baïi moät caùch bi ñaùt theâ thaûm. Noù ñaõ gaây coâng phaãn trong haøng nguõ cöïu chieán binh Myõ vì trong thôøi gian chieán tranh Vieät Nam, ngöôøi thanh nieân treû Bill Clinton ñaõ troán quaân dòch ñoäng vieân vaø traùnh thi haønh nhaäp nguõ baèng caùch aån naùu ôû Anh quoác. Vì theá ngöôøi ta ñaõ khoâng laï gì trong baøi dieãn vaên chính thöùc ñoïc taïi daï tieäc ôû Haø Noäi, oântg ñaõ traùnh neù vaán ñeà phaûn chieán vaø ñaõ töøng ca tuïng,taùn thaønh quan ñieåm cuûa McNamara, cöïu toång tröôûng quoác phoøng Myõ cho raèng Hoa Kyø ñoå quaân vaøo Vieät Nam giuùp VNCH töï veä ñaùnh laïi coäng saûn Haø Noäi laø moät ñieàu sai laàm traàm troïng. Laø moät sinh vieân ñaïi hoïc, oâng ñaõ vieát moät taäp taøi lieäu nhan ñeà "Söï Löïa Choïn Nghóa Vuï Baát Hôïp Phaùp" (1) ñeå coå voõ phong traøo phaûn chieán. Vaø ngaøy nay ôû tuoåi 54, trong hai nhieäm kyø TT, oâng Clinton ñaõ ñoùng vai troïng taøi giaûng hoøa, haøn gaén veát thöông chieán tranh giöõa hai nöôùc vaø giuùp CSHN phuïc hoài kinh teá ñang suy thoaùi. Moät ngöôøi baïn hoïc cuõ cuûa Clinton ôû Ñaïi Hoïc Oxford ngaøy xöa, Doughlas Eakeley, ñaõ phaùt bieåu: "Ñaây laø böôùc ñaàu ñeå haøn gaén veát thöông chöa laønh giöõa hai nöôùc vaø phaù boû chöôùng ngaïi vaät ñang coøn phaân caùch giöõa hai quoác gia." (Oxford laø vieän ñaïi hoïc ôû Anh quoác laø nôi ngaøy xöa Clinton du hoïc vaø khôûi xöôùng phong traøo phaûn chieán Vieät Nam). Eakeley coøn noùi tieáp: "Thaät laø moät ñieàu hôïp lyù khi moät nhaø laõnh ñaïo Hoa Kyø ñeán thaêm moät nöôùc Vieät Nam laø nôi maø oâng khoâng heà tham chieán maø ôû ñoù ñaõ coù 58 ngaøn binh só Myõ töû traän vaø 3 trieäu ngöôøi Vieät bò cheát. Döôùi moät khía caïnh naøo ñoù, noù seõ caûi thieän moái bang giao." Maët khaùc, phaàn ñoâng cöïu chieán binh Myõ thì cho raèng vì ñaõ töøng choáng ñoái chieán tranh Vieät Nam cho neân oâng Clinton khoâng coù ñuû thaåm quyeàn ñaïi dieän nhöõng ngöôøi ñaõ chieán ñaáu ôû Vieät Nam. Oâng Steve White ôû Portsmouth, N.H. töøng tham chieán ôû Vieät Nam töø 1968 ñeán 1969, ñaõ coù nhöõng haønh ñoäng anh huøng phi thöôøng trong Teát Maäu Thaân ôû Hueá goùp yù: "Toâi hoaøn toaøn uûng hoä VNCH, nhöng ñoái vôùi toâi, coù leõ oâng ta laø ngöôøi cuoái cuøng qua Vieät Nam." Trong thôøi gian 8 naêm taïi chöùc, TT Clinton ñaõ khoâng ñöôïc caûm tình saâu ñaäm trong haøng nguõ cöïu chieán binh Myõ noùi chung vaø quaân ñoäi ñoàng minh töøng gôûi quaân qua giuùp VNCH noùi rieâng. Oâng laø TT Myõ ñaàu tieân ñeán Haø Noäi coâng du 3 ngaøy vaø laø vò TT sau Richard Nixon töø naêm 1969. Oâng ñaõ baõi boû caám vaän ñoái vôùi Haø Noäi nam 1994, laäp laïi quan heä ngoaïi giao moät naêm sau ñoù, 1995, vaø chính thöùc taùi laäp toøa ñaïi söù Myõ ôû Haø Noäi naêm 1996. Peterson, coù vôï Vieät Nam vaø cuõng laø moät só quan phi coâng bò baén rôùt ôû Baéc Vieät, tuø binh traïi Hoûa Loø, laø vò ñaïi söù Myõ ñaàu tieân.

