TÖØ VUÏ NOÅ LÔÙN CUÛA VUÕ TRUÏ

Khoa hoïc khoâng phaûi coù töø khi con ngöôøi xuaát hieän maø noù ñaõ hieän dieän ngay töø luùc chöa coù söï soáng toaøn haûo treân maët ñòa caàu naøy. Theá coù nghóa töø ngay ôû vaøo thôøi kyø nguyeân thuûy vôùi nhöõng tieáng noå lôùn maø xuaát phaùt ñieåm cuûa noù thaät mô hoà vaø kyø dò.

Ngay töø nhöõng naêm thaùng ñaàu con ngöôøi hieän höõu cuõng ñaõ toø moø tìm hieåu haønh tinh mình ñang ôû cuøng haøng trieäu trieäu daûi thieân haø giaêng maéc treân baàu trôøi bao la khoâng bôø khoâng beán, ñaõ coùù töø bao laâu roài vaø Ñaáng laäp ra Vuõ Truï coù tröôùc hay sau ngaøy noù - caùi Vuõ Truï bao laø naøy - thaønh hình?! Noãi baâng khuaâng thaéc maéc naøy vaãn chöa theå giaûi ñaùp ñöôïc cho ñeán khi phaûi ñöa ra moät "lyù luaän" caên baûn ñi ngöôïc laïi doøng thôøi gian ñeán caùi ñieåm kyø dò,mô hoà ñoù töø con soá khoâng vaø laáy ñoù laøm caùi moác laàn ra söï thaät.

Quaù trình tieán trieån cuûa Vuõ Truï phaûi döïa vaøo caùc vaät lyù nhoû cuûa caùc haït ñaõ xaûy ra töø Vuï noå tính ñeán möùc cöïc vi 42 con soá khoâng sau daáu pheát giaây ñoàng hoà. Thôøi kyø naøy ñöôïc caùc khoa hoïc gia mieâu taû baèng moät lyù thuyeát cuûa cô hoïc löôïng töû... Ñaây laø thôøi kyø Vuõ Truï ôû trong traïng thaùi hoãn ñoän, hay coù theå noùi laø thôøi kyø cuûa moät Vuõ Truï nguyeân thuûy. Cho maõi ñeán baây giôø, khoa hoïc ñang ñi vaøo thôøi ñaïi coù moät neàn vaên minh vöôït qua trí töôûng töôïng cuûa con ngöôøi vaãn khoâng theå xaùc minh ñöôïc döï ñoaùn caùc dieãn bieán cuûa Vuõ Truï nguyeân thuûy. Coù nghóa laø con ngöôøi vaãn coøn nhö bô vô laïc loõng khi ñöùng tröôùc caùi voâ cuøng cuûa trôøi ñaát!

Ngöôøi ta chæ bieát ñaïi khaùi raèng laø sau khi noå, thì vuõ truï giaûn nôû ra, söùc noùng coù theå ñoát chaùy ñöôïc moïi thöù giaûm daàn xuoáng. Töø ñoù Vuõ Truï bieán hoùa khoân cuøng doàn daäp töø söï kieän lyù hoùa naøy ñeán söï kieän lyù hoùa khaùc - chính caùc söï kieän ñoù laø nhöõng haït nhaân cuûa nguyeân töû...Vaø ñoù laø thôøi kyø quyeát ñònh cuûa quaù trình tieán hoùa cuûa Vuõ Truï.

Vuõ truï sô khai luùc baáy giôøà chæ laø moät ñaùm söông muø môø môø aûo aûo...Coù nhieàu nghi vaán chöa ñöôïc ñöa ra ñöôïc ñaùp soá nhö caâu hoûi:"lieäu caùi khoâng gian voâ cuøng voâ taän ñoù coù giôùi haïn hay
khoâng? Sau naøy, caùc nhaø khoa hoïc duøng phöông trình Einstein ñeå ño löôøng veà kích thöôùc cuûa vuõ truï v.v...Tuy con ngöôøi ñaõ töø töø phanh phui ñöôïc chöøng naøo veà caùi boùng ñen cuûa vuõ truï - boùng ñen ñoù laø loaïi "sao luøn" maøu naâu, coù nghóa moät loaïi sao nöûa laø vì tinh tuù, nöûa laø moät haønh tinh...Roài caùc cuoäc tranh luaän khaùc...lieân mieân, bôûi khoa hoïc caøng tieán, vuõ truï caøng giaûn nôû theâm ra...