Vaán ñeà toân troïng nhaân quyeàn, thöïc thi daân chuû ôû Vieät Nam ngaøy nay vaø vaán ñeà tuø binh Myõ maát tích laø 3 vaán ñeà maáu choát trong chuyeán coâng du naøy cuûa TT Clinton tröôùc khi maõn nhieäm kyø. Hieän nay, ñaõ coù 1498 haøi coát Myõ ñöôïc tieáp nhaän. Trong buoåi daï tieäc ôû Haø Noäi tröôùc khi thaêm Saøi Goøn, Clinton ñaõ khaúng ñònh: "Lòch söû trong quaù khöù maø chuùng ta töøng traûi qua thaät ñau buoàn vaø cam go. Chuùng ta khoâng ñöôïc queân noù nhöng khoâng ñeå noù chi phoái chuùng ta ñöôïc."

Ngaøy hoâm sau, trong baøi dieãn vaên ñoïc taïi Vieän Ñaïi Hoïc Nhaø Nöôùc Vieät Nam, TT Clinton ñaõ ñeà caäp ñeán vaán ñeà hoái haû muoán thaáy ngay söï côûi môû ñoåi môùi roäng raõi hôn veà moät xaõ hoäi vaø neàn kinh teá ñi ñoâi töï do vó ñaïi vaø nhaân quyeàn thöïc thi nghieâm chænh. Oâng noùi, nhaán maïnh: "Theo kinh nghieäm cuûa chuùng toâi, thi haønh töï do tín ngöôõng, quyeàn töï do toân giaùo vaø ñoái laäp chính trò khoâng coù nghóa laø laøm ñe doïa neàn an ninh oån ñònh traät töï cuûa xaõ hoäi hieän thôøi. Cuõng theo chieàu höôùng ñoù cuûa kinh nghieäm chuùng toâi, giôùi treû raát tin töôûng vaøo töông lai cuûa hoï neáu hoï coù quyeàn aên noùi quyeát ñònh cho töông lai hoï, coù toaøn quyeàn löïa choïn ngöôøi laõnh ñaïo trong chính phuû vaø coù moät chính quyeàn raát ñaùng cho hoï phuïc vuï." Sau ñoù TT Clinton keát luaän: "Nhöng chæ coù quyù vò laø nhöõng ngöôøi coù theå ñònh ñoaït laøm sao coù theå hoøa ñoàng hoäi nhaäp nhöõng töï do caù nhaân vaø nhaân quyeàn vaøo moät taäp theå giaøu maïnh cuûa moät saéc thaùi quoác gia Vieät Nam."

Theo giôùi bình luaän quan saùt vaø ñoaøn phíng vieân baøo chí thaùp tuøng thì loái dieãn ñaït naøy cuûa TT Clinton ñaõ laøm cho nhaø caàm quyeàn CSHN hieän dieän trong ñoù coù Leâ Khaû Phieâu, Traàn Ñöùc Löông vaø Phan Vaên Khaûi vaø moät soá giôùi treû khoâng ñoàng yù. Coù nhieàu ngöôøi khoâng muoán tieáp tuïc laéng nghe vaø côûi boû oáng nghe. Sau ñoù nhaân vieân toøa ñaïi söù ñaõ phaûi giaûi thích raèng ngöôøi thoâng dòch ñöôïc chæ ñònh coù gioïng noùi mieàn Nam neân ñaõ gaây hieåu laàm.

Trong ngaøy thöù baûy 18/11, khi quan saùt nhieàu nhaân coâng ñang ñaøo bôùi moät hoá bom vaø chuyeån nhöõng thuøng buøn chöùa ñöïng nhöõng daáu tích khaû nghi laø haøi coát cuûa Ñaïi UÙy Phi Coâng Lawrence G. Evert (Cody, Wyoming) bò baén rôi ngaøy 8/11/1967 treân oanh taïc cô 105, taïi moät laøng gaàn Haø Noäi, TT Clinton vaø gia ñình ñaõ khoâng caàm ñöôïc nöôùc maét. Oâng ñaõ khen ngôïi söï ñoùng goùp cuûa Haø Noäi trong vieäc trao traû 283 boä haøi coát lính Myõ maát tích trong suoát 2 nhieäm kyø TT cuûa oâng – gaàn ½ toång soá ñaõ trao traû keå töø naêm 1973, laø naêm quaân ñoäi Myõ hoaøn toaøn ruùt khoûi mieàn Nam vaø ngöôøi tuø binh Myõ cuoái cuøng ñöôïc trao traû.

Sau ñoù, TT Clinton coøn hoäi kieán vôùi Thuû Töôùng Phan Vaên Khaûi ñeå baøn theâm veà toång soá bom ñaïn doäi xuoáng mieàn Baéc coøn laïi chöa noå (moãi naêm gaây ra ít nhaán 2000 thöông vong), söï xöû duïng thuoác khai quang Orange. Clinton höùa seõ giuùp CSHN moät maùy vi tính ñieän töû ñeå thaêm doø söï toàn taïi cuûa thuoác Orange trong ñaát lieàn. Tröôùc ñoù, Coá Vaán An Ninh Quoác Gia toøa Baïch OÁc Sandy Berger ñaõ chuyeån giao cho Haø Noäi 350 ngaøn trang taøi lieäu xaùc ñònh caùc traän ñaùnh vaø ñònh roõ toïa ñoä keøm theo hoà sô y khoa ñeû giuùp Haø Noäi tìm kieám 300 ngaøn ngöôøi Vieät maát tích trong chieán tranh.

Tröôùc khi vaøo Saøi Goøn ñeå keát luaän chuyeán coâng du tröôùc khi veà laïi Myõ, TT Clinton ñaõ xaùc quyeát vôùi CSHN raèng: "Cuoái cuøng, Hoa Kyø ñaõ ñeán vôùi Vieät Nam theo söï mong ñôïi cuûa caùc baïn töø laâu, nhö moät quoác gia vôùi moät quoác gia chöù khoâng phaûi ñeán ñeå ñem theo moài löûa chieán tranh." Vaø oâng ñaõ tuyeät nhieân khoâng ñaû ñoäng gì ñeán phong traøo phaûn ñoái chieán tranh Vieät Nam vaø söï troán quaân dòch cuûa oâng caû.

Cuõng caàn nhaéc theâm ôû ñaây laø trong baûn tin toái Chuû Nhaät 19/11 ñaùnh ñi töø Saøi Goøn, ñaøi truyeàn hình ABC ñaõ cho phoùng söï laïi lôøi töôøng thuaät cuûa John Cochran khi TT Clinton töø giaõ phi tröôøng Taân Sôn Nhaát ñaõ tuyeân boá ñaïi yù laø oâng khoâng xin loãi veà cuoäc chieán ñaõ xaûy ra ôû Vieät Nam trong ñoù Hoa Kyø ñoùng vai chuû ñoäng. Theá laø laäp tröôøng cuûa Myõ ñaõ döùt khoaùt vôùi kd thuø cuõ. Ñaây laø ñieåm noåi baät nhaát cuûa ñaøi ABC ñaõ laøm cho moïi ngöôøi ñaëc bieät quan taâm.

Cuõng nhö caùch ñaây 10 naêm, nhaân ngaøy kyû nieäm 50 naêm traän Traân Chaâu caûng bò Nhaät Baûn ñaùnh uùp laøm Myõ bò thieät haïi naëng veà haûi quaân, TT Bush ñaõ maïnh daïn tuyeân boá khoâng xin loãi Nhaät veà 2 quaû bom nguyeân töû ñaõ giaùng xuoáng Quaûng ñaûo vaø Tröôøng kyø gaây thaûm hoïa lôùn cho toaøn daân Nhaät. Ñoù laø lyù ñöông nhieân vì laø quy luaät cuûa chieán tranh.