Caùch ñaây khoâng laâu, naêm 1993 nhaø thieân vaên hoïc George Smoot taïi ñaïi hoïc Berkley, California coâng boá laø oâng ñaõ tìm ñaày ñuû chöùng cöù cho lyù thuyeát veà vuï noå lôùn töùc Big Bang ñaõ hình thaønh ñöôïc Vuõ Truï ngaøy nay caùch ñaây vaøo khoaûng 15 tyû naêm veà tröôùc. Chính nhôø veä tinh COBE (Cosmic Background Explorer) truyeàn veà giuùp cho söï tính toaùn xaùc thöïc hôn. Nhôø vaäy maø bieát ñöôïc thôøi gian tröôùc ñaây raát gaàn vôùi thôøi kyø khai thieân laäp ñòa...OÂng ñaõ ñöa ra caùc nguyeân nhaân cuûa söï xuaát hieän haøng tyû daûi thieân haø...Ñieàu laøm cho toaøn theå caùc nhaø khoa hoïc raát haân hoan ñoùn nhaän laø chính giaùo sö George Smoott cho bieát nhoùm cuûa oâng ñaõ tìm thaáy quaû coù söï giao ñoäng cuûa chaát phoùng xaï hieän vaãn coøn trong traïng thaùi phaùt quang keå töø luùc vuõ truï baét ñaàu thaønh hình.

Traûi qua moät thôøi gian lieân tuïc doàn neùn, bieán hoùa khieán cho haàu heát caùc khoái naêng löôïng eùp vaøo nhau ñeán noãi chæ coøn thaønh moät ñieåm cöïc nhoû hôn caû haït nguyeân töû. Do ñoù môùi taïo thaønh
moät vuï Noå Lôùn (Big Bang) baén tung ra caùc ñaùm maây naêng löôïng cuøng vaät chaát ra khaép vuõ truï. Nhöõng ñaùm maây vaät chaát ñoù keát hôïp laïi thaønh nhöõng khoái ñaëc hôn. Nhöõng ñaùm maây suïp vaøo beân trong taïo thaønh nhöõng maët trôøi phaùt ra aùnh saùng... Maët trôøi hoaït ñoäng chaúng khaùc naøo moät loø nguyeân töû, keát hôïp laïi thaønh caùc vaät chaát vaø ñôøi soáng sinh vaät cuõng töø ñoù maø hình thaønh.

Caùc nhaø thieân vaên tích cöïc tìm hieåu vaø khaùm phaù nhöõng ñieàu môùi laï vaø hoï ñi vaøo moät thôøi ñaïi hoaøng kim. Vieãn voïng kính khoâng gian Hubble ñaõ giuùp cho hoï moät phöông thieän ñaéc löïc ñeå hoï moø ra nhöõng gì coøn bí aån giöõ voøm trôøi coù söï soáng. Moät giaûng sö daïy taïi ñaïi hoïc ôû California cho raèng thieân vaên hoïc ñang ñi vaøo thôøi ñaïi hoaøng kim nhôø vaøo nhöõng thieát bò toái taân höôùng leân khoaûng khoâng gian voâ taän ñeå nghieân cöùu voøm trôøi bao la voâ cuøng taän. Caùc nhaø thieân vaên naøy ñaõ phaùt hieän nhöõng haønh tinh chung quanh nhöõng vì tinh tuù khaùc v.v...

ÑEÁN CAÙC RAËNG SAN HOÂ VAØ CUOÄC SOÁNG DÖÔÙI LOØNG SAÂU BEÅ CAÛ

Tröôùc nhieàu hieän töôïng laï cuûa trôøi ñaát con ngöôøi coá vöôn leân baát chaáp moïi khoù khaên, lieân tuïc khaùm phaù ñeå tìm hieåu töø nuùi löûa ñeán döôùi loøng saâu bieån caû. Caùc nhaø vaät lyù treân theá
giôùi cho raèng hieän nay chæ coù nuùi löûa vaø san hoâ môùi coù theå laøm thay ñoåi caáu truùc vaø boä maët ñòa caàu.Taïi Indonesia nuùi löûa taïo thaønh nhöõng vaønh ñai cho san hoâ phaùt trieån, nhöng sau khi nuùi löûa ngöng hoaït ñoäng thì caùc san hoâ naøy töø töø chìm xuoáng döôùi loøng bieån saâu ñeå taïo thaønh nhöõng raëng san hoâ voâ cuøng ngoaïn muïc.

Ngöôøi ta laïi coøn khaùm phaù ra caùc loaïi caù kyø laï, coù moät ñôøi soáng hôïp quaàn nhö loaïi caù xe goïi laø jack ñeâm xuoáng chuùng taûn ra ñeå kieám moài,nhöng khi maët trôøi leân thì chuùng taäp hoïp laïi thaønh caùc voøng troøn daøy ñaëc, ñeå choáng traû laïi keû thuø laø baày caù ñao hung döõ, Taát nhieân tröôùc böùc töôøng ñöôïc xem laø nhö thaønh ñoàng vaùch saét khoâng coù chuù caù ñao naøo daùm laên vaøo. Ñeán gioáng caù keùt ñaàu voà vôùi söùc naëng haøng 150 kyù, luoân luoân duøng ñaàu voà huùc maïnh vaøo san hoâ ñeå tìm moài. Coù ñieàu khoâng ai coù theå bieát chuùng laø loaïi caù duy nhaát ñoåi töø maøu xanh döông sang xanh luïc vôùi daûi maøu hoàng khi ñi nguû. Ñoù laø chöa keå caùc loaïi caù teùp moøng mình chuùng moûng nhö caùi löôõi dao lam, mieäng thì heät nhö caùi oáng huùt, chuùng khoâng môû ñöôïc mieäng ra ñeå aên maø chæ huùt vaøo, hoaøn toaøn khaùc vôùi caùc loaïi caù khaùc. Ñaùng sôï nhaát laø loaïi caù sa teng beå caû. Loaïi naøy coù moät thaân hình khaù kyø laï, maøu saéc cuûa noù thaät kyø dò...Ñoù laø chöa keå anh chaøng caù boø caïp ñaày caû loâng laù maøu saéc cuûa noù troâng heät nhö caùc taùc phaåm ngheä thuaät, moãi laàn haû mieäng ra...vaø luùc ngaäm laïi thì ñaõ coù voâ soá loaïi toâm teùp nhoû vaøo theo. Roài anh caù eách maøu vaøng röïc leân nhö maøu vaøng kim tuyeán döôùi aùnh maët trôøi, môùi thoaït troâng thaáy thì y nhö moät môù rong beå, neáu khoâng coù ñoâi maét xanh bieác thì chaúng ai ngôø ñoù laø moät sinh vaät. Caù voø veõ troâng noù löõng lôø nhö chieác laù vaøng rôi ruïng cuûa muøa thu, nhöng ruûi ro ai rôù phaûi aét bò chaát ñoäc nhö ong voø veõ cuûa noù chuyeàn vaøo tay,,,Gheâ tôûm hôn laø moät loaïi saâu daøi coù teân Eunice, heát nhö cuû caø roát, luùc naøo cuõng aån mình döôùi caùt ñeå...rình moài. Khoâng coù chuù caù naøo thoaùt khi ngang qua nôi coù chuùng aån nuùp.

Moät chuyeân gia nhieáp aûnh - oâng David Doubilet - laên loùc suoát 26 naêm tröôøng ñeå chuïp caùc böùc aûnh döôùi loøng saâu beå caû, cho hay laø san hoâ chính laø kho taøng voâ giaù cuûa nhaân loaïi. Nhöng ñieàu khieán cho con ngöôøi öu tö laø khi tìm hieåu ñöôïc caùi giaù trò cuûa loaïi san hoâ thì...cuõng chính laø luùc chöùng kieán söï taøn luïi cuûa chuùng...