Noùi toùm laïi, chuyeán coâng du Vieät Nam naøy cuûa moät TT Myõ saép maõn nhieäm kyø khoâng coù gì ñaëc bieät ñeå thoûa loøng mong ñôïi cuûa CDVNTNCS. Leõ taát nhieân noù cuõng khoâng laøm cho CSHN theâm hy voïng vaø phaán khôûi. Bôûi vì, cuõng nhö luùc naøo, vaãn boån cuõ rích soaïn laïi, khoâng coù gì môùi laï, heã moãi laàn coù moät nhaân vaät quan troïng Hoa Kyø ñeán Haø Noäi thì boïn choùp bu xaõ-nghóa laïi baøy troø ñaïo dieãn ñaøo bôùi haøi coát lính Myõ nhoû gioït ñeå laøm moài ngon nhöû tö baûn Myõ hoøng kheâu gôïi loøng nhaân ñaïo nhaân daân Myõ ñeå moi tieàn cuûng coá cheá ñoä phi nhaân ñang treân ñaø tuoät doác. Hoài coøn ôû tuø caûi taïo trong loø luoäc ngöôøi Long Thaønh, naêm 1976, toâi ñaõ töøng nghe teân toå tröôûng quaûn giaùo Hai Coân reâu rao: "Xöông Myõ laø voán quyù cuûa nhaø nöôùc xaõ hoäi chuû nghóa ñeå moi ñoâ la xanh nuoâi soáng daân laønh nöôùc ta(!). Vì nhaø nöôùc ñaõ nhaän ñònh theá naøo Myõ cuõng trôû laïi Vieät Nam ñeå tìm kieám. Vaø do ñoù chuùng ta seõ ñaët ñieàu kieän." Nhöng treân thöïc teá, ñeå ñeàn buø laïi, CSHN ñaõ kieám chaùc ñöôïc gì?

Vaø laàn naøy, boïn choùp bu Haø Noäi ñaõ laøm quaø taëng TT Clinton moät boä haøi coát trang troïng ñaët trong moät quan taøi phuû kín quoác kyø Myõ ñeå laáy loøng... baèng nhöõng lôøi höùa heïn suoâng! Ñau thaät!!!

Nhöng nhöõng boä haøi coát ñoù coù thaät ñuùng laø cuûa nhöõng töû thi quaân nhaân Myõ töû traän khoâng? Hay laø nhöõng boä xöông giaû taïo do Vieät coäng löu manh nguïy hoùa? Thaät hö ra sao phaûi chôø vieän Giaûo Nghieäm Hawaii xaùc nhaän leát quaû ñieàu tra môùi chaéc ñöôïc.

Ngöôøi thöùc-giaû cuõng nhö keû coù nhieàu kinh nghieäm soáng vôùi coäng saûn laâu naêm chaéc chaén seõ töï hoûi: "VC coù thöïc taâm giuùp Myõ tìm kieám heát nhöõng ngöôøi Myõ maát tích ôû Vieät Nam khoâng? Neáu coù thieän chí thì Vieät coäng ñaõ trao heát toaøn boä hoà sô vaø ñòa ñieåm coù quaân nhaân Myõ bò choân vuøi laâu roài.Vaán ñeà coù theå giaûi quyeát trong moät thôøi gian ngaén; theá maø ñaõ keùo daøi haøng chuïc naêm. Moät leõ deã hieåu laø VC khoâng bao giôø coù thieän chí vaø thöïc taâm muoán keát lieãu vaán ñeà. Vì nhö vaäy thì coøn ñaâu "böûu boái" cuoái cuøng ñeå moi tieàn vieän trôï? Quan thaày Leùnine ñaõ töøng daïy chuùng ta laø chæ neân "töû teá vöøa phaûi" vôùi keû thuø ñeå thöùc tænh loøng nhaân ñaïo môùi mong ñöôïc vieän trôï daøi daøi!! Vì vaäy ta seõ khoâng laï gì roài ñaây trong töông lai, caûnh töôïng "nhaän haøi coát tìm ñöôïc" seõ tieáp dieãn ñeàu ñaën ôû Haø Noäi trong nhöõng laàn vieáng thaêm tôùi cuûa caùc vò TT Myõ töông lai. Ñoù laø moät troø heà cuõ rích. Nhöng tieác thay khoâng maáy ai chòu tìm hieåu thöïc chaát cuûa vaán ñeà buoäc keû thuø cuõ phaûi döùt khoaùt giaûi quyeát mau leï trong moät thôøi haïn coá ñònh.

Florida, thaùng 11/00

Phuïng Hoàng